Khổ 2 bài thơ “Sang Thu” của Hữu Thỉnh mở ra một không gian thu đầy biến chuyển, nơi cảm xúc của nhà thơ hòa quyện với sự thay đổi của thiên nhiên. Dòng sông, cánh chim, đám mây… tất cả đều mang trong mình những dấu ấn riêng của khoảnh khắc giao mùa.
Dòng sông êm đềm mùa thu
Hình ảnh dòng sông “dềnh dàng” gợi sự thư thái, yên bình của thiên nhiên mùa thu, khác hẳn với sự vội vã, ồn ào của mùa hạ.
Qua lăng kính của Hữu Thỉnh, bức tranh thu hiện lên với những nét chấm phá độc đáo:
- Sông “dềnh dàng”: Không còn sự cuồn cuộn, vội vã của mùa mưa lũ, dòng sông mùa thu trở nên êm đềm, chậm rãi. “Dềnh dàng” gợi cảm giác thư thái, như một sự nghỉ ngơi sau những ngày hè oi ả.
- Chim “bắt đầu vội vã”: Trái ngược với dòng sông, cánh chim lại mang trong mình sự hối hả. “Vội vã” có thể là sự chuẩn bị cho hành trình di cư về phương Nam tránh rét, hoặc đơn giản chỉ là sự tất bật của cuộc sống thường ngày.
- Đám mây mùa hạ “vắt nửa mình sang thu”: Đây là một hình ảnh đặc sắc, thể hiện sự giao thoa giữa hai mùa. Đám mây như một ranh giới mong manh, một nửa còn lưu luyến cái nắng hè, một nửa đã ngả sang sắc thu dịu nhẹ.
“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”
Hình ảnh đối lập giữa sông và chim tạo nên một sự hài hòa độc đáo, thể hiện sự vận động không ngừng của thiên nhiên. Dòng sông chậm rãi, thong thả như để tận hưởng khoảnh khắc giao mùa, trong khi cánh chim lại vội vã, hối hả chuẩn bị cho những thay đổi sắp tới.
Cụm từ “vắt nửa mình sang thu” là một sáng tạo độc đáo của Hữu Thỉnh. Nó không chỉ miêu tả hình ảnh đám mây một cách sinh động mà còn gợi lên cảm giác luyến tiếc, vương vấn của mùa hạ. Đám mây như muốn níu giữ chút nắng ấm cuối cùng trước khi hoàn toàn hòa mình vào không gian thu.
Hữu Thỉnh đã sử dụng biện pháp nhân hóa một cách tinh tế, khiến cho cảnh vật trở nên sống động và gần gũi hơn. Dòng sông “dềnh dàng”, cánh chim “vội vã”, đám mây “vắt nửa mình” đều mang trong mình những tâm trạng, cảm xúc riêng, tạo nên một bức tranh thu đầy màu sắc và cảm xúc.
Qua khổ thơ thứ hai, Hữu Thỉnh đã thể hiện sự quan sát tinh tế và tình yêu sâu sắc đối với thiên nhiên. Ông không chỉ miêu tả vẻ đẹp của mùa thu mà còn gửi gắm vào đó những suy tư, cảm xúc về cuộc sống và con người. “Sang Thu” không chỉ là một bài thơ tả cảnh mà còn là một bài thơ trữ tình sâu lắng, thể hiện tâm hồn nhạy cảm và tấm lòng yêu quê hương của nhà thơ.