Ngôi kể thứ ba là một phương thức trần thuật phổ biến trong văn học, cho phép người kể chuyện đứng ngoài câu chuyện và kể lại diễn biến, hành động, suy nghĩ của các nhân vật một cách khách quan. Vậy, Tác Dụng Ngôi Kể Thứ Ba là gì và tại sao nó lại được ưa chuộng đến vậy?
Định Nghĩa và Phân Loại Ngôi Kể Thứ Ba
Ngôi kể thứ ba là hình thức kể chuyện mà người kể không trực tiếp tham gia vào câu chuyện mà sử dụng các đại từ nhân xưng như “anh ấy”, “cô ấy”, “họ”, “nó”… để gọi tên nhân vật.
Có hai loại ngôi kể thứ ba chính:
- Ngôi kể thứ ba toàn tri: Người kể biết hết mọi thứ về câu chuyện, bao gồm suy nghĩ, cảm xúc của tất cả các nhân vật.
- Ngôi kể thứ ba hạn tri: Người kể chỉ biết những gì một nhân vật cụ thể biết hoặc quan sát được.
Tác Dụng Ngôi Kể Thứ Ba trong Văn Học
Tác dụng ngôi kể thứ ba rất đa dạng, góp phần tạo nên sự hấp dẫn và chiều sâu cho tác phẩm:
- Tính Khách Quan: Ngôi kể thứ ba giúp người kể giữ được sự khách quan, tránh bị cuốn theo cảm xúc của nhân vật. Điều này đặc biệt quan trọng khi kể về những sự kiện lịch sử hoặc những vấn đề nhạy cảm.
- Góc Nhìn Đa Dạng: Cho phép người kể chuyển đổi giữa các nhân vật, mang đến nhiều góc nhìn khác nhau về cùng một sự kiện. Điều này giúp độc giả hiểu rõ hơn về bối cảnh và động cơ của từng nhân vật.
- Tạo Sự Tò Mò và Hồi Hộp: Trong ngôi kể thứ ba hạn tri, người kể chỉ biết những gì nhân vật biết, khiến độc giả cảm thấy tò mò và muốn khám phá những bí mật ẩn giấu.
- Xây Dựng Nhân Vật: Ngôi kể thứ ba cho phép tác giả miêu tả nhân vật một cách chi tiết, từ ngoại hình, tính cách đến suy nghĩ, cảm xúc, giúp độc giả dễ dàng đồng cảm và hiểu rõ hơn về nhân vật.
- Linh Hoạt trong Bố Cục: Ngôi kể thứ ba giúp tác giả dễ dàng thay đổi thời gian và địa điểm, tạo sự linh hoạt trong bố cục câu chuyện.
Ví Dụ Minh Họa Tác Dụng Ngôi Kể Thứ Ba
Để hiểu rõ hơn về tác dụng ngôi kể thứ ba, hãy xem xét một vài ví dụ:
- “Chiến tranh và Hòa bình” (Leo Tolstoy): Sử dụng ngôi kể thứ ba toàn tri để miêu tả cuộc sống của nhiều gia đình quý tộc Nga trong thời kỳ chiến tranh Napoleon. Tác giả có thể đi sâu vào suy nghĩ của từng nhân vật, đồng thời đưa ra những nhận xét khách quan về xã hội và lịch sử.
- “Ông già và biển cả” (Ernest Hemingway): Sử dụng ngôi kể thứ ba hạn tri, tập trung vào suy nghĩ và hành động của ông lão Santiago khi đánh bắt cá. Điều này giúp độc giả cảm nhận được sự cô đơn, kiên trì và nghị lực của nhân vật.
Sách mở ra thế giới, nơi ngôn ngữ kể chuyện ngôi thứ ba kiến tạo nên những câu chuyện sống động.
Ứng Dụng Ngôi Kể Thứ Ba trong Văn Học Hiện Đại
Ngôi kể thứ ba vẫn được sử dụng rộng rãi trong văn học hiện đại, đặc biệt là trong các thể loại như tiểu thuyết trinh thám, tiểu thuyết lịch sử và tiểu thuyết khoa học viễn tưởng. Các tác giả thường kết hợp ngôi kể thứ ba với các kỹ thuật kể chuyện khác để tạo ra những tác phẩm độc đáo và hấp dẫn.
Kết Luận
Tác dụng ngôi kể thứ ba vô cùng quan trọng trong việc xây dựng và phát triển một câu chuyện. Nó mang lại sự khách quan, linh hoạt và chiều sâu cho tác phẩm, giúp độc giả hiểu rõ hơn về nhân vật, bối cảnh và thông điệp mà tác giả muốn truyền tải. Việc lựa chọn ngôi kể phù hợp là một yếu tố quan trọng để tạo nên một tác phẩm văn học thành công.
