“Con chó xấu xí” của Kim Lân không chỉ là một truyện ngắn đơn thuần mà còn là một tác phẩm chứa đựng nhiều giá trị nhân văn sâu sắc, phản ánh những góc khuất trong tâm hồn con người và ca ngợi những phẩm chất cao đẹp. Tác phẩm xoay quanh hình ảnh một chú chó có ngoại hình không mấy ưa nhìn, bị đối xử lạnh nhạt nhưng vẫn giữ trọn lòng trung thành và tình nghĩa.
Kim Lân đã khéo léo sử dụng hình ảnh con chó xấu xí để gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về tình người. Thông qua câu chuyện, tác giả muốn nhấn mạnh rằng, vẻ đẹp thực sự không nằm ở ngoại hình mà nằm ở phẩm chất bên trong. Chú chó xấu xí, dù bị hắt hủi, vẫn luôn một lòng trung thành với chủ, thậm chí còn quay trở về tìm kiếm gia đình khi chiến tranh loạn lạc.
Chủ đề chính của “Con chó xấu xí” là sự đề cao lối sống tình nghĩa, giàu lòng yêu thương và phê phán sự vô cảm, thờ ơ trong xã hội. Tác giả đã xây dựng hình tượng chú chó xấu xí như một biểu tượng của lòng trung thành, sự hy sinh và tình yêu thương vô điều kiện. Ngược lại, nhân vật “tôi” đại diện cho những người sống hờ hững, chỉ quan tâm đến vẻ bề ngoài mà bỏ qua những giá trị đích thực.
Truyện ngắn này không chỉ là một câu chuyện cảm động về tình bạn giữa con người và động vật mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về cách nhìn nhận và đánh giá người khác. Kim Lân muốn nhắc nhở chúng ta rằng, đừng vội đánh giá một con người qua vẻ bề ngoài mà hãy nhìn vào phẩm chất, tính cách và những hành động của họ.
Nghệ thuật kể chuyện của Kim Lân trong “Con chó xấu xí” cũng góp phần làm nên thành công của tác phẩm. Tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật “tôi”. Bên cạnh đó, cách miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế, chân thật cũng khiến cho câu chuyện trở nên sống động và gần gũi hơn.
Nhân vật “tôi” trong truyện đã trải qua một quá trình thay đổi tâm lý rõ rệt. Từ thái độ ghẻ lạnh, hờ hững ban đầu, nhân vật dần dần nhận ra giá trị của lòng trung thành và tình nghĩa mà chú chó xấu xí đã dành cho mình. Cuối cùng, nhân vật “tôi” cảm thấy day dứt, ân hận về những hành động trước đây.
Tóm lại, “Con chó xấu xí” là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn, thể hiện tài năng quan sát và khả năng diễn đạt tinh tế của nhà văn Kim Lân. Câu chuyện không chỉ mang đến cho người đọc những giây phút xúc động mà còn gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về tình người, về cách sống và về cách nhìn nhận cuộc sống. Tác phẩm xứng đáng là một trong những truyện ngắn hay nhất của văn học Việt Nam hiện đại.
