Ngô là một trong những cây lương thực chủ lực tại Việt Nam, đặc biệt ở khu vực miền Bắc. Tuy nhiên, sau mỗi vụ thu hoạch, việc bảo quản ngô sao cho không bị ẩm mốc, mối mọt luôn là một thách thức lớn đối với bà con nông dân. Đặc biệt, vào thời điểm thu hoạch (thường là tháng 10), độ ẩm không khí tăng cao càng làm gia tăng nguy cơ này. Do đó, kỹ thuật “Phơi Ngô” đúng cách đóng vai trò then chốt để đảm bảo chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản.
Phương Pháp Phơi Ngô Truyền Thống và Hiện Đại
Từ xa xưa, ông cha ta đã có nhiều kinh nghiệm quý báu trong việc bảo quản ngô bằng các phương pháp thủ công. Ngày nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, chúng ta có thêm nhiều giải pháp tiên tiến hơn để nâng cao hiệu quả phơi sấy và bảo quản ngô.
Phơi Ngô Bắp: Bí Quyết Từ Kinh Nghiệm Dân Gian
Phương pháp phơi ngô bắp là một cách làm khô ngô cổ truyền, đơn giản và phổ biến. Sau khi thu hoạch, ngô có thể được phơi nguyên bắp hoặc tách hạt tùy theo điều kiện và mục đích sử dụng.
- Chuẩn bị: Trước khi phơi, cần nhặt sạch râu ngô để tránh ẩm mốc. Đối với ngô nguyên bắp, có thể dùng chính lá ngô bên ngoài để bó các bắp lại thành chùm và treo lên cao.
- Phơi: Chọn nơi thoáng đãng, có ánh nắng trực tiếp. Thời gian phơi phụ thuộc vào thời tiết. Để kiểm tra độ khô, có thể cắn hoặc đập thử một vài hạt. Nếu hạt ngô vỡ vụn, tức là ngô đã đạt độ khô cần thiết.
- Bảo quản: Sau khi phơi khô, ngô bắp cần được bảo quản cẩn thận trong bao kín (ít nhất 2 lớp: một lớp túi nilon bên trong và một lớp bao đay hoặc bao bố bên ngoài) và đặt ở nơi khô ráo, tránh mưa và mối mọt.
Phơi Ngô Hạt Thương Phẩm: Đảm Bảo Chất Lượng và Giá Trị
Đối với ngô hạt thương phẩm, việc phơi và bảo quản cần được thực hiện kỹ lưỡng hơn để đảm bảo chất lượng và giá trị kinh tế.
- Phơi: Sau khi phơi khô như phương pháp trên, cần loại bỏ tạp chất và hạt lép.
- Bảo quản:
- Chum, vại, bao nhựa kín: Đây là những vật dụng quen thuộc, dễ kiếm. Ngô hạt sau khi phơi khô được đựng trong chum, vại hoặc bao nhựa, buộc kín miệng để tránh ẩm mốc và côn trùng xâm nhập.
- Vựa 2 lớp: Đối với số lượng lớn, việc xây dựng vựa 2 lớp là giải pháp tối ưu. Vựa được làm bằng phên hoặc cót, giữa 2 lớp phên cót là lớp trấu khô sạch. Nền vựa phải được lót trấu dày trên 20cm. Lớp trấu được phủ 2 lớp phên, cót hoặc bao tải, giữa 2 lớp này là lớp vôi cục dày trên 5cm để hút ẩm. Vựa phải được đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm dột.
Ứng Dụng Công Nghệ Sinh Học Trong Bảo Quản Ngô
Ngoài các phương pháp truyền thống, việc ứng dụng công nghệ sinh học vào bảo quản ngô đang ngày càng được quan tâm. Viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã nghiên cứu thành công chế phẩm sinh học Bacillus Pumillus, có khả năng chống nấm mốc hiệu quả.
- Quy trình: Chế phẩm được sản xuất bằng cách lên men vi khuẩn Bacillus Pumillus. Sau khi thu hoạch, ngô được trộn với chế phẩm theo tỷ lệ 0,2%.
- Ưu điểm: Chế phẩm có tác dụng ức chế mạnh mẽ sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, an toàn cho sức khỏe con người và vật nuôi, không làm suy giảm chất lượng ngô. Phương pháp này phù hợp với cả quy mô sản xuất nhỏ lẻ hộ gia đình và quy mô lớn như trang trại, nhà máy.
Việc kết hợp các phương pháp phơi ngô truyền thống với ứng dụng công nghệ sinh học sẽ giúp bà con nông dân bảo quản ngô một cách hiệu quả, giảm thiểu thất thoát sau thu hoạch, nâng cao giá trị sản phẩm và góp phần ổn định kinh tế gia đình.
