Ở một vùng quê hẻo lánh, có một gia đình nghèo khó. Người mẹ luôn mang vẻ mặt khắc khổ, đặc biệt khi nhìn đứa con trai lên mười ngây ngô, chậm chạp. Thằng bé thường xuyên dính đầy bùn đất, thậm chí còn ăn cả những thứ dơ bẩn, đúng là một đứa trẻ Ngu Si đần độn.
Người mẹ đau khổ tự hỏi: Kiếp trước mình đã gây ra tội lỗi gì mà phải chịu đựng sự dày vò này? Sao con mình lại phải chịu cảnh ngây ngô như vậy?
Tình mẫu tử thiêng liêng, dù con có thế nào, mẹ vẫn yêu thương và chăm sóc hết mực. Nhưng cũng chính vì thế, nỗi đau của người mẹ càng thêm sâu sắc. Mẹ nào mà không mong con mình thông minh, lanh lợi? Bà thường than trách số phận trớ trêu.
Một ngày, một vị cao tăng đi ngang qua, người mẹ liền giãi bày tâm sự. Vị cao tăng nói: “Nữ thí chủ, đừng oán trách. ‘Gieo nhân nào gặt quả ấy’. Con trai bà kiếp trước rất thông minh, nhưng lại sa vào con đường buôn bán thuốc phiện, hại người vô số, khiến bao gia đình tan nát. Hại người tức là hại mình, cuối cùng chính nó cũng nghiện ngập mà chết.”
Người mẹ không cam tâm hỏi: “Vậy kiếp trước nó đã gặp báo ứng xấu rồi, còn bây giờ…?”
Vị cao tăng thở dài: “Than ôi! Ác nghiệp nó gây ra quá nhiều, phải chuyển kiếp làm súc sinh để trả nợ. Thuốc phiện nó bán đã làm tê liệt thần kinh não của nhiều người, nên kiếp này phải chịu quả báo ngu si đần độn.”
Người mẹ đau khổ: “Con tôi đáng thương quá! Đến bao giờ mới hết báo ứng? Cao tăng, vậy tôi kiếp trước đã gây ra tội nghiệt gì mà phải gánh chịu nỗi khổ này?”
Cao tăng thở dài: “Kiếp trước, bà là đồng phạm của nó. Dù không phải chủ mưu, nhưng bà đã giúp nó thực hiện những thủ đoạn hại người. Nhân quả phân nghiệp cá nhân, nghiệp đồng lõa. Nghiệp cá nhân tự mình gánh chịu, nghiệp đồng lõa cùng chịu. Kiếp này, hai mẹ con bà phải cùng nhau trả nợ nghiệp đồng lõa!”
Người mẹ nghe xong thì lẩm bẩm: “Không phải do số phận, mà do chính mình… trách chính mình…”
Từ đó có thể thấy, báo ứng thiện ác không sai lệch. Kiếp trước buôn bán thuốc phiện, làm tê liệt đầu óc người khác, kiếp này chịu quả báo ngu si đần độn. Người mẹ và đứa con trai ngốc nghếch, vì trả nợ nghiệp đồng lõa, dưới sự an bài của nhân duyên, dù thay đổi thân phận, vẫn là mẹ con để cùng nhau gánh chịu quả báo. Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta: Nhân quả không bỏ qua ai, chỉ là thời điểm báo ứng chưa đến mà thôi! Hãy tránh xa những việc làm sai trái, gieo nhân lành để gặt quả ngọt.
