Sau khi giới thiệu ba nền văn hóa thống trị trên thế giới ở bài viết trước, chúng ta đã đi đến một câu hỏi quan trọng:
Tin mừng của Chúa Giê-xu Christ cung cấp phương thuốc chữa trị tội lỗi cho những người thuộc mỗi nền văn hóa này như thế nào?
Đức Chúa Trời, Cha của Chúa Giê-xu Christ, là Đức Chúa Trời của mọi sự sáng tạo. Để đòi lại sự sáng tạo tội lỗi và nổi loạn của Ngài và cư dân của nó (bao gồm cả bạn và tôi), Ngài đã sai Con Ngài mở đường cho sự tha thứ, tự do và tôn trọng.
Thông điệp về việc “mở đường đến với Đức Chúa Trời” này được gọi là tin mừng hay Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ.
Phao-lô không thể giữ thông điệp này cho riêng mình—chúng ta cũng vậy. Ông viết (1 Cô-rinh-tô 9:16b-17):
Khốn cho tôi nếu tôi không rao giảng Tin Lành! Nếu tôi tự nguyện rao giảng, tôi có phần thưởng; nếu không tự nguyện, tôi chỉ đơn giản là hoàn thành sự ủy thác đã giao cho tôi.
Chắc chắn, Phao-lô không công bố một Tin Mừng một chiều.
Hai vấn đề trước khi bắt đầu
Trước khi đi sâu vào, có hai vấn đề cần lưu ý:
- Bài viết này có tài liệu từ The 3D Gospel: Ministry in Guilt, Shame, and Fear Cultures của Jayson Georges.
- Khi tôi viết về một Tin Mừng ba chiều, tôi khẳng định rằng chỉ có một Tin Mừng của Đấng Christ (Ga-la-ti 1), nhưng nó có thể được trình bày theo những cách khác nhau.
Tin Mừng không phải là một chiều
Ví dụ phổ biến nhất về một cách trình bày một chiều của Tin Mừng bắt nguồn từ thần học và thực hành Cơ đốc giáo châu Âu và chủ yếu dựa trên cảm giác tội lỗi. Tin Mừng này nhấn mạnh Chúa Giê-xu Christ là sự công bình của Đức Chúa Trời để tha thứ tội lỗi. Tất nhiên, đây là một chiều quan trọng của Tin Mừng, nhưng nó không phải là chiều duy nhất.
Trong suốt Tân Ước, chúng ta bắt gặp ba chiều của Tin Mừng, nhưng chúng ta ở phương Tây có xu hướng bỏ qua những phần không liên quan đến tội lỗi-sự công bình. Như chúng ta đã học ở bài viết trước, cũng có những nền văn hóa dựa trên sự xấu hổ và sợ hãi, và tin mừng của Đức Chúa Trời cũng dành cho những người đó.
Phao-lô đã công bố Tin Mừng là ba chiều. Ví dụ, ông kể lại sự hoán cải của mình trước vua A-gri-ba, bao gồm những gì Chúa Giê-xu đã nói với ông (Công vụ 26:17-18):
‘Ta [Đức Giê-xu] sẽ giải cứu ngươi [Phao-lô] khỏi dân ngươi và khỏi dân ngoại. Ta sai ngươi đến với họ để mở mắt họ và quay họ từ bóng tối đến ánh sáng, và từ quyền lực của Sa-tan đến Đức Chúa Trời [sợ hãi-quyền lực], để họ có thể nhận được sự tha thứ tội lỗi [tội lỗi-sự công bình] và một chỗ trong số những người được thánh hóa bởi đức tin nơi ta [xấu hổ-tôn trọng].’
Một minh họa từ Phi-líp
Phao-lô và các bạn đồng hành của ông đã hành trình từ Tiểu Á đến Hy Lạp. Khi đến Phi-líp, họ gặp ba người từ các nền văn hóa khác nhau (Công vụ 16). Trước khi bạn đi xa hơn, hãy đọc Công vụ 16 và xem bạn có thể xác định nền văn hóa thống trị của mỗi người này không.
Để ngắn gọn, tôi xin tóm tắt những gì tôi tìm thấy.
1. Ly-đi:
Tại một “nơi cầu nguyện” của người Do Thái, Phao-lô đã nói chuyện với một số phụ nữ, và “Chúa đã mở lòng” của Ly-đi (16:13-15). Tôi cho rằng Ly-đi là một phần của nền văn hóa dựa trên cảm giác tội lỗi, và bà đã nhận được sự công bình của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ.
2. Một nữ nô lệ bị quỷ ám:
Sau đó, Phao-lô bị một nữ nô lệ đeo bám trong nhiều ngày, người này, dưới ảnh hưởng của một linh hồn, đã được chủ của mình sử dụng để kiếm tiền bằng cách bói toán (16:16-21). “Nhân danh Chúa Giê-xu Christ,” Phao-lô đã đuổi linh hồn ra khỏi cô gái.
Là một nô lệ bị ngược đãi, cô gái vô danh này sống trong một nền văn hóa dựa trên sự sợ hãi và đã trải nghiệm sự tự do bởi quyền năng của Đức Chúa Trời “nhân danh Chúa Giê-xu Christ.”
3. Một người cai ngục:
Phao-lô và Si-la sau đó bị tống vào tù. Vào ban đêm, một trận động đất đã mở tung các cánh cửa của nhà tù. Người cai ngục—có lẽ là một cựu binh La Mã—vì danh dự (lex talionis) “rút gươm ra và định tự tử vì nghĩ rằng các tù nhân đã trốn thoát.” Khi biết rằng tất cả các tù nhân vẫn còn ở đó, ông đã nghe Tin Mừng từ Phao-lô—với lời mời:
“Hãy tin Chúa Giê-xu, thì ngươi và cả nhà ngươi sẽ được cứu.”
Người cai ngục dường như là một thành viên của nền văn hóa dựa trên sự xấu hổ. Tin Mừng đã mang lại cho ông sự tôn trọng của Đức Chúa Trời, và “ông đã tràn đầy niềm vui.”
Tin Mừng 3D
Trong The 3D Gospel, Georges cho thấy ba chiều của Tin Mừng bất khả phân ly của Đấng Christ với nhiều ví dụ.
Làm thế nào để Tin Mừng của Chúa Giê-xu Christ có thể được truyền đạt hiệu quả nhất cho những người thuộc mỗi nền văn hóa này?
Đây là một liên kết đến “Bốn Định Luật Thiêng Liêng,” đó là một cách hữu ích để truyền đạt Tin Mừng của Đấng Christ cho những người trong một nền văn hóa chủ yếu dựa trên cảm giác tội lỗi. Nhưng còn những nền văn hóa khác thì sao? Bốn Định Luật Thiêng Liêng sẽ như thế nào nếu chúng được viết cho những người trong các nền văn hóa dựa trên sự sợ hãi và xấu hổ?
Sau đây là một bản chuyển thể từ The 3D Gospel so sánh cách thông điệp này có thể được điều chỉnh theo Kinh Thánh cho những người trong các nền văn hóa dựa trên cảm giác tội lỗi, xấu hổ và sợ hãi.
So sánh cách tiếp cận Phúc Âm ba chiều (3D) dựa trên tội lỗi, xấu hổ và sợ hãi, giúp truyền tải thông điệp hiệu quả đến mọi nền văn hóa
Bạn cũng có thể tải xuống và in một bản sao của biểu đồ này (bên dưới).
Một số ví dụ hiện đại
Trong những năm qua, tôi đã kết bạn với những người từ các nền văn hóa khác, những người hiện tin vào Chúa Giê-xu Christ. Mỗi người đều có câu chuyện hoặc lời chứng riêng về cách họ trở thành môn đồ của Chúa Giê-xu. Dưới đây là hai ví dụ.
Một người đàn ông Ấn Độ-Fiji từng là người theo đạo Hindu.
B. nói về lòng tốt của một Cơ đốc nhân mà anh ta làm việc cùng.
Vào một thời điểm, B. đã trả một khoản tiền lớn cho một thầy tu Hindu để đến chữa bệnh cho người mẹ bị bệnh của mình—nhưng bà ấy không hề khỏe hơn.
Khi anh nói chuyện với đồng nghiệp Cơ đốc của mình, người Cơ đốc đã kể cho anh nghe về Chúa Giê-xu Christ và quyền năng của Ngài. Anh và một Cơ đốc nhân khác đã đến nhà B. và cầu nguyện cho người mẹ bị bệnh của anh nhân danh Chúa Giê-xu. Ngày hôm sau, mẹ của B. đã khỏe lại. Thông qua sự việc này, B. và gia đình anh đã tin Chúa Giê-xu Christ là Chúa của họ.
Một người đến từ Iraq từng là người Hồi giáo.
M. kể lại một giấc mơ hoặc một khải tượng trong đó Chúa Giê-xu hiện ra với anh. Anh xấu hổ vì sự giáo dục và tôn giáo của anh đã phủ nhận Chúa Giê-xu là ai và Chúa Giê-xu đã sống lại từ cõi chết.
Khi anh chạy trốn đến một quốc gia giáp biên giới, M. đã gặp một Cơ đốc nhân và hỏi về Isa (Chúa Giê-xu). Khi anh nghe Tin Mừng, anh đã tin vào Chúa Giê-xu Christ. Anh kể về cách danh dự của Chúa Giê-xu đã thay thế sự xấu hổ của anh, và anh đã được nhận vào gia đình của Đức Chúa Trời.
Mọi người từ mọi nền văn hóa đều có những trải nghiệm tương tự. Một ví dụ về một lời chứng đáng kinh ngạc về sự hoán cải sang Đấng Christ của một người Hồi giáo sùng đạo được kể bởi Nabeel Qureshi trong cuốn sách Seeking Allah, Finding Jesus của ông.
Tóm lại
Dưới đây là ba đề xuất dành cho bạn:
1. Mua một bản sao của The 3D Gospel và đọc nó. Nó ngắn (80 trang) và không tốn kém.
2. Khi bạn thường xuyên đọc Kinh Thánh, hãy nhận ra ngôn ngữ và hành động liên quan đến tội lỗi/sự công bình, xấu hổ/danh dự và sợ hãi/quyền lực. Chúng phổ biến hơn bạn nghĩ.
3. Khi bạn chia sẻ tin mừng của Chúa Giê-xu Christ với người khác, hãy nhận thức về quan điểm văn hóa của họ. Hãy nhạy cảm và có hiểu biết về cách người khác nghe và hiểu Tin Mừng.
Hãy cho tôi biết bạn có thể thêm gì. Bạn có thể viết thư cho tôi bằng liên kết này.