Chiến tranh Việt Nam là một giai đoạn lịch sử đầy đau thương nhưng cũng vô cùng hào hùng của dân tộc ta. Trong cuộc chiến này, đế quốc Mỹ đã áp dụng nhiều chiến lược khác nhau nhằm đạt được mục đích xâm lược. Hai trong số những chiến lược đó là “Chiến tranh cục bộ” và “Việt Nam hóa chiến tranh”. Để hiểu rõ hơn về bản chất và sự thay đổi trong chiến lược của Mỹ, chúng ta hãy cùng so sánh hai hình thức chiến tranh này.
| Đặc điểm | Chiến tranh cục bộ (1965-1968) | Việt Nam hóa chiến tranh (1969-1973) |
|---|---|---|
| Bản chất | Chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới, sử dụng sức mạnh quân sự trực tiếp của Mỹ. | Chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới, sử dụng quân đội Sài Gòn làm lực lượng chủ yếu dưới sự chỉ huy và hỗ trợ của Mỹ. |
| Mục tiêu | Nhanh chóng đè bẹp lực lượng cách mạng miền Nam, giành thắng lợi quân sự quyết định. | “Dùng người Việt đánh người Việt”, từng bước rút quân Mỹ, giảm thiểu thiệt hại về người và của cho nước Mỹ, duy trì chế độ Sài Gòn. |
| Lực lượng tham chiến | Quân Mỹ (chủ yếu), quân đồng minh của Mỹ, quân đội Sài Gòn. | Quân đội Sài Gòn (chủ yếu), quân Mỹ (hỗ trợ), quân đồng minh của Mỹ (giai đoạn đầu). |
| Vai trò của quân Mỹ | Đóng vai trò chủ chốt, trực tiếp tham chiến và chỉ huy các chiến dịch lớn. | Giảm dần vai trò trực tiếp tham chiến, chủ yếu giữ vai trò chỉ huy, cố vấn, viện trợ quân sự và hậu cần. |
| Phạm vi | Tập trung chủ yếu ở miền Nam Việt Nam, mở rộng ra miền Bắc bằng chiến tranh phá hoại. | Mở rộng ra toàn Đông Dương (Lào, Campuchia), sử dụng cả biện pháp ngoại giao để cô lập Việt Nam. |
| Quy mô và cường độ | Quy mô lớn, cường độ ác liệt, sử dụng hỏa lực mạnh, gây nhiều tội ác đối với dân thường. | Quy mô rộng hơn, cường độ ác liệt không kém, sử dụng nhiều loại vũ khí hiện đại, gây hậu quả nặng nề. |
| Biện pháp quân sự | Tiến hành các cuộc hành quân “tìm diệt” quy mô lớn, sử dụng chiến thuật “biển người”, “càn quét”. | Tăng cường viện trợ quân sự cho quân đội Sài Gòn, thực hiện “bình định” nông thôn, dùng biện pháp “Việt Nam hóa” để giành dân. |
| Mặt trận chính trị | Tiếp tục ủng hộ chế độ Sài Gòn, đàn áp các phong trào đấu tranh của nhân dân miền Nam. | Thực hiện các biện pháp “xoa dịu” dư luận, tìm kiếm giải pháp chính trị thông qua đàm phán. |
Trong giai đoạn “Chiến tranh cục bộ”, quân đội Mỹ đóng vai trò then chốt, trực tiếp tham gia các chiến dịch quân sự lớn với mục tiêu nhanh chóng đè bẹp lực lượng cách mạng.
Điểm giống nhau giữa Chiến tranh cục bộ và Việt Nam hóa chiến tranh:
- Tính chất: Đều là chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ, nhằm duy trì chế độ tay sai và ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản.
- Thủ đoạn: Đều sử dụng quân sự, chính trị, ngoại giao để đạt được mục tiêu; tiến hành chiến tranh ở miền Nam và phá hoại miền Bắc Việt Nam.
- Mục tiêu chiến lược: Can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, áp đặt chính quyền Sài Gòn và ngăn chặn sự thống nhất đất nước.
“Việt Nam hóa chiến tranh” là một bước lùi chiến lược của Mỹ, thể hiện sự bế tắc trong việc giành thắng lợi quân sự. Tuy nhiên, bản chất xâm lược và tàn bạo của cuộc chiến vẫn không hề thay đổi.
Điểm khác nhau giữa Chiến tranh cục bộ và Việt Nam hóa chiến tranh:
- Lực lượng chủ yếu: “Chiến tranh cục bộ” dựa vào quân đội Mỹ là chính, còn “Việt Nam hóa chiến tranh” dựa vào quân đội Sài Gòn là chính, dưới sự chỉ đạo và hỗ trợ của Mỹ.
- Mục tiêu cụ thể: “Chiến tranh cục bộ” muốn giành thắng lợi quân sự nhanh chóng, còn “Việt Nam hóa chiến tranh” muốn rút quân Mỹ dần dần và duy trì chế độ Sài Gòn.
- Phạm vi: “Chiến tranh cục bộ” tập trung ở Việt Nam, còn “Việt Nam hóa chiến tranh” mở rộng ra toàn Đông Dương.
- Biện pháp: “Chiến tranh cục bộ” sử dụng quân sự là chủ yếu, còn “Việt Nam hóa chiến tranh” kết hợp quân sự, chính trị, ngoại giao.
Mặc dù quân đội Sài Gòn được trang bị hiện đại và tăng cường huấn luyện, nhưng họ vẫn không thể thay thế được vai trò của quân đội Mỹ trong việc duy trì chế độ thân Mỹ ở miền Nam Việt Nam.
Tóm lại, “Chiến tranh cục bộ” và “Việt Nam hóa chiến tranh” là hai chiến lược khác nhau của Mỹ trong cuộc chiến tranh Việt Nam, phản ánh sự thay đổi trong tình hình và mục tiêu của Mỹ. “Chiến tranh cục bộ” thể hiện sự can thiệp trực tiếp và quy mô lớn của Mỹ, còn “Việt Nam hóa chiến tranh” thể hiện sự điều chỉnh chiến lược nhằm giảm thiểu thiệt hại cho Mỹ và duy trì ảnh hưởng tại Việt Nam. Tuy nhiên, cả hai chiến lược này đều thất bại trước sức mạnh đoàn kết và ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam.
