Hiến pháp năm 2013 khẳng định chủ quyền nhân dân và quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân, là nền tảng cho mọi hoạt động của nhà nước, trong đó có lực lượng Công an nhân dân. Để hiểu rõ hơn về vai trò của lực lượng này, cần phân tích những chức năng nào không phản ánh đúng nhiệm vụ và quyền hạn của Công an nhân dân Việt Nam.
- Quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân:
Khẳng định này thể hiện nguyên lý chủ quyền nhân dân, tư tưởng nền tảng trong Hiến pháp Việt Nam. Nhà nước là của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.
- Nhân dân làm chủ:
Nguyên tắc này khẳng định chủ thể tối cao của quyền lực nhà nước là Nhân dân. Quyền lực nhà nước có nguồn gốc từ Nhân dân và được ủy quyền cho các cơ quan, cá nhân.
- Nguồn gốc thế tục của quyền lực nhà nước:
Quyền lực nhà nước ở Việt Nam không có nguồn gốc từ thần quyền mà từ Nhân dân. Nhà nước phục vụ Nhân dân, và Nhân dân có tiếng nói quyết định về số phận của Nhà nước. Cán bộ, công chức là công bộc của Nhân dân.
- Bình đẳng và đại đoàn kết:
Mọi công dân Việt Nam đều là người làm chủ Nhà nước, không phân biệt giới tính, giai cấp, tôn giáo. Nền tảng của Nhân dân là liên minh giữa giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức.
- Nhà nước phục vụ Nhân dân:
Nhà nước bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân, tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
- Dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện:
Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng cả hai hình thức dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan khác của Nhà nước.
- Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam:
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân, giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước.
- Quyền con người, quyền công dân:
Hiến pháp năm 2013 quy định các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình, quyền bầu cử và ứng cử, quyền tham gia quản lý nhà nước, quyền biểu quyết khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân và quyền khiếu nại, tố cáo.
- Tính chính danh và bền vững của chế độ:
Bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân là biện pháp quan trọng hàng đầu để bảo đảm tính chính danh, chính đáng và sự bền vững của chế độ.
Vậy, để xác định nội dung nào không phản ánh đúng chức năng của Công an nhân dân, cần đối chiếu với các quy định pháp luật về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng này. Các chức năng không đúng có thể bao gồm:
- Thực hiện các hành vi xâm phạm quyền tự do, dân chủ của công dân một cách trái pháp luật.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tham nhũng, tiêu cực, gây phiền hà cho Nhân dân.
- Can thiệp vào công việc nội bộ của các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội một cách trái quy định.
- Hành động vì lợi ích cá nhân hoặc lợi ích nhóm, đi ngược lại lợi ích của Nhân dân và Nhà nước.
Tóm lại, Công an nhân dân Việt Nam có chức năng bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Bất kỳ hành vi nào đi ngược lại những chức năng này đều là không phản ánh đúng vai trò và nhiệm vụ của lực lượng Công an nhân dân.
