Thoát hơi nước là một quá trình sinh lý quan trọng ở thực vật, giúp điều hòa nhiệt độ và vận chuyển các chất dinh dưỡng từ rễ lên lá. Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng diễn ra liên tục mà bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố môi trường. Vậy, Quá Trình Thoát Hơi Nước Của Cây Sẽ Bị Ngừng Lại Khi nào?
Câu trả lời chính xác nhất là khi cây được đưa vào trong tối. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xem xét cơ chế hoạt động của quá trình thoát hơi nước và các yếu tố tác động đến nó.
Ánh sáng đóng vai trò then chốt trong quá trình quang hợp. Khi có ánh sáng, cây quang hợp tạo ra đường, làm tăng hàm lượng đường trong tế bào bảo vệ của khí khổng. Điều này dẫn đến tăng áp suất thẩm thấu, khiến tế bào bảo vệ hút nước, trương lên và mở khí khổng. Khí khổng mở cho phép hơi nước thoát ra ngoài.
Khi cây được đưa vào bóng tối, quá trình quang hợp ngừng lại. Lượng đường trong tế bào bảo vệ giảm xuống, làm giảm áp suất thẩm thấu. Tế bào bảo vệ mất nước, xẹp xuống, khí khổng đóng lại và quá trình thoát hơi nước bị đình chỉ.
Ngoài yếu tố ánh sáng, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước của cây:
-
Độ ẩm không khí: Khi độ ẩm không khí cao, sự chênh lệch áp suất hơi nước giữa bên trong lá và môi trường bên ngoài giảm, làm chậm quá trình thoát hơi nước. Trong điều kiện độ ẩm quá cao, quá trình này có thể ngừng lại.
-
Nhiệt độ: Nhiệt độ cao làm tăng tốc độ thoát hơi nước, nhưng nếu nhiệt độ quá cao có thể làm cây bị mất nước quá nhanh và dẫn đến héo úa. Một số loài cây có cơ chế tự điều chỉnh để giảm thoát hơi nước khi nhiệt độ quá cao.
-
Gió: Gió mạnh có thể làm tăng tốc độ thoát hơi nước bằng cách cuốn đi lớp hơi nước bao quanh lá, tạo điều kiện cho sự khuếch tán hơi nước từ bên trong lá ra ngoài. Tuy nhiên, gió quá mạnh cũng có thể gây hại cho cây.
-
Tình trạng thiếu nước: Khi cây bị thiếu nước, các tế bào bảo vệ khí khổng sẽ xẹp xuống, khí khổng đóng lại để hạn chế sự mất nước. Trong trường hợp thiếu nước nghiêm trọng, quá trình thoát hơi nước có thể ngừng hoàn toàn.
Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước giúp chúng ta chăm sóc cây trồng tốt hơn, đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh trong các điều kiện môi trường khác nhau. Ví dụ, trong điều kiện thời tiết khô hạn, chúng ta cần tưới nước đầy đủ cho cây và che chắn để giảm thiểu sự mất nước.
