Rút gọn phân số là một kỹ năng quan trọng trong chương trình toán lớp 4, giúp các em học sinh làm quen và hiểu sâu hơn về phân số. Việc nắm vững phương pháp rút gọn không chỉ giúp giải quyết bài tập dễ dàng hơn mà còn là nền tảng để học tốt các kiến thức toán học nâng cao sau này. Bài viết này sẽ cung cấp đầy đủ kiến thức và bài tập thực hành để các em tự tin chinh phục dạng toán này.
1. Ôn Tập Về Phân Số Bằng Nhau – Bước Đệm Quan Trọng
Trước khi đi vào rút gọn phân số, chúng ta cần ôn lại khái niệm về phân số bằng nhau. Hai phân số được gọi là bằng nhau khi chúng biểu diễn cùng một giá trị.
Có hai cách cơ bản để tìm các phân số bằng nhau:
- Nhân: Nhân cả tử số và mẫu số của một phân số với cùng một số tự nhiên khác 0.
- Chia: Chia cả tử số và mẫu số của một phân số cho cùng một ước chung lớn hơn 1 của chúng.
Trong đó, cách chia chính là chìa khóa để Rút Gọn Phân Số Lớp 4.
2. Thế Nào Là Rút Gọn Phân Số?
Rút gọn phân số là việc tìm một phân số mới bằng với phân số ban đầu nhưng có tử số và mẫu số nhỏ hơn. Mục tiêu cuối cùng của việc rút gọn là đưa phân số về dạng tối giản.
2.1. Ví Dụ Minh Họa
Ví dụ 1: Rút gọn phân số 6/8.
Ta thấy cả 6 và 8 đều chia hết cho 2, vậy:
Phân số 3/4 không thể rút gọn được nữa vì 3 và 4 không có ước chung nào lớn hơn 1. Ta nói 3/4 là phân số tối giản.
Ví dụ 2: Rút gọn phân số 18/54.
-
Bước 1: 18 và 54 đều chia hết cho 2, ta có:
-
Bước 2: 9 và 27 cùng chia hết cho 9, ta có:
-
Bước 3: 1/3 là phân số tối giản vì 1 và 3 không có ước chung nào lớn hơn 1.
-
Bước 4: Kết luận:
3. Các Bước Rút Gọn Phân Số Đơn Giản Dễ Nhớ
Để rút gọn phân số lớp 4 một cách hiệu quả, hãy làm theo các bước sau:
- Tìm ước chung: Xác định xem tử số và mẫu số có cùng chia hết cho số tự nhiên nào lớn hơn 1 không. Hãy bắt đầu với các số nhỏ như 2, 3, 5,…
- Chia: Chia cả tử số và mẫu số cho ước chung vừa tìm được.
- Kiểm tra: Lặp lại bước 1 và 2 cho đến khi không thể chia được nữa, tức là phân số đã trở thành phân số tối giản.
Lưu ý: Phân số tối giản là phân số mà tử số và mẫu số không có ước chung nào khác 1.
4. Bài Tập Vận Dụng Rút Gọn Phân Số (Có Hướng Dẫn Giải)
Để củng cố kiến thức, chúng ta cùng làm một số bài tập vận dụng:
4.1. Bài Tập
Bài 1: Rút gọn các phân số sau:
a) 30/45
b) 24/28
c) 16/36
d) 78/102
Bài 2: Trong các phân số sau: 26/54; 5/9; 11/22; 21/36; 7/19
a) Phân số nào tối giản?
b) Phân số nào chưa tối giản, hãy rút gọn.
4.2. Hướng Dẫn Giải
Bài 2:
a) Các phân số tối giản: 5/9, 7/19
b) Các phân số chưa tối giản và cách rút gọn:
- 26/54 = (26 : 2) / (54 : 2) = 13/27
- 11/22 = (11 : 11) / (22 : 11) = 1/2
- 21/36 = (21 : 3) / (36 : 3) = 7/12
5. Bài Tập Tự Luyện (Có Đáp Án)
5.1. Bài Tập
Bài 1: Rút gọn các phân số sau:
36/54; 65/40; 9/81; 22/76; 30/54
Bài 2: Trong các phân số sau, phân số nào chưa rút gọn, hãy rút gọn:
18/103; 39/65; 17/36; 15/90; 21/147
5.2. Đáp Án
Bài 1:
- 36/54 = 2/3
- 65/40 = 13/8
- 9/81 = 1/9
- 22/76 = 11/38
- 30/54 = 5/9
Bài 2:
Các phân số chưa tối giản và cách rút gọn:
- 39/65 = 3/5
- 15/90 = 1/6
- 21/147 = 1/7
6. Giải Bài Tập Sách Giáo Khoa Toán Lớp 4 Về Rút Gọn Phân Số
Bài 1: Rút gọn các phân số:
a) 4/6; 12/8; 15/25; 11/22; 36/10; 75/36
b) 5/10; 12/36; 9/72; 75/300; 15/35; 4/100
Đáp án:
Bài 2:
Trong các phân số : 1/3 ; 4/7 ; 8/12; 30/36 ; 72/73
a) Phân số nào tối giản ? Vì sao?
b) Phân số nào rút gọn được? Hãy rút gọn phân số đó.
Đáp án:
Bài 3: Viết số thích hợp vào ô trống:
Đáp án:
Qua bài viết này, hy vọng các em học sinh lớp 4 đã nắm vững kiến thức về rút gọn phân số. Hãy luyện tập thường xuyên để thành thạo kỹ năng này và đạt kết quả cao trong học tập nhé! Chúc các em học tốt!
