Thạch Lam, một nhà văn tinh tế và giàu lòng nhân ái, đã khắc họa thành công hình ảnh mẹ Lê trong truyện ngắn “Nhà mẹ Lê” như một biểu tượng người mẹ Việt Nam điển hình. Bài viết này sẽ đi sâu vào Phân Tích Mẹ Lê, từ hoàn cảnh sống đến phẩm chất cao đẹp, để thấy được giá trị hiện thực và nhân văn sâu sắc của tác phẩm.
Hoàn cảnh sống của mẹ Lê là bức tranh chân thực về cuộc sống khốn khó của người nông dân nghèo trước Cách mạng Tháng Tám. Chồng mất sớm, một mình mẹ Lê phải gồng gánh nuôi mười một người con trong cảnh đói nghèo, thiếu thốn. Gia tài của mẹ chỉ là căn nhà lá xập xệ, tồi tàn. Mẹ Lê hiện lên như một nạn nhân của xã hội thực dân phong kiến, phải vật lộn để kiếm sống qua ngày.
Ảnh minh họa cảnh mẹ Lê và đàn con, tái hiện sự vất vả và tình mẫu tử thiêng liêng trong bối cảnh xã hội Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
“Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong làng”.
Vẻ ngoài của mẹ Lê cũng góp phần thể hiện sự vất vả, lam lũ: “Mẹ Lê có ngoại hình chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo hệt như một quả trám khô.”
Hình ảnh người phụ nữ nông thôn, da mặt rám nắng và nhiều nếp nhăn, minh họa cho sự cần cù, chịu khó của mẹ Lê và những người phụ nữ Việt Nam cùng thời.
Tuy nghèo khổ, mẹ Lê vẫn giữ được những phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
- Yêu thương con cái: Mẹ Lê dành trọn tình yêu thương cho các con, hy sinh tất cả để các con được no bụng, ấm áp. Mẹ luôn cố gắng làm lụng, kiếm tiền để lo cho các con, dù phải chịu đói, chịu khổ.
- Chăm chỉ, chịu thương chịu khó: Mẹ Lê không ngại bất cứ công việc gì, từ làm thuê, cuốc mướn đến xin ăn, miễn là có thể kiếm được cái ăn cho các con.
- Lạc quan, yêu đời: Dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, mẹ Lê vẫn luôn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời, tin vào tương lai tươi sáng.
- Giàu lòng nhân ái: Mẹ Lê luôn sẵn sàng giúp đỡ những người nghèo khổ, khó khăn hơn mình.
Bữa cơm gia đình ấm cúng, dù đạm bạc, thể hiện sự gắn kết và tình yêu thương giữa các thành viên, một nét đẹp truyền thống của văn hóa Việt Nam.
“Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó.”
Số phận của mẹ Lê là một bi kịch. Dù có những phẩm chất cao đẹp, mẹ Lê vẫn không thoát khỏi cuộc sống nghèo khổ, bất hạnh. Cái chết của mẹ Lê là một lời tố cáo đanh thép đối với xã hội thực dân phong kiến đã đẩy người dân vào cảnh bần cùng, không lối thoát.
Khung cảnh xóm nghèo với những túp lều tranh xơ xác, tái hiện chân thực cuộc sống lam lũ và thiếu thốn của người dân lao động Việt Nam trong xã hội cũ.
Thông qua việc phân tích mẹ Lê, ta thấy được Thạch Lam đã gửi gắm những thông điệp sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng, về sự hy sinh cao cả của người phụ nữ Việt Nam, và về giá trị của lòng nhân ái trong cuộc sống. “Nhà mẹ Lê” không chỉ là một câu chuyện cảm động mà còn là một tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân văn sâu sắc, góp phần làm nên tên tuổi của Thạch Lam trong nền văn học Việt Nam. Tác phẩm này xứng đáng được trân trọng và lưu giữ như một phần của di sản văn hóa dân tộc.
