Đảng Cộng sản Việt Nam, dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã thể hiện vai trò lãnh đạo kịp thời và sáng tạo trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Sự lãnh đạo này không chỉ mang lại thắng lợi nhanh chóng mà còn hạn chế tối đa đổ máu cho dân tộc.
Một trong những yếu tố then chốt là khả năng nắm bắt thời cơ “ngàn năm có một” để tiến hành Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền về tay nhân dân.
Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, đánh dấu sự ra đời của một quốc gia độc lập, thể hiện tầm nhìn chiến lược và khả năng nắm bắt thời cơ lịch sử của Đảng.
Sau khi nhận được tin Chính phủ Nhật Bản đầu hàng, Đảng Cộng sản Đông Dương đã nhanh chóng triệu tập hội nghị toàn quốc từ ngày 13 đến 15 tháng 8 năm 1945. Tại hội nghị, quyết định lịch sử đã được đưa ra: phát động Tổng khởi nghĩa trên cả nước, giành chính quyền trước khi quân Đồng minh tiến vào. Quyết định này thể hiện sự nhạy bén chính trị và tầm nhìn chiến lược của Đảng, nắm bắt thời cơ vàng để giải phóng dân tộc.
Ngày 16 và 17 tháng 8, Đại hội Quốc dân tại Tân Trào đã nhất trí cao với quyết định Tổng khởi nghĩa, thông qua 10 chính sách quan trọng của Việt Minh, và thành lập Ủy ban dân tộc giải phóng Việt Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp lãnh đạo. Ủy ban này đóng vai trò như một chính phủ lâm thời, điều hành cuộc Tổng khởi nghĩa và chuẩn bị cho việc thành lập nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Đại biểu Đại hội Quốc dân Tân Trào biểu quyết thông qua lệnh Tổng khởi nghĩa, minh chứng cho sự thống nhất ý chí và quyết tâm cao độ của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước vùng lên Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Lời kêu gọi của Người đã thổi bùng ngọn lửa cách mạng trong lòng mỗi người dân Việt Nam, tạo nên sức mạnh to lớn để đánh đổ ách thống trị của thực dân phong kiến.
Sự lãnh đạo sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam còn thể hiện ở việc kết hợp nhuần nhuyễn giữa đấu tranh vũ trang và đấu tranh chính trị, giữa đấu tranh du kích và khởi nghĩa từng phần ở nông thôn. Đảng đã biết phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, kết hợp các hình thức đấu tranh linh hoạt và sáng tạo để giành thắng lợi cuối cùng.
Quân Giải phóng tiến vào tiếp quản Hà Nội, biểu tượng cho sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa đấu tranh vũ trang và đấu tranh chính trị, khẳng định đường lối lãnh đạo đúng đắn và sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Việc phát động tổng khởi nghĩa đồng thời ở cả nông thôn và thành thị là một quyết định sáng suốt, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng. Điều này đã tạo ra thế gọng kìm, khiến cho kẻ thù không kịp trở tay và nhanh chóng sụp đổ.
