Bài thơ “Thu sang” của Hữu Thỉnh là một bức tranh thu tuyệt đẹp, không chỉ ở vẻ đẹp của cảnh vật mà còn ở những cảm xúc, suy tư mà nhà thơ gửi gắm. Để hiểu rõ hơn về tác phẩm, việc phân tích phương thức biểu đạt đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Phương thức biểu đạt chính của bài thơ “Thu sang” là biểu cảm. Biểu cảm ở đây không chỉ đơn thuần là bộc lộ cảm xúc trực tiếp mà còn là sự hòa quyện giữa cảm xúc và miêu tả, giữa cái “tôi” trữ tình và cảnh vật thiên nhiên.
Nhà thơ Hữu Thỉnh đã sử dụng ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, gợi cảm để diễn tả những rung động tinh tế của mình trước vẻ đẹp của mùa thu.
Sự chuyển mình của cảnh vật được cảm nhận qua nhiều giác quan:
- Thị giác: “Sương chùng chình qua ngõ”, “mây biếc”, “lá vàng”. Những hình ảnh này gợi lên một không gian thu tĩnh lặng, êm đềm.
- Khứu giác: “Hương ổi phả vào gió se”. Hương ổi chín nồng nàn là một đặc trưng của mùa thu vùng đồng bằng Bắc Bộ.
- Xúc giác: “Gió se”. Cái se lạnh của gió thu khẽ chạm vào da thịt, mang đến cảm giác dễ chịu.
Những hình ảnh và cảm giác này không chỉ miêu tả cảnh thu mà còn gợi lên những cảm xúc man mác, bâng khuâng trong lòng người đọc.
Bên cạnh biểu cảm, bài thơ còn sử dụng các phương thức khác như tự sự và miêu tả, nhưng tất cả đều phục vụ cho mục đích biểu cảm.
- Miêu tả: Nhà thơ miêu tả những biến chuyển tinh tế của thiên nhiên khi sang thu, từ làn sương mỏng manh đến những đám mây biếc, từ hương ổi nồng nàn đến cơn gió se lạnh.
- Tự sự: Yếu tố tự sự thể hiện qua dòng suy tư, cảm nhận của tác giả về thời gian, về sự thay đổi của cuộc đời. “Hình như thu đã về” không chỉ là một nhận biết về thời tiết mà còn là một chiêm nghiệm về quy luật của tự nhiên và đời người.
Như vậy, phương thức biểu đạt chính của bài thơ “Thu sang” là biểu cảm, được thể hiện qua sự kết hợp hài hòa giữa miêu tả và tự sự, giữa cảnh và tình. Bài thơ không chỉ là một bức tranh thu tuyệt đẹp mà còn là một tiếng lòng của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên và những suy tư về cuộc đời. Việc hiểu rõ phương thức biểu đạt giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
