Trong quá trình điện phân, việc xác định đúng các quá trình xảy ra ở điện cực là rất quan trọng. Rất nhiều câu hỏi trắc nghiệm xoay quanh vấn đề này, và việc hiểu rõ bản chất sẽ giúp bạn dễ dàng tìm ra đáp án “Nhận Xét Nào Sau đây Sai”.
Câu hỏi ví dụ: Nhận xét nào sau đây sai về quá trình điện phân ở hai điện cực?
A. Cation nhường electron ở cathode
B. Anion nhận electron ở anode
C. Sự oxi hóa xảy ra ở anode
D. Sự oxi hóa xảy ra ở cathode.
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần hiểu rõ định nghĩa và các quá trình xảy ra tại mỗi điện cực.
Giải thích chi tiết:
- Cathode (cực âm): Nơi xảy ra quá trình khử. Các cation (ion dương) di chuyển về cathode và nhận electron để trở thành nguyên tử hoặc phân tử trung hòa (hoặc có điện tích âm hơn).
- Anode (cực dương): Nơi xảy ra quá trình oxi hóa. Các anion (ion âm) di chuyển về anode và nhường electron để trở thành nguyên tử hoặc phân tử trung hòa (hoặc có điện tích dương hơn).
Dựa trên những điều này, ta có thể phân tích từng đáp án:
- A. Cation nhường electron ở cathode: SAI. Cation nhận electron ở cathode (quá trình khử).
- B. Anion nhận electron ở anode: SAI. Anion nhường electron ở anode (quá trình oxi hóa).
- C. Sự oxi hóa xảy ra ở anode: ĐÚNG. Đây là định nghĩa về quá trình xảy ra ở anode.
- D. Sự oxi hóa xảy ra ở cathode: SAI. Sự khử xảy ra ở cathode.
Vậy, có đến ba đáp án sai. Tuy nhiên, theo ngữ cảnh của câu hỏi, ta cần chọn MỘT đáp án sai nhất. Trong trường hợp này, đáp án A. Cation nhường electron ở cathode và B. Anion nhận electron ở anode là sai cơ bản và trực tiếp nhất so với định nghĩa về điện phân. Nếu bắt buộc chỉ chọn một, cần xem xét thêm các yếu tố khác của câu hỏi. Trong trường hợp này, đáp án A có thể được coi là sai nhất.
Đáp án đúng: Trong trường hợp chỉ được chọn một đáp án sai, A có thể được coi là đáp án hợp lý nhất, tuy nhiên câu hỏi cần được xem xét và chỉnh sửa để chỉ có một đáp án sai duy nhất.
Để hiểu rõ hơn, ta có thể xem sơ đồ điện phân dung dịch NaCl:
Trong hình này, bạn có thể thấy rõ Cl- (anion) di chuyển về anode (cực dương) và bị oxi hóa thành Cl2, còn Na+ (cation) di chuyển về cathode (cực âm) và (thực tế là H2O bị khử) tạo ra H2.
Các lỗi thường gặp khi làm bài tập về điện phân:
- Nhầm lẫn giữa anode và cathode: Hãy nhớ “Anode là nơi Anion đi, Cathode là nơi Cation đến”.
- Không phân biệt được oxi hóa và khử: “Oxi hóa là mất electron, Khử là được electron”.
- Không nắm vững bản chất của quá trình điện phân: Điện phân là quá trình dùng dòng điện để gây ra phản ứng oxi hóa khử không tự xảy ra.
Mẹo làm bài tập điện phân:
- Xác định rõ các ion có mặt trong dung dịch.
- Xác định anode và cathode.
- Viết quá trình oxi hóa xảy ra ở anode và quá trình khử xảy ra ở cathode.
- Kiểm tra lại các nhận xét và chọn đáp án đúng hoặc sai theo yêu cầu của đề bài.
Ví dụ khác về quá trình điện phân dung dịch CuSO4:
Trong quá trình điện phân CuSO4, Cu2+ di chuyển về cathode và nhận electron tạo thành Cu kim loại. Ở anode, nước bị oxi hóa tạo ra O2 và H+.
Luyện tập thêm:
Tìm các bài tập trắc nghiệm về điện phân và tự giải để củng cố kiến thức. Chú ý phân tích kỹ từng đáp án để hiểu rõ tại sao nó đúng hoặc sai. Tra cứu thêm thông tin trên mạng hoặc sách giáo khoa nếu gặp khó khăn.
Nắm vững kiến thức về điện phân sẽ giúp bạn tự tin giải quyết các bài tập và câu hỏi trắc nghiệm, tránh được những sai sót đáng tiếc.