Bài thơ “Bảo kính cảnh giới” (bài 38) của Nguyễn Trãi không chỉ là tiếng lòng của một người lui về ở ẩn, mà còn là một bức tranh thiên nhiên sống động được vẽ bằng ngôn từ. Để hiểu rõ hơn về vẻ đẹp này, chúng ta sẽ đi sâu vào phân tích và Nhận Xét Về Bức Tranh Thiên Nhiên được Khắc Họa Trong Bài Thơ Bảo Kính Cảnh Giới Bài 38.
Bài thơ được trích từ “Quốc âm thi tập” của Ức Trai Nguyễn Trãi:
Mấy phen lần bước dặm thanh vân,
Đeo lợi làm chi luống nhọc thân.
Nhớ chúa lòng còn đơn một tấc,
Âu thì tóc đã bạc mười phân.
Trì thanh cá lội in vừng nguyệt,
Cây tĩnh chim về rợp bóng xuân.
Dầu phải dầu chăng mặc thế,
Đắp tai biếng mảng sự vân vân.
Đọc hiểu văn bản Bảo kính cảnh giới bài 38 thể hiện cảnh ao trong với trăng in bóng và cá bơi lội
Trong sáu câu thơ, nổi bật nhất là hai câu tả cảnh:
Trì thanh cá lội in vừng nguyệt,
Cây tĩnh chim về rợp bóng xuân.
Đây chính là điểm hội tụ của vẻ đẹp thiên nhiên trong toàn bài. Chúng ta hãy cùng nhận xét về bức tranh thiên nhiên được khắc họa trong bài thơ Bảo kính cảnh giới bài 38 thông qua hai câu thơ này:
1. Vẻ đẹp tĩnh lặng và thanh bình:
“Trì thanh” gợi lên hình ảnh một ao nước trong veo, tĩnh lặng. Sự tĩnh lặng này được tô đậm hơn bởi hình ảnh “cá lội in vừng nguyệt”. Vầng trăng tròn, sáng soi bóng xuống mặt nước, tạo nên một không gian huyền ảo, thơ mộng.
“Cây tĩnh chim về rợp bóng xuân” tiếp tục khẳng định sự tĩnh lặng, bình yên của cảnh vật. Cây cối im lìm, không một tiếng động, chỉ có tiếng chim hót líu lo vọng về. “Rợp bóng xuân” cho thấy mùa xuân đã đến, mang theo sức sống mới, nhưng vẫn giữ được vẻ thanh bình vốn có.
2. Sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người:
Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ không chỉ là cảnh vật vô tri, mà còn là nơi con người tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Nguyễn Trãi đã hòa mình vào thiên nhiên, cảm nhận vẻ đẹp của ao nước, của cây cối, của trăng và của chim. Sự hòa hợp này giúp ông quên đi những phiền muộn của cuộc đời, tìm thấy sự thanh thản trong tâm hồn.
3. Màu sắc tươi sáng và tràn đầy sức sống:
Mặc dù mang vẻ tĩnh lặng, nhưng bức tranh thiên nhiên trong bài thơ vẫn tràn đầy sức sống. “Trì thanh” gợi lên màu xanh trong trẻo của nước, “vừng nguyệt” là ánh trăng vàng dịu nhẹ, “rợp bóng xuân” là màu xanh tươi tốt của cây cối. Tất cả hòa quyện lại, tạo nên một bức tranh đầy màu sắc và tràn đầy hy vọng.
4. Ý nghĩa biểu tượng:
Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Ao nước trong veo, tĩnh lặng tượng trưng cho tâm hồn thanh cao, trong sáng của Nguyễn Trãi. Cây cối im lìm tượng trưng cho sự kiên định, vững vàng của ông trước những biến động của cuộc đời. Chim hót líu lo tượng trưng cho niềm vui, sự lạc quan trong cuộc sống.
Tóm lại, nhận xét về bức tranh thiên nhiên được khắc họa trong bài thơ Bảo kính cảnh giới bài 38 là một bức tranh đẹp, tĩnh lặng, thanh bình, tràn đầy sức sống và mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Bức tranh này không chỉ thể hiện tình yêu thiên nhiên của Nguyễn Trãi, mà còn là tiếng lòng của một người muốn tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn. Nó cũng là một minh chứng cho tài năng sử dụng ngôn ngữ của ông, khi chỉ bằng vài nét vẽ đơn giản, đã tạo nên một bức tranh sống động và đầy cảm xúc.
