Mây và sóng là một bài thơ đặc sắc của Rabindranath Tagore, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và những triết lý giản dị về hạnh phúc. Bài thơ mở ra một thế giới tưởng tượng đầy màu sắc qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn về tình yêu thương vô bờ bến.
Trước khi đi sâu vào phân tích, hãy cùng nhau hình dung về một trò chơi tuổi thơ, nơi em bé được tự do khám phá và thể hiện tình cảm với người mẹ yêu quý.
Một lần, em được mẹ cho phép đến nhà bạn chơi. Trò chơi đang vui và em rất muốn chơi tiếp thì đến giờ mẹ dặn phải trở về nhà. Em sẽ lựa chọn như thế nào?
Trong bài thơ, ta thấy em bé trò chuyện với những người “trên mây” và “trong sóng”.
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà
Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”.
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được”
Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”.
Con bảo: “Mẹ mình đang đợi ở nhà”, “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”
Họ: Mỉm cười bay đi.
“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn
Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết dừng đến nơi nao”.
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được”
Họ đáp: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được”.
Họ: Mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Qua lời kể của những người “trên mây” và “trong sóng”, một thế giới bao la, kỳ diệu mở ra trước mắt em bé. Đó là một thế giới xa xôi, cao rộng, chứa đựng biết bao điều bí ẩn, rực rỡ, lung linh, huyền ảo với ánh sáng bình minh vàng và vầng trăng bạc. Ở đó chỉ có ca hát và rong chơi từ khi thức dậy cho đến chiều tà. Thế giới ấy vô cùng hấp dẫn, khơi gợi khát khao được khám phá, được ngao du của em bé.
Tuy nhiên, điều gì đã khiến em bé từ chối lời mời gọi hấp dẫn ấy?
Những câu hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?” thể hiện sự suy luận của em bé. Em bé mong muốn được đến những xứ sở xa xôi, được rong ruổi khắp nơi, được vui chơi những trò chơi thú vị, hấp dẫn. Nhưng trên hết, em bé luôn nghĩ về mẹ, người đang chờ đợi em ở nhà.
Mặc dù những người “trên mây” và “trong sóng” chào đón em bé và đã chỉ cho em cách thức đến những xứ sở tuyệt vời, nhưng em bé đã từ chối dứt khoát bằng những câu hỏi ngây thơ mà day dứt:
+ Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?
+ Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?
Với em bé, điều quan trọng hơn, có ý nghĩa hơn những cuộc phiêu du chính là sự chờ đợi, mong mỏi em trở về nhà của mẹ. Mẹ yêu em nên luôn mong muốn em ở bên mẹ, làm mẹ vui và được mẹ yêu thương, che chở là niềm hạnh phúc không gì sánh bằng. Đó là lí do vì sao em bé không hề tiếc nuối khi từ chối những người “trên mây” và “trong sóng”.
Và rồi, em bé đã nghĩ ra một trò chơi thật đặc biệt với mẹ:
– Con là mây và mẹ sẽ là trăng
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
– Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.
Trong trò chơi ấy, em bé hóa thân thành mây, thành sóng, được tự do bay lượn, vẫy vùng trong không gian bao la. Mẹ là trăng, là bến bờ, luôn ở bên cạnh, dõi theo và che chở cho em. Tình mẹ con hòa quyện, lan tỏa, trở thành một phần của vũ trụ.
Em bé trong bài thơ tưởng tượng ra những trò chơi rất thú vị: con là mây – mẹ là trăng – con lấy hai tay trùm lên người mẹ; con là sóng – mẹ là bờ biển – con sẽ lăn, lăn, lăn mãi và vỗ vào gối mẹ. Qua trò chơi, người đọc có thể cảm nhận được tình cảm mẹ con thật sâu sắc.
+ Em bé rất yêu mẹ:
++ Em luôn muốn ở bên mẹ, vui chơi cùng mẹ. Lời mời gọi em bé đi chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” rất tha thiết, lặp đi lặp lại hai lần, sự từ chối của em nhỏ vì vậy trở nên cương quyết hơn.
++ Bên mẹ, em đã sáng tạo ra những trò chơi hấp dẫn, thú vị để mẹ có thể vui chơi cùng em.
++ Trong trò chơi ấy, em bé vừa được thỏa mong ước làm mây, làm sóng tinh nghịch, bay cao, lan xa phiêu du khắp chốn; lại vừa được quấn quýt bên mẹ – như mây quấn quýt bên vầng trăng, như sóng vui đùa bên bờ biển.
+ Mẹ rất yêu con:
++ Mẹ muốn con ở bên để chăm sóc, chở che, vỗ về. Điều này thể hiện qua lời giải thích của em bé: “mẹ mình đang đợi ở nhà”, “buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà”.
++ Trong trò chơi, mẹ là vầng trăng dịu hiền lặng lẽ tỏa sáng mỗi bước con đi, là bờ biển bao dung ôm ấp, vỗ về suốt đời con và mái nhà dẫu qua bao dâu bể vẫn là bầu trời xanh dịu mát, bình yên, vĩnh cửu đợi chờ chở che con.
++ Tấm lòng, tình cảm của người mẹ như bến bờ, cho con neo đậu, thoát khỏi những cám dỗ ở đời. Tình mẹ con đã hòa quyện, lan tỏa trong mây, trong sóng, thâm nhập khắp vũ trụ mênh mông nên “không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở trốn nào”
Đặt tình mẫu tử trong mối tương quan giữa thiên nhiên, vũ trụ, nhà thơ đã thể hiện cảm hứng tôn vinh, ca ngợi tình mẫu tử bao la, thiêng liêng và vĩnh cửu.
Tóm lại, bài thơ “Mây và sóng” không chỉ là một câu chuyện cổ tích đẹp đẽ mà còn là một bài học sâu sắc về tình mẫu tử và hạnh phúc giản dị trong cuộc sống.
Thông qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, bài thơ “Mây và sóng” của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng sâu sắc đồng thời chứa đựng những triết lí giản dị nhưng đúng đắn về hạnh phúc trong cuộc đời.
Qua bài học Ngữ Văn 6 Bài Mây Và Sóng, chúng ta hãy trân trọng hơn nữa tình cảm gia đình, đặc biệt là tình yêu thương của mẹ, bởi đó là món quà vô giá mà không gì có thể sánh bằng.
