A. Sơ đồ tư duy tổng quan về “Người cầm quyền khôi phục uy quyền”
B. Phân tích tác phẩm “Người cầm quyền khôi phục uy quyền”
I. Về tác giả Victor Hugo:
-
(1802-1885): Nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch vĩ đại của Pháp.
-
Một trong những nhà văn có ảnh hưởng nhất thế giới.
-
Suốt đời đấu tranh cho tự do, công lý và quyền của người nghèo.
-
Tiểu sử:
- Tuổi thơ trải qua nhiều biến động gia đình.
- Sống trong thế kỷ XIX đầy biến động cách mạng.
- Chủ soái của trào lưu lãng mạn tích cực.
-
Sự nghiệp:
-
Gắn bó sâu sắc với thế kỷ XIX.
-
Nghệ sĩ đa tài: Tiểu thuyết, thơ, kịch.
-
Các tác phẩm tiêu biểu:
- Những người khốn khổ (1862).
- Nhà thờ Đức Bà Paris (1831).
- Trừng phạt (1853).
- Héc-na-ni (1830).
-
Tác phẩm thể hiện tình yêu thương vô bờ bến với người lao động nghèo khổ.
-
Danh nhân văn hóa thế giới (1985).
-
II. Về tác phẩm “Người cầm quyền khôi phục uy quyền”:
-
Xuất xứ:
- Trích từ tiểu thuyết Những người khốn khổ.
-
Hoàn cảnh sáng tác:
- Ý tưởng hình thành từ năm 1829 về một người tù khổ sai.
- Bắt đầu viết năm 1840, hoàn thành năm 1861.
- Xuất bản năm 1862.
-
Tóm tắt:
- Phăng-tin bị Gia-ve bắt giam, Giăng Van-giăng (Ma-đơ-len) cứu giúp.
- Giăng Van-giăng quyết định ra tự thú để cứu người bị oan.
- Gia-ve theo dõi đến bệnh xá, Phăng-tin chết vì sợ hãi.
- Giăng Van-giăng đối đầu Gia-ve.
-
Bố cục:
- Phần 1: Giăng Van-giăng chưa mất uy quyền.
- Phần 2: Giăng Van-giăng mất uy quyền.
- Phần 3: Giăng Van-giăng khôi phục uy quyền.
-
Giá trị nội dung:
- Thông điệp: Trong hoàn cảnh bất công, con người chân chính vẫn có thể dùng tình thương để đẩy lùi cường quyền.
-
Giá trị nghệ thuật:
- Xây dựng hình tượng tương phản.
- Cốt truyện kịch tính.
III. Phân tích chi tiết đoạn trích:
1. Sự đối lập giữa Gia-ve và Giăng Van-giăng:
a. Khi Gia-ve đến bắt Giăng Van-giăng:
* **Chân dung:**
| * Nhân vật Gia-ve | * Nhân vật Giăng Van-giăng |
| :---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
| + **Giọng nói**: man rợ, *"điên cuồng như tiếng thú gầm"*.<br/>+ **Cặp mắt**: *"nhìn như cái móc sắt từng quen kéo giật vào hắn bao kẻ khốn khổ, đi thấu vào xương tủy"*. <br/>+ **Cái cười**: "*ghê tởm phô tất cả hai hàm răng*"<br/>Dùng từ thô lỗ, đầy vẻ khinh miệt, ác ý, độc địa.<br/>=> Tác giả đã vẽ nên ấn tượng về thái độ của Gia-ve qua đôi mắt nhìn của một loài ác thú. <br/>=> **Sự so sánh độc đáo** tạo cảm giác về sự hiểm ác ẩn chìm trong ánh nhìn. | + **Giọng nói**: nhẹ nhàng và điềm tĩnh: *"cứ yên tâm. Không phải nó đến bắt chị đâu"*. <br/>=> Giăng Van-giăng là người biết đồng cảm và sẻ chia. Sự xuất hiện của ông mang lại niềm an ủi, hạnh phúc cho Phăng-tin.<br/>=> Giăng Van-giăng có bản lĩnh thép, không sợ cường quyền. |
* **Thái độ:**
| **+ Gia-ve:** | **+ Giăng Van-giăng:** |
| :---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | :---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
| **> Với Giăng Van-giăng:** Ban đầu “*hắn đứng lì một chỗ mà nói”, ”kéo giật vào hắn”,* sau đó hắn mới *“lao tới tiến vào giữa phòng” , “nắm lấy cổ áo ông Thị trưởng”*. <br/>=> Miêu tả hành động chứa đựng đầy đủ sự bạo tàn nham hiểm của một con ác thú. <br/>=> Gia-ve hiện nguyên hình là một con ác thú không hơn không kém<br/>**+ Với Phăng-tin:**<br/>> Không quan tâm đến người bệnh.<br/>> Hắn quát tháo làm náo loạn cả phòng bệnh.<br/>> Hắn giễu cợt *“Mày nói giỡn! Mày xin tao 3 ngày để chuồn hả? Mày bảo là đi tìm đứa con cho con đĩ kia! Á à! Tốt thật, tốt thật đấy!”*<br/>=> Thái độ hống hách, coi khinh con người. | **> Với Gia-ve:** Đối lập với thái độ của Giave: Nếu như Gia-ve hùng hổ, hách dịch *: « Nói to ! Nói to lên !...ai nói với ta thì phải nói to »* thì Giăng-van-giăng lại hết sức nhã nhặn : *« Tôi biết là anh muốn gì rồi ! »* <br/>=> Đây là một thái độ hết sức khiêm nhường, tự kiềm chế biết mình biết người.<br/>=> Không hề muốn xảy ra xung đột, muốn giữ hòa khí. <br/>**> Lời nói :** *« Thưa ông...Tôi muốn nói riêng với ông câu này »*<br/>=> Ngay cả khi Gia-ve nóng giận, cơn giận sôi sùng sục, bừng bừng khí thế gây chiến thì Giăng-van-giăng vẫn giữ phép lịch sự, từ tốn. <br/>> Giăng-van-giăng có thái độ như thế để xin Giave gia hạn thêm ba ngày để tìm con cho Phăng tin.<br/>**+ Với Phăng-tin:** Yêu thương, trân trọng: <br/>× Ông cầu xin Gia-ve gia hạn để tìm con cho Phăng-tin.<br/>× Ông muốn giữ lời hứa với chị, vì không muốn chị đau khổ thêm nữa. Chứ thực sự, ông có một sức khỏe siêu việt, có thể trốn thoát khỏi tay Gia-ve bất cứ lúc nào. <br/>**=>** Tất cả những hành động đó đều xuất phát từ lòng thương, sự chở che, bảo vệ con người. |
* **Thái độ của Phăng-tin:**
* Với Giăng Van-giăng: Biết ơn, tin tưởng.
* Với Gia-ve: Sợ hãi, ghê tởm.b. Khi Phăng-tin qua đời:
* **Hành động:**
| *Nhân vật Gia-ve* | *Nhân vật Giăng Van-giăng* |
| :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | :--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
| - Phát khùng hét lên, toan gọi lính tráng<br/>- Đứng lại, tay nắm lấy đầu can, lưng tựa vào khung cửa<br/>- Mắt không rời Giăng Văn-giăng<br/>=> Trước những hành động của Giăng Van-giăng, Gia-ve đã phải run sợ. | * **Với Phăng-tin:**<br/>- Hành động: Ngồi yên lặng, nâng đầu đặt ngay ngắn, thắt lại dây rút áo, vén gọn tóc, vuốt mắt cho chị.<br/>=> Động thái trang nghiêm, từ tốn, đầy tình thương<br/>=> Hình ảnh gợi xúc động trong lòng người đọc<br/>* **Với Gia-ve:**<br/>- Hành động : « Giăng-van-giăng **đi** tới, **giật** gãy trong chớp mắt chiếc giường cũ nát...cầm lăm lăm cái thanh giường trong tay và **nhìn** Giave **trừng trừng** »<br/>=> Sử dụng động từ mạnh kết hợp với tính từ thể hiện hành động mạnh mẽ, quyết liệt, dứt khoát không đắn đo, suy tính.<br/>=> Giăng-van-giăng như **người anh hùng** sẵn sàng dùng sức mạnh để bảo vệ chở che cho những người cùng khổ. |
* **Thái độ:**
| **+ Nhân vật Gia-ve:** | **+ Nhân vật Giăng Van-giăng:** |
| :----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
| **> Với Giăng Van-giăng:** Lạnh lùng tàn nhẫn trước tình máu mủ thiêng liêng hắn không một chút động lòng thương xót.<br/>> Trái tim hắn không một chút tình người, hắn là một kẻ vô tình - một kẻ lòng lang dạ thú.<br/>> Trước hành động cao thượng và rất người của Giăng Van-giăng, hắn đã lùi bước trong run sợ.<br/>=> Hình ảnh của một loài ác thú.<br/>=> Gia-ve đứng trên công lí của nền dân chủ tư sản Pháp | > **Với Gia-ve:** Sau khi Phăng-tin chết, Giăng Van-giăng không nín nhịn nữa ông đã phản ứng : *"Để tay lên bàn tay Gia-ve đang túm lấy ông, cậy bàn tay hắn ra như cậy bàn tay trẻ con và bảo hắn: Anh đã giết chết người đàn bà này rồi đó"*<br/>=> Giăng Van - giăng dần khôi phục lại uy quyền. Lời nói của Giăng Van-giăng tuy từ tốn nhưng có một sức mạnh lớn lao như lời kết án của quan tòa. Địa vị người thực thi công lí đã thay đổi.<br/>=> Giăng Van-giăng dựa trên công lí của lương tri. Chính lương tri đạo đức con người đã mang lại cho Giăng Van-giăng một sức mạnh vô song. |
* Chi tiết cuối: Giăng Van-giăng thì thầm điều gì bên tai Phăng-tin, gương mặt Phăng-tin sáng rỡ lên.
* Biểu hiện của nghệ thuật lãng mạn.
* Nụ cười biểu trưng cho niềm tin của Phăng-tin vào Giăng Van-giăng.IV. Tổng kết:
- “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” thể hiện sự đối lập giữa cường quyền và nhân đạo.
- Giăng Van-giăng khôi phục uy quyền bằng tình thương và lòng trắc ẩn.
- Tác phẩm mang giá trị nhân văn sâu sắc.
