Prometheus, một nhân vật nổi bật trong thần thoại Hy Lạp, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và bảo vệ loài người. Ông là con trai của thần Titan Iapetus và nữ thần Clymene, đồng thời là anh em của Atlas, Menoetius và Epimetheus.
Theo truyền thuyết, Prometheus đã tạo ra loài người từ đất sét. Mặc dù một số nhà thơ cổ đại cho rằng các vị thần cùng nhau tạo ra loài người, Prometheus vẫn được giao trách nhiệm giáo dục và nuôi dưỡng họ.
Prometheus yêu quý những “tác phẩm” của mình và tận tâm dạy dỗ con người mọi thứ, từ thiên văn học, khoa học đến nông nghiệp và chăn nuôi. Ông cũng thu thập những điều xấu xa, bệnh tật và những khó khăn mà con người phải đối mặt vào một chiếc hộp, với mong muốn loài người được sống sung sướng và không phải lo lắng. Chiếc hộp này sau đó được giao cho em trai ông, Epimetheus, cất giữ.
Zeus, vị vua của các vị thần, vô cùng tức giận khi thấy Prometheus quá ưu ái loài người. Ông cho rằng chính các vị thần đã tạo ra con người và do đó, loài người phải cống nạp và tế lễ cho họ.
Prometheus, với bản tính cứng đầu và không sợ hãi, đã bày cho loài người một mẹo nhỏ. Ông hướng dẫn họ chuẩn bị hai phần cúng tế: một phần chứa dạ dày bò nhưng bên trong lại nhét đầy thịt ngon, phần còn lại chứa xương khô nhưng được che phủ bằng mỡ béo ngậy.
Chiếc hộp bí ẩn Pandora, biểu tượng cho những điều xui xẻo và tai ương thoát ra thế giới.
Khi Zeus đến chọn phần cúng tế, Prometheus để ngài tự quyết định. Vì Zeus ham ăn và thấy phần thứ hai có vẻ béo ngậy hơn, ông đã chọn nó. Kết quả là, loài người được ăn thịt, còn các vị thần chỉ nhận được mỡ và xương.
Quá tức giận, Zeus đã trừng phạt loài người bằng cách tước đi lửa, nguồn sống thiết yếu của họ. Prometheus, thương xót “đàn con” của mình, đã lén lấy một ống rỗng và chọc vào đống lửa mà Zeus giấu trên đỉnh Olympus. Sau khi ống bốc cháy, ông mang lửa trở lại cho loài người, giúp họ vượt qua khó khăn.
Không thể tha thứ cho việc Prometheus liên tục chống đối mình, Zeus ra lệnh cho thần rèn Hephaestus trói Prometheus vào một ngọn núi ở vùng Scythia. Mỗi ngày, một con đại bàng khổng lồ đến mổ gan Prometheus. Vì ông là một vị thần bất tử, gan của ông sẽ tự mọc lại sau mỗi lần bị ăn, và sự tra tấn này cứ thế tiếp diễn trong nhiều năm.
Trong thời gian bị xiềng xích, Prometheus đã nhìn thấy tương lai và biết rằng một trong những người con của Zeus sẽ mạnh hơn và lật đổ ngài. Zeus lo sợ lời tiên tri này và phái Hermes đến tra hỏi Prometheus về danh tính của người sẽ lật đổ mình. Tuy nhiên, Prometheus kiên quyết giữ im lặng.
Cuối cùng, Zeus nhận ra rằng ông phải thả Prometheus ra để có được thông tin. Tuy nhiên, vì đã hứa sẽ trừng phạt Prometheus vĩnh viễn, Zeus không thể trực tiếp làm điều đó. Thay vào đó, ông sai Hermes thuyết phục Hercules giết con đại bàng và giải thoát Prometheus, đồng thời yêu cầu giữ bí mật về vai trò của mình.
Hercules đã làm theo lời chỉ dẫn và giải thoát Prometheus. Sau khi được tự do, Prometheus tiết lộ rằng đứa con của Metis sẽ mạnh hơn Zeus. Nghe vậy, Zeus đã nuốt chửng Metis để ngăn chặn lời tiên tri thành hiện thực. Tuy nhiên, Athena, nữ thần trí tuệ, đã chào đời bằng cách chui ra từ đầu Zeus.
Truyền thuyết về chiếc hộp Pandora
Pandora là một người phụ nữ xinh đẹp được tạo ra bởi các vị thần theo lệnh của Zeus như một sự trừng phạt dành cho loài người sau khi Prometheus đánh cắp lửa.
Zeus gửi Pandora đến Epimetheus, em trai của Prometheus, cùng với một chiếc hộp được dặn dò không được mở ra. Tuy nhiên, vì tò mò, Pandora đã mở chiếc hộp, giải phóng mọi điều xấu xa và tai ương vào thế giới.
Từ đó, con người phải đối mặt với lòng tham, sự đố kỵ, dối trá, phản bội và mọi điều tồi tệ khác. Tuy nhiên, chiếc hộp cũng giữ lại “niềm hy vọng”, giúp con người có thể vượt qua mọi khó khăn và thử thách trong cuộc sống.
Cụm từ “Chiếc hộp Pandora” ngày nay được sử dụng để ám chỉ một hành động nhỏ có thể gây ra hậu quả lớn hoặc những thứ hấp dẫn nhưng ẩn chứa những điều không tốt đẹp.