Bài thơ “Nắng mới” của Lưu Trọng Lư là một trong những tác phẩm tiêu biểu của phong trào Thơ mới, khắc họa sâu sắc nỗi nhớ mẹ của nhân vật trữ tình. Nỗi nhớ ấy không chỉ đơn thuần là hoài niệm về quá khứ mà còn là sự trân trọng những kỷ niệm đẹp, những khoảnh khắc bình dị bên mẹ.
“Mỗi lần nắng mới hắt bên song,
Xao xác, gà trưa gáy não nùng,”
Hai câu thơ mở đầu đã gợi lên một không gian quen thuộc, bình dị của làng quê Việt Nam. Ánh nắng mới, tiếng gà trưa gáy là những âm thanh, hình ảnh gắn liền với tuổi thơ của nhân vật trữ tình, đồng thời là những yếu tố khơi gợi nỗi nhớ về người mẹ đã khuất. “Xao xác”, “não nùng” là những từ láy giàu sức gợi hình, gợi cảm, diễn tả một cách tinh tế tâm trạng buồn man mác, da diết của nhân vật trữ tình.
“Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng,
Chập chờn sống lại những ngày không.”
Nỗi buồn trong lòng nhân vật trữ tình lan tỏa, hòa quyện với không gian và thời gian. “Thời dĩ vãng” là quá khứ đã qua, là những kỷ niệm không thể nào quên. “Chập chờn” gợi sự không rõ ràng, mờ ảo của ký ức, nhưng cũng cho thấy sự sống động, mãnh liệt của những kỷ niệm ấy trong tâm trí nhân vật trữ tình.
“Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời
Lúc người còn sống, tôi lên mười;
Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội,
Áo đỏ người đưa trước giậu phơi.”
Nhân vật “tôi” xuất hiện trực tiếp, thể hiện nỗi nhớ mẹ da diết. Những kỷ niệm về mẹ ùa về trong tâm trí nhân vật trữ tình. Hình ảnh “áo đỏ người đưa trước giậu phơi” là một hình ảnh đẹp, tươi sáng, tràn đầy sức sống. “Nắng mới reo ngoài nội” là một hình ảnh nhân hóa độc đáo, gợi lên một không gian tràn ngập ánh sáng và niềm vui.
“Hình dáng mẹ tôi chửa xoá mờ
Hãy còn mường tượng lúc vào ra:
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.”
Dù thời gian đã trôi qua, hình ảnh người mẹ vẫn còn sống động trong ký ức của nhân vật trữ tình. “Nét cười đen nhánh sau tay áo” là một chi tiết độc đáo, gợi lên vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng cũng rất duyên dáng, kín đáo của người mẹ. “Ánh trưa hè trước giậu thưa” là một không gian quen thuộc, bình dị, gắn liền với cuộc sống hàng ngày của gia đình.
Nhân vật trữ tình trong bài thơ “Nắng mới” là một người con giàu tình cảm, luôn trân trọng những kỷ niệm đẹp về mẹ. Nỗi nhớ mẹ của nhân vật trữ tình không chỉ là nỗi buồn mà còn là sự biết ơn, sự trân trọng những gì mẹ đã dành cho mình. Bài thơ “Nắng mới” là một bài thơ hay, cảm động về tình mẫu tử, góp phần làm phong phú thêm cho nền văn học Việt Nam.
