Quá trình sinh sản ở thực vật có hoa là một chuỗi các sự kiện phức tạp, trong đó sự hình thành hạt phấn đóng vai trò then chốt. Vậy, ở Thực Vật Có Hoa Quá Trình Hình Thành Hạt Phấn Trải Qua những giai đoạn nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết.
Hạt phấn, chứa đựng giao tử đực, là yếu tố quan trọng trong quá trình thụ phấn và thụ tinh ở thực vật hạt kín. Quá trình hình thành hạt phấn (vi bào tử) diễn ra trong bao phấn của nhị hoa.
Các giai đoạn chính của quá trình hình thành hạt phấn:
-
Hình thành tế bào mẹ hạt phấn (tế bào vi bào tử): Trong các túi phấn của nhị, các tế bào mầm sinh dục sơ khai trải qua quá trình phân hóa để trở thành tế bào mẹ hạt phấn (2n). Tế bào mẹ hạt phấn có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (2n).
-
Giảm phân: Tế bào mẹ hạt phấn (2n) trải qua quá trình giảm phân I và giảm phân II để tạo thành bốn tế bào con đơn bội (n), gọi là các tiểu bào tử hay vi bào tử.
-
Phát triển vi bào tử: Mỗi vi bào tử đơn bội (n) trải qua quá trình nguyên phân một lần. Quá trình này tạo ra hai tế bào con: tế bào ống phấn (vegetative cell) lớn hơn và tế bào sinh sản (generative cell) nhỏ hơn nằm bên trong tế bào ống phấn.
-
Hình thành hạt phấn trưởng thành: Hai tế bào này được bao bọc bởi một lớp vỏ dày, có cấu trúc phức tạp gồm hai lớp: lớp ngoài (exine) thường có nhiều gai hoặc vân để giúp hạt phấn bám dính vào cơ thể côn trùng hoặc các tác nhân thụ phấn khác, và lớp trong (intine) mỏng hơn. Cấu trúc này tạo thành hạt phấn trưởng thành.
So sánh với quá trình hình thành túi phôi:
Quá trình hình thành hạt phấn có sự khác biệt so với quá trình hình thành túi phôi (noãn). Trong khi hình thành hạt phấn, cả bốn vi bào tử đều phát triển tiếp tục, thì trong quá trình hình thành túi phôi, chỉ một đại bào tử (tế bào mẹ túi phôi) sống sót và phát triển, còn ba tế bào còn lại tiêu biến.
Tóm lại, ở thực vật có hoa quá trình hình thành hạt phấn trải qua các giai đoạn từ tế bào mẹ hạt phấn, giảm phân tạo vi bào tử, nguyên phân tạo tế bào ống phấn và tế bào sinh sản, cuối cùng hình thành hạt phấn trưởng thành. Quá trình này đảm bảo sự tạo thành các giao tử đực, sẵn sàng cho quá trình thụ phấn và thụ tinh, đóng vai trò quan trọng trong sự sinh sản của thực vật hạt kín.