Nghiện Internet không còn là một khái niệm xa lạ trong xã hội hiện đại. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa nghiện là trạng thái lệ thuộc mãn tính vào một chất hoặc hành vi, dẫn đến việc không thể kiểm soát, bất chấp những hậu quả tiêu cực. Bác sĩ Trần Duy Tâm từ Bệnh viện Tâm thần TP.HCM nhấn mạnh rằng, Internet và máy tính đã thay đổi lối sống của chúng ta sâu sắc, và việc sử dụng quá mức có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày.
Nghiện Internet bao gồm nhiều hình thức khác nhau, như nghiện game online, nghiện mạng xã hội, và thậm chí nghiện tình dục trên mạng. Làm thế nào để nhận biết mình có đang nghiện Internet? Bác sĩ Duy Tâm đưa ra một số dấu hiệu sau:
- Luôn bận tâm về Internet, suy nghĩ về những lần online trước đó hoặc lên kế hoạch cho lần online tiếp theo.
- Cần sử dụng Internet với thời lượng ngày càng tăng để cảm thấy thỏa mãn.
- Đã cố gắng kiểm soát, cắt giảm hoặc ngừng sử dụng Internet nhưng không thành công.
- Dành thời gian trực tuyến lâu hơn dự định ban đầu.
- Cảm thấy bồn chồn, ủ rũ, chán nản hoặc cáu kỉnh khi cố gắng giảm hoặc ngừng sử dụng Internet.
- Sử dụng Internet để trốn tránh các vấn đề hoặc xoa dịu tâm trạng.
- Nói dối để che giấu mức độ sử dụng Internet.
- Đánh mất các mối quan hệ bạn bè, công việc hoặc cơ hội nghề nghiệp vì Internet.
Vậy, Tác Hại Của Nghiện Internet là gì? Nghiện Internet gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cả về thể chất lẫn tinh thần.
- Về thể chất: Đau nhức cơ thể, hội chứng ống cổ tay, mất ngủ, các vấn đề về thị lực (mỏi mắt, khô mắt, cận thị), tăng hoặc giảm cân đột ngột.
- Về tinh thần: Trầm cảm, không trung thực, lo lắng, cô lập xã hội, dễ bị kích động và cảm xúc không ổn định.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, người nghiện Internet có thể được điều trị bằng các phương pháp trị liệu tâm lý khác nhau, từ thay đổi hành vi đến sử dụng thuốc (đặc biệt nếu có các vấn đề tâm lý đi kèm như lo âu, trầm cảm). Mục tiêu của việc điều trị không phải là loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng Internet, mà là kiểm soát việc sử dụng, đặc biệt là các ứng dụng mạng xã hội, và ngăn ngừa tái nghiện. Việc cắt giảm dần thời gian sử dụng Internet và tham gia các hoạt động xã hội, gặp gỡ bạn bè cũng là những biện pháp quan trọng.
Để phòng ngừa nghiện Internet, bác sĩ Tâm khuyến cáo:
- Đối với trẻ em và thanh thiếu niên: Phụ huynh cần quản lý thời gian sử dụng Internet của con em mình. Nên bố trí các thiết bị ở khu vực sinh hoạt chung để dễ dàng kiểm soát và nhắc nhở trẻ tự giác.
- Đối với người lớn: Cần cân bằng giữa các hoạt động giao tiếp, sinh hoạt thể chất, giải trí ngoài trời. Cải thiện đời sống cá nhân và các mối quan hệ xung quanh.
Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy những người có xu hướng nghiện Internet thường có tính cách thích khám phá cao. Do đó, thanh thiếu niên có tính cách này nên tham gia các hoạt động khám phá lành mạnh và sáng tạo ngoài đời thực để đáp ứng nhu cầu của bản thân. Hạn chế sử dụng Internet vào những thời điểm nhất định trong tuần cũng là một cách hiệu quả để giảm nguy cơ nghiện.
