Sau Hiệp định Giơnevơ năm 1954, Việt Nam tạm thời chia cắt thành hai miền, đặt ra những nhiệm vụ cách mạng khác nhau nhưng cùng hướng đến mục tiêu cuối cùng là thống nhất đất nước. Miền Bắc bước vào giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương vững chắc cho miền Nam. Miền Nam tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân để giải phóng khỏi ách thống trị của đế quốc và phong kiến.
Đảng ta nhận định rõ, đế quốc Mỹ trở thành kẻ thù chính, trực tiếp của nhân dân Việt Nam, âm mưu biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới. Chính quyền Ngô Đình Diệm, dưới sự hậu thuẫn của Mỹ, đã đàn áp dã man phong trào cách mạng, gây tổn thất lớn về người và của. Tình hình đó đòi hỏi Đảng phải có đường lối cách mạng toàn diện và hoàn chỉnh cho miền Nam.
Các Hội nghị Trung ương Đảng từ năm 1954 đến 1956 đã xác định nhiệm vụ củng cố miền Bắc và đẩy mạnh đấu tranh ở miền Nam. Tháng 8 năm 1956, đồng chí Lê Duẩn dự thảo “Đề cương cách mạng Việt Nam ở miền Nam”, vạch rõ con đường cách mạng, dựa vào lực lượng chính trị quần chúng, xây dựng Mặt trận đoàn kết chống Mỹ và tay sai. Đề cương này góp phần quan trọng vào hình thành đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 13 (tháng 12 năm 1957) xác định rõ hơn nhiệm vụ của cách mạng cả nước là đồng thời tiến hành hai chiến lược: cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 15 (tháng 1 năm 1959) đã chỉ rõ Nhiệm Vụ Của Cách Mạng Nước Ta Sau Hiệp định Giơnevơ Năm 1954 Là:
- Đối với miền Nam: “Đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược và gây chiến, đánh đổ Tập đoàn thống trị độc tài Ngô Đình Diệm, tay sai của đế quốc Mỹ, thành lập một chính quyền liên hiệp dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, thực hiện độc lập dân tộc và các quyền tự do dân chủ. Cải thiện đời sống nhân dân, giữ vững hòa bình, thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ, tích cực góp phần bảo vệ hòa bình ở Đông Nam Á và thế giới.”
Hội nghị cũng xác định phương pháp cách mạng là khởi nghĩa giành chính quyền bằng bạo lực của nhân dân.
Tháng 7 năm 1959, Hội nghị thông qua Nghị quyết, khẳng định cách mạng Việt Nam có hai nhiệm vụ chiến lược song song: cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam. Hai nhiệm vụ có quan hệ hữu cơ, cùng tác động và hỗ trợ lẫn nhau. Giải phóng miền Nam là nhiệm vụ chung của cả nước.
Nghị quyết cũng nêu rõ nhiệm vụ cụ thể của cách mạng miền Nam là giải phóng khỏi ách thống trị của đế quốc và phong kiến, thực hiện độc lập dân tộc và người cày có ruộng, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, góp phần xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 15 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của cách mạng miền Nam, mở đường cho phong trào Đồng khởi, tạo cơ sở vững chắc để nhân dân ta đánh thắng chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ. Để đáp ứng yêu cầu chi viện cho miền Nam, Bộ Chính trị chủ trương lập Đoàn 559 (vận tải quân sự dọc Trường Sơn) và Đoàn 759 (vận tải vượt biển Đông, sau đổi tên thành Đoàn 125).
Nghị quyết 15 đã thổi bùng lên ngọn lửa cách mạng, tạo nên phong trào Đồng khởi rộng khắp, tiêu biểu như ở Bến Tre, Bà Rịa, các tỉnh Nam Bộ, từ đó lan rộng ra các đô thị. Phong trào đã làm tan rã bộ máy chính quyền địch ở nhiều vùng nông thôn, thúc đẩy đấu tranh chính trị ở các đô thị, thu hút sự ủng hộ của bạn bè quốc tế.
Nghị quyết 15 thể hiện quan điểm độc lập, tự chủ, sáng tạo của Đảng trong vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin và kinh nghiệm cách mạng vào điều kiện cụ thể của đất nước. Nghị quyết là vũ khí lý luận sắc bén để Đảng bộ và nhân dân miền Nam cùng với cả nước vùng lên tấn công tiêu diệt kẻ thù, giành thắng lợi cho cách mạng.
Ngày nay, tinh thần độc lập, tự chủ trong hoạch định đường lối và kiên quyết bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc vẫn còn nguyên giá trị.
