Người làm xiếc đi dây luôn đối diện với thử thách nguy hiểm, đòi hỏi sự tập trung cao độ và kỹ năng điêu luyện. Tuy nhiên, có một nghề khác còn khó khăn hơn gấp bội, đó là nghề làm nhà văn, bởi nhà văn phải “đi trọn đời trên con đường chân thật”.
Người nghệ sĩ xiếc đi dây trên cao, biểu diễn sự can đảm và kỹ năng
Sống chân thật, đặc biệt trong nghệ thuật, là một hành trình gian nan. Nó đòi hỏi sự can đảm để thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc thật của mình, dù điều đó có thể không được số đông chấp nhận. Phùng Quán đã diễn tả điều này một cách sâu sắc qua những dòng thơ:
Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét
Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu.
Đây không chỉ là lời khẳng định về sự trung thực trong tình cảm, mà còn là tuyên ngôn về sự kiên định với chính mình. Trong một xã hội mà sự giả dối và xu nịnh đôi khi được đề cao, việc giữ vững lập trường và nói lên sự thật là một thử thách lớn. Người làm xiếc đi dây chỉ cần giữ thăng bằng trên sợi dây, nhưng người nghệ sĩ chân chính phải giữ thăng bằng giữa lương tâm và áp lực xã hội.
“Tôi muốn làm nhà văn chân thật
chân thật trọn đời
Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi
Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã
Bút giấy tôi ai cướp giật đi
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.”
Lời thề nguyện này thể hiện một ý chí sắt đá, một quyết tâm không gì lay chuyển được. Người nghệ sĩ chân chính không khuất phục trước cám dỗ vật chất (“Đường mật công danh”), không sợ hãi trước quyền lực (“Sét nổ trên đầu”). Thậm chí, nếu bị tước đoạt những công cụ sáng tác thông thường, họ vẫn sẽ tìm cách để bày tỏ sự thật, dù phải “dùng dao viết văn lên đá”.
Sự chân thật không chỉ là một phẩm chất cá nhân, mà còn là nền tảng của một xã hội lành mạnh. Khi con người sống thật với nhau, tin tưởng lẫn nhau, thì mới có thể xây dựng được những mối quan hệ bền vững và một cộng đồng vững mạnh. Trong văn học, sự chân thật mang đến những tác phẩm lay động lòng người, phản ánh chân thực cuộc sống và góp phần thức tỉnh lương tri.
Bài học về sự chân thật không chỉ dành riêng cho những người làm nghệ thuật. Mỗi người chúng ta, dù ở bất kỳ lĩnh vực nào, cũng cần rèn luyện cho mình phẩm chất này. Sống chân thật là sống có trách nhiệm với bản thân, với cộng đồng và với sự thật. Đó là một hành trình khó khăn, nhưng cũng là hành trình ý nghĩa nhất mà chúng ta có thể đi.
