“Tắt đèn” của Ngô Tất Tố là một tác phẩm hiện thực xuất sắc, khắc họa chân thực cuộc sống cùng khổ của người nông dân Việt Nam dưới ách thống trị của thực dân phong kiến. Đặc biệt, đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” không chỉ tố cáo sự tàn bạo của chế độ áp bức mà còn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức mạnh tiềm tàng của người phụ nữ nông dân. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích đoạn trích này, làm nổi bật giá trị nội dung và nghệ thuật của nó.
Tình cảnh gia đình chị Dậu hiện lên đầy bi thương, tiêu biểu cho số phận của những người nông dân nghèo khổ thời bấy giờ.
Alt: Chị Dậu tận tình chăm sóc chồng bị ốm yếu trong khung cảnh nghèo khó, thể hiện tình yêu thương sâu sắc và đức tính hy sinh của người phụ nữ Việt Nam trước cách mạng tháng Tám.
Gánh nặng sưu thuế đè nặng lên đôi vai gầy của chị, đẩy gia đình vào cảnh bần cùng. Chị phải bán chó, bán con để có tiền nộp sưu cho chồng, nhưng bọn cường hào ác bá vẫn không buông tha.
Nhân vật chị Dậu hiện lên như một biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam truyền thống, giàu lòng yêu thương và đức hy sinh. Chị hết mực thương yêu chồng con, sẵn sàng chịu đựng mọi khó khăn gian khổ để bảo vệ gia đình.
Alt: Hình ảnh bát cháo loãng, thể hiện sự khó khăn, thiếu thốn trong bữa ăn của gia đình chị Dậu nhưng chứa đựng tình yêu thương, sự quan tâm sâu sắc mà chị dành cho chồng.
Khi bọn cai lệ xông vào nhà đòi sưu, chị Dậu đã hết lòng van xin, nhẫn nhục chịu đựng, mong chúng thương tình mà tha cho chồng.
Tuy nhiên, khi sự nhẫn nhịn vượt quá giới hạn, chị Dậu đã vùng lên chống trả quyết liệt, đánh đuổi bọn cai lệ ra khỏi nhà.
Alt: Chị Dậu mạnh mẽ quật ngã tên cai lệ, hình ảnh tượng trưng cho sức mạnh tiềm ẩn và sự phản kháng quyết liệt của người phụ nữ Việt Nam khi bị dồn đến bước đường cùng.
Hành động này thể hiện sức mạnh tiềm tàng của người phụ nữ nông dân, khi bị dồn đến bước đường cùng, họ sẵn sàng đứng lên đấu tranh để bảo vệ quyền lợi của mình.
Nhân vật cai lệ hiện lên như một biểu tượng của sự tàn bạo và vô nhân tính của chế độ áp bức. Hắn là một tên tay sai hung hãn, sẵn sàng chà đạp lên quyền lợi của người dân để đạt được mục đích của mình.
Alt: Hình ảnh tên cai lệ với vẻ mặt hung dữ, tay cầm roi, tượng trưng cho sự tàn bạo và áp bức của chế độ thực dân phong kiến đối với người nông dân.
Ngôn ngữ của Ngô Tất Tố trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” rất sinh động và chân thực, thể hiện rõ tính cách của từng nhân vật. Lời nói của chị Dậu khi thì van xin tha thiết, khi thì đanh thép quyết liệt. Lời nói của cai lệ thì thô lỗ, hống hách.
Giá trị hiện thực sâu sắc: Đoạn trích phản ánh chân thực cuộc sống cùng khổ của người nông dân Việt Nam dưới ách thống trị của thực dân phong kiến.
Giá trị nhân đạo cao cả: Đoạn trích thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của tác giả đối với số phận của người nông dân, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức mạnh tiềm tàng của họ.
Giá trị nghệ thuật đặc sắc: Đoạn trích có cốt truyện hấp dẫn, tình huống kịch tính, nhân vật sinh động, ngôn ngữ chân thực và giàu tính biểu cảm.
Alt: Chân dung Ngô Tất Tố, nhà văn hiện thực nổi tiếng với tác phẩm Tắt đèn, người đã khắc họa sâu sắc cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
Tóm lại, đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện tài năng của Ngô Tất Tố trong việc phản ánh hiện thực xã hội và xây dựng nhân vật. Đoạn trích không chỉ tố cáo sự tàn bạo của chế độ áp bức mà còn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức mạnh tiềm tàng của người phụ nữ nông dân. Đây là một tác phẩm có giá trị hiện thực, nhân đạo và nghệ thuật sâu sắc, xứng đáng được trân trọng và lưu giữ trong kho tàng văn học Việt Nam.
