Tuổi thơ của mỗi người là một bức tranh với những gam màu khác nhau. Có người rực rỡ với những trò chơi, có người lại êm đềm bên vòng tay gia đình. Nhưng với nhiều thế hệ, tuổi thơ lại gắn liền với những nhọc nhằn, vất vả, mà “cơm cõng củ” là một hình ảnh khắc sâu vào tâm trí.
Cái thời “cơm cõng củ” ấy, con đường đến trường không trải đầy hoa hồng, mà là những “khúc khuỷu ruột dê ổ gà ổ chó”.
Đường làng quanh co với ổ gà, ổ chó, gợi nhớ con đường đến trường vất vả thời xưa
Alt: Con đường làng gồ ghề với ổ gà ổ chó, ký ức về đường đến trường khó khăn “cơm cõng củ”
Mỗi bước chân là một sự cố gắng, vượt qua những khó khăn để tìm kiếm con chữ. Nhưng chính trên con đường ấy, những đứa trẻ lại khám phá ra vẻ đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống: “Nhiều gai góc nhưng cũng đầy hoa cỏ/ Vui rập rờn theo những cánh bướm xinh”.
Những cánh bướm xinh xắn ấy như tiếp thêm động lực, xua tan đi những mệt mỏi, giúp các em vững bước trên con đường tri thức.
“Mười cây số bốn mùa chân xuôi ngược”, quãng đường đến trường dường như dài hơn, khó khăn hơn khi cái đói, cái nghèo luôn bủa vây. “Manh áo nghèo mưa nắng bạc tóc hoe”, hình ảnh những đứa trẻ với manh áo mỏng manh, dãi dầu mưa nắng càng làm người ta thêm xót xa.
Alt: Em bé mặc áo cũ sờn, thể hiện cuộc sống khó khăn thời “cơm cõng củ”
Nhưng dù khó khăn đến đâu, những đứa trẻ vẫn giữ được sự hồn nhiên, lạc quan. “Không ngăn nổi hồn nhiên chim sáo hót/ Chiều vô tư ngõ đom đóm lập lòe”. Tiếng chim sáo hót vang, ánh đom đóm lập lòe trong đêm tối như những tia hy vọng, xua tan đi những lo toan, vất vả.
“Ôi! Thương quá cái thời cơm cõng củ/ Lén nhìn con cạo rá mẹ thở dài”. Câu thơ gợi lên hình ảnh người mẹ tần tảo, thương con. “Cơm cõng củ” không chỉ là bữa ăn đạm bạc, mà còn là gánh nặng trên vai người mẹ. Mẹ “thở dài” không phải vì than thân trách phận, mà vì lo lắng cho tương lai của con.
Bữa cơm đạm bạc, manh áo sờn vai, tất cả đều thấm đẫm tình yêu thương vô bờ bến của mẹ. Mẹ là điểm tựa vững chắc, là nguồn động viên lớn lao giúp con vượt qua mọi khó khăn.
“Bữa cháo bữa rau qua ngày giáp hạt/ Túc tắc rồi con cũng lớn như ai”. Dù cuộc sống thiếu thốn, vất vả, những đứa trẻ vẫn lớn lên từng ngày, trưởng thành hơn nhờ sự hy sinh thầm lặng của mẹ.
“Thêm một tuổi là con thêm một lớp/ Bước dài hơn, đi đứng chững chạc hơn”. Con đường học vấn là con đường dài, nhưng mỗi bước đi là một sự trưởng thành. Con không chỉ lớn về thể xác mà còn lớn về tâm hồn, về trí tuệ.
“Con đường cũ mở ra nhiều lối mới/ Cánh bướm xưa vẫn bay lượn chập chờn”. Dù cuộc sống có nhiều thay đổi, dù con đường phía trước có nhiều ngã rẽ, những ký ức về tuổi thơ “cơm cõng củ” vẫn luôn sống mãi trong trái tim mỗi người. “Cánh bướm xưa” vẫn bay lượn, nhắc nhở về những ngày tháng gian khó mà tươi đẹp.
“Mê lộ đời lắm ngả ngang ngả dọc/ Chợt xênh xang chợt heo hút dặm mòn”. Cuộc đời là một hành trình dài với nhiều thử thách, chông gai. Nhưng dù đi đâu, về đâu, “Đường đi học vẫn là đường đẹp nhất/ Sớm muộn về vẫn có mẹ chờ con!”. Con đường đi học là con đường đẹp nhất, bởi nó gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ, với tình yêu thương của mẹ. Và dù cuộc đời có nhiều biến động, vòng tay mẹ vẫn luôn rộng mở, chờ đón con trở về.
“Ôi thương quá cái thời cơm cõng củ”, câu thơ không chỉ là nỗi nhớ về một thời đã qua, mà còn là lời tri ân sâu sắc đến những người mẹ, những người đã hy sinh cả cuộc đời mình để con được nên người. Đó là ký ức đẹp, là động lực để mỗi người cố gắng hơn nữa trong cuộc sống.
