Việt Nam đang trải qua những thay đổi nhân khẩu học đáng kể, từ cơ cấu dân số vàng đến tốc độ già hóa dân số nhanh chóng và quá trình đô thị hóa mạnh mẽ. Bài viết này đi sâu vào phân tích tình hình dân số và lao động Việt Nam, đặc biệt tập trung vào Nhóm 0 đến 14 Tuổi Là Nhóm Tuổi có vai trò quan trọng trong tương lai của đất nước.
I. Tình Hình Dân Số: Nhóm 0 Đến 14 Tuổi Là Nhóm Tuổi Quan Trọng
1. Quy Mô và Cơ Cấu Dân Số: Ảnh Hưởng Của Nhóm Tuổi 0-14
Dân số trung bình của Việt Nam năm 2023 đạt 100,3 triệu người, với tỷ lệ nam nữ gần như cân bằng. Khu vực thành thị chiếm 38,1% và khu vực nông thôn chiếm 61,9%. Đáng chú ý, cơ cấu dân số đang thay đổi theo hướng giảm tỷ lệ dân số trẻ và tăng tỷ lệ người cao tuổi.
Tỷ trọng nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi giảm từ 24,3% năm 2019 xuống khoảng 23,9% năm 2023, cho thấy xu hướng giảm sinh và những thách thức trong việc duy trì nguồn nhân lực trẻ cho tương lai. Sự thay đổi này đặt ra những câu hỏi về chính sách giáo dục, chăm sóc sức khỏe trẻ em và các biện pháp hỗ trợ gia đình có con nhỏ.
2. Mức Sinh: Tác Động Đến Nhóm Tuổi 0-14
Tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2023 của Việt Nam ước tính là 1,96 con/phụ nữ, thấp hơn so với mức trung bình của các nước Đông Nam Á. Mức sinh có xu hướng giảm nhẹ, ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô của nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi.
Tỷ số giới tính khi sinh (SRB) năm 2023 là 112 bé trai/100 bé gái, phản ánh tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao. Điều này gây ra những hệ lụy lâu dài về mặt xã hội và nhân khẩu học, đặc biệt là ảnh hưởng đến cơ cấu nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi trong tương lai.
3. Mức Chết: Ảnh Hưởng Đến Tuổi Thọ và Sức Khỏe Nhóm 0-14
Tỷ lệ tử vong ở Việt Nam tiếp tục duy trì ở mức thấp, thể hiện những thành công của chương trình chăm sóc sức khoẻ bà mẹ và trẻ em. Tỷ suất chết thô (CDR) năm 2023 ước tính là 5,5 người chết/1000 dân.
Tỷ suất chết của trẻ em dưới 1 tuổi (IMR) năm 2023 ước tính là 12 trẻ em dưới 1 tuổi tử vong trên 1000 trẻ sinh sống, thấp hơn so với thế giới và Châu Á. Tỷ suất chết của trẻ em dưới 5 tuổi (U5MR) cũng có xu hướng giảm nhẹ. Những con số này cho thấy sự cải thiện về chất lượng cuộc sống và dịch vụ y tế, góp phần nâng cao sức khỏe và tuổi thọ của nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi.
II. Tình Hình Lao Động Việc Làm
(Các phần sau của bài viết tập trung vào lực lượng lao động, việc làm, thu nhập và thất nghiệp, không trực tiếp liên quan đến nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những yếu tố này ảnh hưởng gián tiếp đến điều kiện sống và phát triển của trẻ em.)
1. Lực Lượng Lao Động
Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý IV năm 2023 là 52,5 triệu người. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động năm 2023 là 68,9%.
2. Lao Động Có Việc Làm
Lao động có việc làm quý IV năm 2023 đạt gần 51,5 triệu người. Số lao động trong khu vực công nghiệp và xây dựng đạt 17,2 triệu người, trong khu vực dịch vụ đạt 20,5 triệu người và trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 13,8 triệu người.
3. Thiếu Việc Làm Trong Độ Tuổi Lao Động
Tỷ lệ thiếu việc làm quý IV năm 2023 là 1,98%. Số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý IV năm 2023 khoảng 906,6 nghìn người.
4. Thu Nhập Bình Quân Của Lao Động
Thu nhập bình quân tháng của người lao động quý IV năm 2023 là 7,3 triệu đồng. Thu nhập bình quân tháng của lao động nam cao gấp 1,35 lần thu nhập bình quân tháng của lao động nữ.
5. Lao Động Thất Nghiệp
Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý IV năm 2023 là 2,26%. Số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý IV năm 2023 khoảng 1,06 triệu người.
III. Kết Luận: Tầm Quan Trọng Của Nhóm 0 Đến 14 Tuổi
Phân tích trên cho thấy nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi đang đối mặt với nhiều thách thức do xu hướng giảm sinh và những vấn đề về mất cân bằng giới tính khi sinh. Đồng thời, những cải thiện về sức khỏe và giảm tỷ lệ tử vong trẻ em là những tín hiệu tích cực. Để đảm bảo tương lai phát triển bền vững, Việt Nam cần có những chính sách toàn diện nhằm hỗ trợ nhóm 0 đến 14 tuổi là nhóm tuổi phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào giáo dục, y tế, dinh dưỡng và các dịch vụ xã hội khác, cũng như tạo điều kiện cho các gia đình có con nhỏ được hỗ trợ đầy đủ.