Phạm Hổ, một tên tuổi lớn của văn học thiếu nhi Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả nhỏ tuổi qua những vần thơ, câu chuyện giản dị mà giàu ý nghĩa. Trong đó, “Chú Bò Tìm Bạn” nổi bật như một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện rõ nét phong cách nghệ thuật độc đáo và những giá trị nội dung nhân văn sâu sắc mà ông muốn gửi gắm.
Một trong những yếu tố làm nên thành công của “Chú Bò Tìm Bạn” chính là cách Phạm Hổ khai thác chủ đề tình bạn. Không chỉ dừng lại ở mối quan hệ giữa người với người, ông mở rộng khái niệm này để bao gồm cả thế giới loài vật, đồ vật, thậm chí là cả thiên nhiên.
Tình bạn trong thơ Phạm Hổ không chỉ là sự gắn bó, sẻ chia mà còn là cơ hội để khám phá thế giới xung quanh. Chú bò trong bài thơ ngỡ ngàng khi thấy bóng mình dưới nước, rồi hụt hẫng khi bóng tan biến mất. Sự ngây ngô, hồn nhiên của chú bò khiến người đọc bật cười, đồng thời cảm nhận được sự cô đơn, khao khát tình bạn của một tâm hồn trẻ thơ.
Bên cạnh chủ đề tình bạn, “Chú Bò Tìm Bạn” còn thể hiện tình yêu thiên nhiên, quê hương đất nước. Phạm Hổ miêu tả cảnh vật làng quê một cách sinh động, gần gũi, từ “mặt trời rúc bụi tre” đến “buổi chiều về nghe mát”. Những hình ảnh này không chỉ giúp trẻ em cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn khơi gợi lòng yêu quê hương, đất nước trong các em.
Nghệ thuật trong “Chú Bò Tìm Bạn” cũng góp phần quan trọng vào việc truyền tải nội dung của tác phẩm. Phạm Hổ sử dụng ngôn ngữ giản dị, trong sáng, gần gũi với cách nói của trẻ em.
| Mặt trời rúc bụi tre Buổi chiều về nghe mát Bò ra sông uống nước Thấy bóng mình ngỡ ai Bò chào:“- Kìa anh bạn! Lại gặp anh ở đây!” | Nước đang nằm nhìn mây Nghe bò cười nhoẻn miệng Bóng bò chợt tan biến Bò tưởng bạn đi đâu Cứ ngoái trước nhìn sau “Ậm ò” tìm gọi mãi… |
|---|
Nhịp điệu thơ nhẹ nhàng, vui tươi, dễ đọc, dễ nhớ, phù hợp với khả năng tiếp thu của trẻ nhỏ. Ông cũng sử dụng nhiều biện pháp tu từ như nhân hóa, so sánh để làm cho hình ảnh thơ trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Chú bò “chào” bóng mình, nước “cười nhoẻn miệng” là những hình ảnh nhân hóa độc đáo, tạo nên sự gần gũi, thân thiện giữa con người và thiên nhiên.
Đặc biệt, âm thanh “Ậm ò” được lặp lại nhiều lần trong bài thơ không chỉ miêu tả tiếng kêu của bò mà còn thể hiện sự ngơ ngác, bối rối của chú khi không tìm thấy bạn. Đây là một chi tiết nghệ thuật đắt giá, góp phần thể hiện thành công tâm trạng của nhân vật.
Phạm Hổ còn vận dụng sáng tạo yếu tố dân gian vào trong thơ. Bài thơ mang âm hưởng của đồng dao, ca dao, với những hình ảnh quen thuộc như con bò, dòng sông, bụi tre. Điều này giúp tác phẩm trở nên gần gũi, dễ đi vào lòng người đọc, đặc biệt là trẻ em.
Tóm lại, “Chú Bò Tìm Bạn” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ Phạm Hổ, kết hợp hài hòa giữa nội dung nhân văn sâu sắc và nghệ thuật độc đáo. Bài thơ không chỉ mang đến cho trẻ em những giây phút thư giãn, giải trí mà còn giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, tình bạn và tình yêu quê hương, đất nước.
