“Viếng lăng Bác” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Viễn Phương, ghi lại cảm xúc chân thành, xúc động khi ông ra thăm lăng Bác. Đặc biệt, hai khổ thơ cuối bài đã khắc họa sâu sắc nỗi niềm thương nhớ, lòng biết ơn vô hạn của tác giả đối với Bác Hồ kính yêu. Việc Phân Tích 2 Khổ Cuối Viếng Lăng Bác giúp ta hiểu rõ hơn giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm.
Viếng lăng Bác – Viễn Phương
Hình ảnh: Khung cảnh trang nghiêm tại lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, nơi nhà thơ Viễn Phương bày tỏ lòng thành kính.
Khổ 3: Cảm xúc nghẹn ngào khi vào lăng
Khổ thơ thứ ba diễn tả cảm xúc nghẹn ngào, xúc động của tác giả khi được chiêm ngưỡng Bác trong lăng:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
Hình ảnh “Bác nằm trong giấc ngủ bình yên” là một cách nói giảm, nói tránh, làm vơi đi nỗi đau mất mát. Nó gợi lên cảm giác thanh thản, nhẹ nhàng, như Bác chỉ đang nghỉ ngơi sau những năm tháng cống hiến hết mình cho dân tộc. “Vầng trăng sáng dịu hiền” là một hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng cho sự thanh cao, trong sáng của tâm hồn Bác, đồng thời gợi nhớ đến những vần thơ trăng nghĩa tình của Người.
Câu thơ “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi” khẳng định sự trường tồn của Bác trong lòng dân tộc, Bác đã hóa thân vào non sông đất nước. Tuy nhiên, dù lý trí hiểu rõ điều đó, trái tim nhà thơ vẫn không khỏi “nghe nhói”, một nỗi đau xót, tiếc thương vô hạn khi Bác đã đi xa. Từ “nhói” diễn tả một cách sâu sắc nỗi đau quặn thắt trong lòng người con miền Nam khi đứng trước sự thật vĩnh biệt Bác.
Khổ 4: Ước nguyện chân thành
Khổ thơ cuối thể hiện ước nguyện chân thành, tha thiết của tác giả muốn được mãi mãi ở bên Bác:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Câu thơ “Mai về miền Nam thương trào nước mắt” diễn tả nỗi lưu luyến, bịn rịn khi phải rời xa lăng Bác. Tình cảm “thương” ở đây không chỉ là nỗi nhớ nhung, kính yêu mà còn là lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao to lớn của Bác. Điệp ngữ “Muốn làm” được lặp lại ba lần, nhấn mạnh khát vọng mãnh liệt của tác giả muốn được hóa thân thành những sự vật bình dị, gần gũi để được mãi mãi ở bên Bác.
Hình ảnh: Cây tre Việt Nam, biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất, trung hiếu của dân tộc.
Hình ảnh “con chim hót quanh lăng Bác”, “đóa hoa tỏa hương đâu đây”, “cây tre trung hiếu chốn này” thể hiện những ước nguyện vô cùng giản dị, chân thành. Tác giả muốn được góp một phần nhỏ bé của mình để làm đẹp thêm cho lăng Bác, canh giữ giấc ngủ bình yên cho Người. Đặc biệt, hình ảnh “cây tre trung hiếu” tượng trưng cho phẩm chất kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam, đồng thời thể hiện lòng trung thành, biết ơn vô hạn của tác giả đối với Bác Hồ.
Giá trị nội dung và nghệ thuật
Qua việc phân tích 2 khổ cuối Viếng lăng Bác, ta thấy rõ giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Về nội dung, hai khổ thơ đã thể hiện một cách sâu sắc nỗi niềm thương nhớ, lòng biết ơn vô hạn của tác giả đối với Bác Hồ kính yêu. Về nghệ thuật, tác giả đã sử dụng thành công các biện pháp tu từ như ẩn dụ, điệp ngữ, cùng với ngôn ngữ thơ giản dị, giàu cảm xúc, tạo nên một giọng điệu vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, ngậm ngùi.
Việc phân tích 2 khổ cuối Viếng lăng Bác không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về tình cảm của tác giả Viễn Phương mà còn giúp ta cảm nhận sâu sắc hơn về vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách cao cả của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Bài thơ “Viếng lăng Bác” sẽ mãi là một khúc ca tri ân, một biểu tượng của lòng thành kính, biết ơn của nhân dân Việt Nam đối với Bác Hồ kính yêu.
