“Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một tác phẩm nổi tiếng trích từ “Truyền kỳ mạn lục”, khắc họa sâu sắc số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Trong đó, các nhân vật được xây dựng một cách tỉ mỉ, góp phần làm nên thành công của tác phẩm.
I. Vũ Nương: Biểu tượng của vẻ đẹp và đức hạnh
Vũ Nương là nhân vật trung tâm, hội tụ những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống.
-
Vẻ đẹp toàn diện: Nàng không chỉ xinh đẹp mà còn “tính đã thùy mị, nết na”. Đây là vẻ đẹp chuẩn mực theo quan niệm thời bấy giờ.
-
Người vợ đảm đang, thủy chung:
- Trong cuộc sống vợ chồng, nàng luôn giữ gìn khuôn phép, vun vén hạnh phúc gia đình.
- Khi tiễn chồng đi lính, lời dặn dò của nàng chứa đựng tình nghĩa sâu nặng, mong chồng bình an trở về, không màng danh lợi.
- Xa chồng, nàng một mình gánh vác mọi việc, chăm sóc mẹ chồng chu đáo, nuôi con khôn lớn.
Alt: Hình ảnh minh họa Vũ Nương tiễn Trương Sinh đi lính, thể hiện sự thủy chung và lo lắng của nàng.
- Người mẹ hiền: Nàng yêu thương con hết mực, đến nỗi phải dùng bóng mình trên vách để con có hình ảnh người cha.
- Khi bị vu oan: Nàng hết lời phân trần, cố gắng minh oan cho mình. Khi tuyệt vọng, nàng chọn cái chết để chứng minh sự trong sạch.
=> Vũ Nương là hình mẫu lý tưởng của người phụ nữ Việt Nam: xinh đẹp, nết na, hiếu thảo, thủy chung và hết lòng vì gia đình.
II. Trương Sinh: Gã chồng vũ phu và độc đoán
Trương Sinh là nhân vật đối lập với Vũ Nương, góp phần đẩy nàng đến bi kịch.
-
Tính cách:
- Ít học, vũ phu, không hiểu được tấm lòng của vợ.
- Đa nghi, ghen tuông mù quáng, nghe lời con trẻ mà không cần suy xét.
-
Hành động:
- Vu oan cho vợ, mắng nhiếc, đánh đuổi nàng.
- Không tin vào lời giải thích của vợ, đẩy nàng đến bước đường cùng.
=> Trương Sinh là biểu tượng của sự độc đoán, gia trưởng và thiếu hiểu biết, gây nên nỗi oan nghiệt cho Vũ Nương.
Alt: Trương Sinh đang chất vấn Vũ Nương sau khi nghe lời con nói về người cha bóng đen, thể hiện sự ghen tuông và thiếu suy xét.
III. Các nhân vật phụ
- Bé Đản: Vô tình gây ra hiểu lầm, dẫn đến bi kịch của Vũ Nương. Lời nói ngây ngô của đứa trẻ vô tình trở thành lưỡi dao giết chết hạnh phúc gia đình.
- Phan Lang: Người đã cứu Vũ Nương và giúp nàng giải oan. Sự xuất hiện của Phan Lang và yếu tố kỳ ảo góp phần tăng thêm giá trị nhân văn cho tác phẩm.
IV. Yếu tố kỳ ảo
Yếu tố kỳ ảo đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hình tượng nhân vật Vũ Nương và thể hiện giá trị của tác phẩm.
- Sự xuất hiện của Vũ Nương dưới thủy cung: Khẳng định vẻ đẹp và phẩm hạnh của nàng, ngay cả khi đã chết vẫn được tôn trọng.
- Việc Vũ Nương hiện về để giải oan: Thể hiện mong muốn được minh oan, khẳng định sự trong sạch của nàng.
Alt: Khoảnh khắc Vũ Nương hiện về lộng lẫy giữa dòng sông, thể hiện sự thanh khiết và mong muốn được giải oan của nàng.
=> Yếu tố kỳ ảo góp phần hoàn thiện vẻ đẹp của Vũ Nương, đồng thời tăng thêm giá trị tố cáo và niềm thương cảm của tác giả đối với số phận bi thảm của người phụ nữ.
V. Ý nghĩa của các nhân vật
Các nhân vật trong “Chuyện người con gái Nam Xương” không chỉ là những cá nhân riêng lẻ mà còn là đại diện cho những tầng lớp, những vấn đề của xã hội phong kiến.
- Vũ Nương: Đại diện cho vẻ đẹp và đức hạnh của người phụ nữ, đồng thời là nạn nhân của xã hội bất công.
- Trương Sinh: Đại diện cho sự độc đoán, gia trưởng và sự thiếu hiểu biết của nam giới trong xã hội phong kiến.
Thông qua việc xây dựng các nhân vật, Nguyễn Dữ đã lên án xã hội phong kiến bất công, đồng thời bày tỏ niềm cảm thương sâu sắc đối với số phận bi thảm của người phụ nữ.
