“Lời má năm xưa” của Trần Bảo Định là một tác phẩm giàu cảm xúc, khơi gợi những suy tư sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đồng thời đề cao vai trò của giáo dục gia đình trong việc hình thành nhân cách. Phân Tích đánh Giá Nội Dung Và Nghệ Thuật của tác phẩm giúp ta hiểu rõ hơn giá trị nhân văn và ý nghĩa giáo dục mà tác giả muốn truyền tải.
Văn bản kể về câu chuyện tuổi thơ của tác giả, khi còn là một cậu bé đã lỡ tay bắn bị thương một con chim thằng chài (chim bói cá). Sự việc tưởng chừng nhỏ nhặt ấy đã để lại trong lòng cậu bé một nỗi ân hận day dứt khôn nguôi, đặc biệt sau lời khuyên răn đầy yêu thương của người mẹ.
Câu chuyện đơn giản nhưng chứa đựng một chủ đề sâu sắc: sự hối hận và nhận thức về lỗi lầm, lòng trắc ẩn và tình yêu thương đối với thiên nhiên, loài vật. Tác giả đã khéo léo lồng ghép bài học về sự đồng cảm, trách nhiệm và ý thức bảo vệ môi trường thông qua một trải nghiệm cá nhân chân thực và xúc động.
Thông qua lời kể của nhân vật “tôi”, tác giả đã khắc họa một cách sinh động hình ảnh chú chim thằng chài, một loài chim nhỏ bé nhưng mang trong mình vẻ đẹp tự nhiên và sự kiên cường.
Chim thằng chài có ngày mắc bẫy
Em cho anh hay anh hãy tránh xa
Mẹ cha không thể chịu hòa
Em đâu dám cãi để mà theo anh
Những câu hò, điệu lý đậm đà bản sắc văn hóa dân gian không chỉ tạo nên không khí trữ tình mà còn góp phần thể hiện tình yêu quê hương, đất nước của tác giả.
Hình ảnh người mẹ trong tác phẩm là một điểm nhấn quan trọng. Bà không chỉ là người sinh thành, nuôi dưỡng mà còn là người thầy, người bạn đồng hành, luôn bên cạnh chỉ bảo, uốn nắn con từng bước trưởng thành. Câu nói “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” là một lời răn dạy thấm thía, giúp cậu bé nhận ra giá trị của sự sống và sự tàn nhẫn của hành động mình đã gây ra.
Về nghệ thuật, tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, chân thật, giàu cảm xúc để kể lại câu chuyện. Giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng, xen lẫn những hồi tưởng và suy ngẫm, tạo nên sức lay động mạnh mẽ đối với người đọc.
Việc lặp lại câu hỏi của người mẹ “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” có tác dụng nhấn mạnh chủ đề của tác phẩm, đồng thời thể hiện sự day dứt, hối hận của nhân vật “tôi” trong suốt quãng đời còn lại.
Tóm lại, “Lời má năm xưa” là một tác phẩm văn học ý nghĩa, không chỉ mang đến cho người đọc những giây phút lắng đọng, suy tư mà còn gửi gắm những thông điệp nhân văn sâu sắc về tình yêu thương, sự đồng cảm và ý thức bảo vệ môi trường. Phân tích đánh giá nội dung và nghệ thuật của tác phẩm giúp ta trân trọng hơn những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống và có trách nhiệm hơn với thế giới xung quanh.
