Chi tiết kì ảo là một thủ pháp nghệ thuật độc đáo, được sử dụng rộng rãi trong văn học Việt Nam để tăng tính biểu cảm, gợi hình và truyền tải những thông điệp sâu sắc. Việc lạm dụng hoặc sử dụng không khéo léo có thể gây phản tác dụng, nhưng khi được sử dụng hiệu quả, chi tiết kì ảo mang lại những giá trị to lớn cho tác phẩm.
Một trong những tác dụng quan trọng nhất của chi tiết kì ảo là tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn cho người đọc.
Chi tiết kì ảo khơi gợi trí tưởng tượng, kích thích sự tò mò và thôi thúc độc giả khám phá những điều bí ẩn ẩn chứa trong tác phẩm. Chẳng hạn, hình ảnh những linh hồn hiện về trong “Bến Trần Gian” của Nguyễn Minh Châu không chỉ tạo nên không khí liêu trai, huyền bí mà còn khiến người đọc suy ngẫm về sự mất mát, hy sinh và những ám ảnh chiến tranh.
Chi tiết kì ảo còn là phương tiện để thể hiện quan niệm về thế giới tâm linh, về sự kết nối giữa người sống và người đã khuất.
Thông qua những hình ảnh kì ảo như hồn ma, giấc mơ, điềm báo, tác giả có thể khám phá những chiều sâu tâm linh của con người, thể hiện niềm tin vào sự bất tử của linh hồn và sức mạnh của tình yêu thương vượt qua không gian và thời gian.
Đặc biệt, chi tiết kì ảo có khả năng khắc họa nội tâm nhân vật một cách sâu sắc.
Những hình ảnh, âm thanh, cảm giác kì lạ mà nhân vật trải nghiệm có thể phản ánh những trạng thái cảm xúc phức tạp, những xung đột nội tâm, những khát vọng thầm kín hoặc những ám ảnh day dứt. Trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, giấc mơ của Kiều trước khi bán mình cho thấy sự dự cảm về tương lai đầy sóng gió và bi kịch.
Hơn nữa, chi tiết kì ảo còn giúp tác giả truyền tải những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống, về con người, về xã hội.
Thông qua những yếu tố siêu nhiên, phi thực tế, tác giả có thể phê phán những thói hư tật xấu, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp, bày tỏ niềm tin vào những giá trị nhân văn và khát vọng về một thế giới tốt đẹp hơn. Ví dụ, hình ảnh cây tre trăm đốt trong truyện cổ tích cùng tên không chỉ mang yếu tố kì ảo mà còn tượng trưng cho sức mạnh đoàn kết và tinh thần đấu tranh của nhân dân.
Tóm lại, Tác Dụng Của Chi Tiết Kì ảo trong văn học là vô cùng đa dạng và phong phú. Nó không chỉ tạo nên sự hấp dẫn, lôi cuốn mà còn góp phần thể hiện những quan niệm về thế giới, khắc họa nội tâm nhân vật và truyền tải những thông điệp ý nghĩa. Việc sử dụng chi tiết kì ảo một cách sáng tạo và hợp lý sẽ làm tăng giá trị nghệ thuật và sức sống cho tác phẩm văn học.
