Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, Nhật Bản đã trải qua một giai đoạn tái thiết toàn diện, và việc định hình mối quan hệ với Hoa Kỳ đóng vai trò then chốt trong quá trình này. Chủ trương liên minh chặt chẽ với Mỹ không chỉ là một quyết định chính trị mà còn là một chiến lược sống còn để đảm bảo an ninh và phục hồi kinh tế.
Một trong những lý do chính khiến Nhật Bản tìm kiếm sự bảo trợ của Mỹ là sự hiện diện quân sự mạnh mẽ của Mỹ tại khu vực. Việc chấp nhận “chiếc ô” bảo hộ hạt nhân của Mỹ và cho phép Mỹ đóng quân, xây dựng căn cứ quân sự trên lãnh thổ Nhật Bản được xem như một biện pháp răn đe hiệu quả, giúp Nhật Bản tránh khỏi các mối đe dọa an ninh từ bên ngoài, đặc biệt trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh đang diễn ra gay gắt.
Liên minh an ninh này cũng tạo điều kiện cho Nhật Bản tập trung nguồn lực vào phát triển kinh tế. Thay vì phải chi một khoản ngân sách khổng lồ cho quốc phòng, Nhật Bản có thể đầu tư vào các ngành công nghiệp, giáo dục và khoa học công nghệ, tạo tiền đề cho sự trỗi dậy thần kỳ của nền kinh tế Nhật Bản trong những thập kỷ sau đó. Sự bảo trợ về an ninh từ phía Mỹ đã giúp Nhật Bản giảm bớt gánh nặng chi phí quân sự, cho phép chính phủ tập trung vào các chính sách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Hơn nữa, liên minh với Mỹ cũng mang lại cho Nhật Bản cơ hội tiếp cận thị trường và công nghệ của Mỹ. Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản, tạo điều kiện cho hàng hóa Nhật Bản thâm nhập thị trường Mỹ và thu về nguồn ngoại tệ lớn. Đồng thời, Nhật Bản cũng có thể tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật của Mỹ, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngành công nghiệp trong nước.
Trong bối cảnh Chiến tranh Triều Tiên và Chiến tranh Việt Nam, Nhật Bản đã tận dụng cơ hội để phát triển kinh tế. Việc Mỹ tăng cường mua sắm hàng hóa và dịch vụ từ Nhật Bản để phục vụ cho các cuộc chiến tranh này đã tạo ra một cú hích lớn cho nền kinh tế Nhật Bản, giúp Nhật Bản nhanh chóng phục hồi và đạt được mức tăng trưởng cao.
Như vậy, chủ trương liên minh chặt chẽ với Mỹ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai là một quyết định chiến lược sáng suốt của Nhật Bản, giúp nước này đảm bảo an ninh, phục hồi kinh tế và vươn lên trở thành một cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới. Mối quan hệ đồng minh này không chỉ mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia mà còn góp phần định hình trật tự thế giới sau chiến tranh.
