Bài thơ “Quả sấu non trên cao” của Xuân Diệu là một bức tranh tươi tắn, đầy sức sống về những trái sấu nhỏ bé trên cành cao. Bài thơ không chỉ miêu tả vẻ ngoài đáng yêu của quả sấu non mà còn thể hiện sự ngạc nhiên, thích thú của tác giả trước quá trình sinh trưởng kỳ diệu của chúng, đồng thời gợi lên những suy ngẫm sâu sắc về sức sống mãnh liệt.
Bốn khổ thơ đầu mở ra một không gian trong trẻo, nơi những quả sấu non được khắc họa bằng những hình ảnh so sánh độc đáo và giàu sức gợi.
“Chót trên cành cao vót
Mấy quả sấu con con
Như mấy chiếc khuy lục
Trên áo trời xanh non.”
Ở đây, quả sấu non không chỉ đơn thuần là một loại quả mà đã trở thành “chiếc khuy lục” điểm xuyết trên “áo trời xanh non”, làm cho bức tranh thiên nhiên thêm phần sinh động và đáng yêu. Hình ảnh so sánh này vừa thể hiện sự tinh tế trong quan sát của nhà thơ, vừa gợi lên cảm giác gần gũi, thân thuộc.
Tiếp theo, không gian “trời rộng lớn muôn trùng” được “đóng khung vào cửa sổ” lại càng làm nổi bật vẻ nhỏ bé, xinh xắn của những “quả sấu tơ”.
“Trời rộng lớn muôn trùng
Đóng khung vào cửa sổ
Làm mấy quả sấu tơ
Càng nhỏ xinh hơn nữa.”
Cách sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc đã giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về vẻ đẹp của những trái sấu non. Sự tương phản giữa không gian bao la và hình ảnh nhỏ bé tạo nên một hiệu ứng thẩm mỹ đặc biệt, nhấn mạnh sự đáng yêu và mong manh của quả sấu.
Không chỉ vậy, tác giả còn nhân hóa những quả sấu non, khiến chúng trở nên sinh động và có hồn hơn.
“Nhánh hãy giơ lên thẳng
Trông ngây thơ lạ lùng.
Cứ như thế trên trời
Giữa vô biên sáng nắng
Mấy chú quả sấu non
Giỡn cả cùng mây trắng”
Chúng “giỡn cả cùng mây trắng”, như những đứa trẻ tinh nghịch đang tận hưởng niềm vui trong không gian bao la của đất trời. Bằng cách sử dụng biện pháp nhân hóa, nhà thơ đã thổi hồn vào những trái sấu non, biến chúng thành những sinh vật đáng yêu, có cảm xúc và biết vui đùa.
Từ sự ngạc nhiên trước sự xuất hiện đột ngột của quả sấu (“Mấy hôm trước còn hoa/Mới thơm đây ngào ngạt,/Thoáng như một nghi ngờ,/Trái đã liền có thật”), tác giả chuyển sang ca ngợi sức sống tiềm tàng, mãnh liệt của chúng.
“Ôi! từ không đến có
Xảy ra như thế nào?
Nay má hây hây gió
Trên lá xanh rào rào.”
Sự sinh trưởng của quả sấu được miêu tả như một phép màu, một sự kỳ diệu của tạo hóa. Hình ảnh “má hây hây gió” gợi lên vẻ khỏe khoắn, tràn đầy sức sống của quả sấu non.
Đặc biệt, khổ thơ cuối cùng là một sự khẳng định mạnh mẽ về sức sống và ý chí vươn lên của quả sấu non:
“Trái non như thách thức
Trăm thứ giặc, thứ sâu,
Thách kẻ thù sự sống
Phá đời không dễ đâu!
Chao! cái quả sâu non
Chưa ăn mà đã giòn,
Nó lớn như trời vậy,
Và sẽ thành ngọt ngon”
Quả sấu non “thách thức” “trăm thứ giặc, thứ sâu”, “thách kẻ thù sự sống”, thể hiện một tinh thần bất khuất, kiên cường. Dù còn non, còn nhỏ bé, nhưng quả sấu đã mang trong mình một sức mạnh phi thường, một ý chí vươn lên mạnh mẽ. Chính vì vậy, dù “chưa ăn mà đã giòn”, nhưng người đọc vẫn tin rằng quả sấu sẽ “lớn như trời vậy” và “sẽ thành ngọt ngon”.
“Nội Dung Bài Thơ Quả Sấu Non Trên Cao” không chỉ là sự miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là sự ca ngợi sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường của con người Việt Nam. Qua hình ảnh quả sấu non, tác giả đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc về niềm tin vào tương lai tươi sáng, về khả năng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để vươn tới thành công. Bài thơ là một minh chứng cho tài năng quan sát tinh tế, khả năng sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc của Xuân Diệu, đồng thời thể hiện tình yêu sâu sắc của ông đối với thiên nhiên và con người Việt Nam.
