Giấy papyrus, một phát minh mang tính cách mạng của người Ai Cập cổ đại, bắt nguồn từ cây cói papyrus, loài cây mọc um tùm dọc theo bờ sông Nile. Loại giấy đặc biệt này đã đóng vai trò then chốt trong cả văn hóa và đời sống thường nhật của người Ai Cập từ thời xa xưa. Ngày nay, giấy papyrus vẫn được ưa chuộng trong các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và quà lưu niệm. Vậy, chính xác thì Người Ai Cập Làm Giấy Từ Nguyên Liệu Nào?
Bí Mật Đằng Sau Nguyên Liệu Làm Giấy Của Người Ai Cập
Người Ai Cập cổ đại đã sử dụng chủ yếu vỏ cây cói papyrus (Cyperus papyrus) để tạo ra giấy viết. Đây là một loại cây thân thảo có thể cao tới 4 mét, phát triển mạnh mẽ ở vùng đất ngập nước dọc theo sông Nile. Với phần lõi mềm mại, người Ai Cập đã khám phá ra cách biến nó thành những tấm giấy, phục vụ cho việc viết và vẽ các văn bản quan trọng từ hàng ngàn năm trước. Khác với các loại giấy hiện đại như giấy A4 Double A, giấy in văn phòng, giấy photocopy, giấy papyrus cổ đại có kết cấu thô ráp và màu sắc ngả vàng đặc trưng.
Quy Trình Sản Xuất Giấy Papyrus Truyền Thống
Để làm ra giấy papyrus, những người thợ thủ công Ai Cập cổ đại đã áp dụng một quy trình tỉ mỉ từ khâu thu hoạch đến chế biến.
- Thu hoạch: Thân cây papyrus được cắt thành từng đoạn, loại bỏ phần vỏ bên ngoài để lấy phần lõi mềm bên trong. Lõi ở phần sâu trong thân cây thường có chất lượng tốt hơn, cho ra loại giấy dày, mịn và bền hơn.
- Xử lý lõi cây: Phần lõi sau khi được tách ra được cắt thành những lát mỏng, rộng và dẹt đều. Những dải lõi này sau đó được ngâm trong nước vài ngày để loại bỏ đường tự nhiên, giúp tăng độ dẻo và khả năng kết dính.
- Sắp xếp và ép lớp: Các dải lõi mỏng được xếp thành hai lớp vuông góc nhau, lớp thứ nhất trải ngang, lớp thứ hai đặt dọc, sau đó ép chặt lại. Quá trình ép bằng trọng lực giúp các sợi liên kết với nhau mà không cần dùng thêm bất kỳ chất kết dính nào.
- Phơi khô và đánh bóng: Sau khi ép, các lớp lõi được phơi khô trong vài ngày rồi được đánh bóng bằng vỏ sò hoặc ngà voi để tạo độ nhẵn. Kết quả là một bề mặt giấy màu ngà, bền chắc, sẵn sàng cho việc viết hoặc vẽ những hình ảnh phức tạp.
Công Dụng Đa Dạng Của Giấy Papyrus Trong Xã Hội Ai Cập Cổ Đại
Việc người Ai Cập biết người Ai Cập làm giấy từ nguyên liệu nào đã đóng góp vô cùng lớn vào sự phát triển của văn hóa và tín ngưỡng. Giấy papyrus được sử dụng để ghi chép các văn kiện quan trọng như kinh sách, thơ ca và các hình minh họa. Ngoài ra, nó còn phục vụ cho nhiều mục đích khác như may buồm, làm dép, dệt thảm, vượt xa chức năng của các loại giấy in thông thường như giấy A4 Supreme, giấy Bãi Bằng hay giấy PaperOne ngày nay.
Ngày nay, nghề làm giấy papyrus vẫn được duy trì tại các làng nghề truyền thống ở Ai Cập. Các sản phẩm giấy cói được biến tấu với nhiều hình thức nghệ thuật hiện đại, như viết chữ tượng hình, vẽ các vị thần Ai Cập cổ đại hoặc trang trí phong cảnh, phục vụ nhu cầu mua sắm quà lưu niệm của du khách.
