“Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử không chỉ là một bài thơ tả cảnh mùa xuân, mà còn là tiếng lòng của một thi sĩ khao khát giao cảm với đời, trân trọng vẻ đẹp và ý thức nâng niu những gì tinh túy nhất của cuộc sống. Bài thơ là sự hòa quyện giữa sắc xuân tươi đẹp, tình người nồng ấm và nỗi nhớ quê hương da diết.
Mở đầu bài thơ là bức tranh mùa xuân tươi mới, tràn ngập ánh sáng và sắc màu:
“Trong làn nắng ửng khói mơ tan
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng
Sột soạt gió trêu tà áo biếc
Trên giàn thiên lí bóng xuân sang.”
Nắng xuân không chói chang mà dịu dàng “ửng” lên, hòa quyện với “khói mơ tan” tạo nên một không gian huyền ảo, mơ màng. “Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng” dưới ánh nắng càng thêm ấm áp, bình yên. Tiếng “sột soạt gió trêu tà áo biếc” làm cho bức tranh thêm sống động, vui tươi. Mùa xuân đến nhẹ nhàng, tinh tế, “bóng xuân sang” như một lời chào đón, một sự thức tỉnh của vạn vật.
Từ góc nhìn cận cảnh, Hàn Mặc Tử mở rộng không gian ra xa hơn với:
“Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi”
“Sóng cỏ” là một hình ảnh ẩn dụ độc đáo, gợi lên sự mềm mại, uyển chuyển của thảm cỏ xanh mướt trải dài đến tận chân trời. Tiếng hát của “bao cô thôn nữ” trên đồi càng làm tăng thêm không khí vui tươi, rộn rã của mùa xuân. Mùa xuân không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên mà còn là niềm vui, là sức sống của con người.
Đến đây, mạch thơ chuyển sang một cung bậc cảm xúc khác, có chút bâng khuâng, xao xuyến:
“Ngày mai trong đám xuân xanh ấy
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi”
“Xuân xanh” là ẩn dụ cho tuổi trẻ, cho những cô gái đang ở độ đẹp nhất của cuộc đời. Nhưng “ngày mai”, một số người sẽ “theo chồng bỏ cuộc chơi”, khép lại những ngày tháng tự do, hồn nhiên. Câu thơ mang một chút tiếc nuối, một chút ngậm ngùi trước sự trôi chảy của thời gian, của tuổi xuân.
Tuy nhiên, niềm vui và sức sống của mùa xuân vẫn tiếp tục lan tỏa:
“Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi
Hổn hển như lời của nước mây
Thầm thì với ai ngồi dưới trúc
Nghe ra ý vị và thơ ngây”
“Tiếng ca” không chỉ là âm thanh mà còn là hình ảnh, là cảm xúc. Nó “vắt vẻo lưng chừng núi”, “hổn hển như lời của nước mây”, vừa cao vút, vừa gần gũi, thân thương. Tiếng hát “thầm thì với ai ngồi dưới trúc”, mang đến “ý vị và thơ ngây” cho cuộc đời. Đây là những câu thơ thể hiện sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa cái hữu hình và cái vô hình.
Cuối cùng, nhà thơ hóa thân thành “khách xa”, bộc lộ nỗi nhớ quê hương da diết:
“Khách xa, gặp lúc mùa xuân chín
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng
Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang”
“Mùa xuân chín” gợi nhớ về “làng”, về những hình ảnh thân thương, quen thuộc. Hình ảnh “chị ấy gánh thóc” là hình ảnh tiêu biểu của người phụ nữ Việt Nam cần cù, chịu khó, gắn bó với quê hương, ruộng đồng. Nỗi nhớ quê hương càng thêm da diết khi nhà thơ cảm nhận được vẻ đẹp của “mùa xuân chín”.
Tóm lại, “Mùa xuân chín” là một bài thơ đặc sắc, thể hiện tài năng và tâm hồn của Hàn Mặc Tử. Bài thơ không chỉ vẽ nên bức tranh mùa xuân tươi đẹp mà còn gửi gắm những suy tư, tình cảm sâu sắc về cuộc đời, về con người và về quê hương. Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển và hiện đại, giữa hình ảnh thơ mộng và ngôn ngữ giản dị đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho bài thơ, khiến nó sống mãi trong lòng người đọc. “Phân Tích Mùa Xuân Chín Hàn Mặc Tử” không chỉ là phân tích một tác phẩm văn học, mà còn là khám phá vẻ đẹp tâm hồn của một thi sĩ tài hoa, bạc mệnh.
