Ánh sáng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống của thực vật. Nó không chỉ là nguồn năng lượng mà còn là tín hiệu điều khiển nhiều quá trình sinh lý. Vậy, ở thực vật, ánh sáng là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến bao nhiêu quá trình dưới đây?
a) Sinh trưởng.
b) Thụ phấn.
c) Quang hợp.
d) Thoát hơi nước.
e) Phát triển.
g) Ra hoa.
h) Hình thành quả.
Câu trả lời chính xác là A. 6. Ánh sáng ảnh hưởng đến hầu hết các quá trình trên, ngoại trừ thụ phấn.
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về vai trò của ánh sáng trong từng quá trình:
1. Sinh trưởng: Ánh sáng là yếu tố thiết yếu cho sự sinh trưởng của thực vật. Cường độ và chất lượng ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ phân chia và kéo dài tế bào, từ đó quyết định kích thước và hình dạng của cây.
2. Quang hợp: Đây là quá trình quan trọng nhất mà ánh sáng đóng vai trò trung tâm. Ánh sáng cung cấp năng lượng cho thực vật tổng hợp chất hữu cơ từ CO2 và nước, tạo ra nguồn dinh dưỡng để duy trì sự sống.
3. Thoát hơi nước: Mặc dù không trực tiếp tham gia vào quá trình thoát hơi nước, ánh sáng ảnh hưởng đến nhiệt độ lá, từ đó gián tiếp tác động đến tốc độ thoát hơi nước. Khi cường độ ánh sáng cao, nhiệt độ lá tăng, dẫn đến thoát hơi nước nhiều hơn.
4. Phát triển: Ánh sáng không chỉ ảnh hưởng đến sinh trưởng về kích thước mà còn tác động đến sự phát triển toàn diện của cây, bao gồm cả quá trình phân hóa tế bào và hình thành các cơ quan.
5. Ra hoa: Thời gian chiếu sáng (quang kỳ) là một trong những yếu tố quan trọng quyết định thời điểm ra hoa của nhiều loài thực vật. Một số loài cần thời gian chiếu sáng dài, một số loài cần thời gian chiếu sáng ngắn để kích thích quá trình ra hoa.
6. Hình thành quả: Sau khi thụ phấn và thụ tinh, ánh sáng tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của quả. Nó cung cấp năng lượng cho quá trình tổng hợp các chất dinh dưỡng, giúp quả lớn lên và chín mọng.
Tại sao thụ phấn không nằm trong danh sách?
Quá trình thụ phấn chủ yếu chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như:
- Gió: Đối với các loài thực vật thụ phấn nhờ gió.
- Côn trùng: Đối với các loài thực vật thụ phấn nhờ côn trùng, màu sắc và hương thơm của hoa (vốn cũng có thể chịu ảnh hưởng gián tiếp của ánh sáng) đóng vai trò quan trọng hơn.
- Độ ẩm: Độ ẩm không khí cũng ảnh hưởng đến khả năng phát tán của hạt phấn.
Như vậy, ở thực vật ánh sáng là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến 6 quá trình: sinh trưởng, quang hợp, thoát hơi nước, phát triển, ra hoa và hình thành quả. Hiểu rõ vai trò của ánh sáng giúp chúng ta có những biện pháp chăm sóc cây trồng phù hợp, tối ưu hóa năng suất và chất lượng.
