Theo định nghĩa chung, ranh giới là đường phân chia, xác định giới hạn giữa hai khu vực, hai phạm vi tiếp giáp. Trong lĩnh vực đất đai, khái niệm này mang ý nghĩa pháp lý quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người sử dụng đất.
Ranh giới đất đai có thể hiểu là đường phân định quyền chiếm hữu và sử dụng đất giữa những người sử dụng đất liền kề trên một mảnh đất cụ thể. Nó xác định phạm vi quyền và nghĩa vụ của mỗi chủ sở hữu, tránh các tranh chấp phát sinh trong quá trình sử dụng.
Mặc dù pháp luật hiện hành không trực tiếp định nghĩa “Ranh giới đất đai”, khái niệm “Ranh giới thửa đất” được sử dụng rộng rãi và mang ý nghĩa tương đồng.
Theo Thông tư 25/2014/TT-BTNMT, ranh giới thửa đất là đường gấp khúc tạo bởi các cạnh thửa nối liền nhau, khép kín toàn bộ phần diện tích thuộc về thửa đất đó. Nói cách khác, nó là đường bao quanh mảnh đất, xác định phạm vi quyền sử dụng đất của chủ sở hữu.
Việc xác định ranh giới thửa đất chính xác là vô cùng quan trọng. Nó không chỉ giúp người sử dụng đất quản lý và sử dụng đất hiệu quả, mà còn là cơ sở để giải quyết tranh chấp đất đai một cách công bằng và minh bạch.
Luật Đất đai 2013, đặc biệt là Điều 98, đề cập đến các nguyên tắc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, trong đó có những quy định liên quan đến ranh giới thửa đất.
Trường hợp có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế và số liệu trên giấy tờ, nhưng ranh giới thửa đất không thay đổi so với thời điểm có giấy tờ và không có tranh chấp, diện tích đất được xác định theo số liệu đo đạc thực tế.
Ngược lại, nếu ranh giới thửa đất thay đổi so với thời điểm có giấy tờ và diện tích đất đo đạc thực tế lớn hơn diện tích ghi trên giấy tờ, phần diện tích chênh lệch sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất và khuyến khích việc kê khai, đăng ký đất đai chính xác.
Tóm lại, ranh giới là yếu tố then chốt trong quản lý và sử dụng đất đai. Việc hiểu rõ khái niệm và các quy định pháp luật liên quan đến ranh giới giúp người sử dụng đất bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và tránh các tranh chấp không đáng có.
