Kho tàng tục ngữ, ca dao Việt Nam chứa đựng vô vàn bài học quý giá, trong đó câu “Thất bại là mẹ thành công” là một lời khuyên sâu sắc dành cho mỗi chúng ta.
“Thất bại” là những lần vấp ngã, khó khăn trong công việc và cuộc sống, khi những dự định không đạt được kết quả như mong muốn. “Thành công” là đạt được mục tiêu, hoàn thành công việc một cách tốt đẹp và xuất sắc. Thất bại và thành công tưởng chừng trái ngược, nhưng lại có mối liên hệ mật thiết. Câu nói “Thất bại là mẹ thành công” khẳng định rằng, để đạt được thành công, con người phải trải qua những thất bại. Chính từ những vấp ngã đó, chúng ta có thêm kinh nghiệm, kiến thức để hoàn thiện bản thân. Thất bại như một “người mẹ” nghiêm khắc, dạy dỗ ta trưởng thành.
Không có thành công nào đến dễ dàng. Những người thành công luôn cố gắng, rèn luyện bản thân để chinh phục mục tiêu. Hơn nữa, thành công không phải là điểm dừng. Khi đạt được thành công, chúng ta không nên tự mãn mà phải tiếp tục nỗ lực. Thomas Edison, nhà khoa học vĩ đại, đã thất bại hơn 10.000 lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện. Ông từng nói: “Rất nhiều thất bại trong cuộc sống đều do người ta không nhận ra rằng họ đã gần với sự thành công tới chừng nào và họ chấp nhận từ bỏ công việc của mình”. Nếu không có lòng say mê và trí tuệ, liệu chúng ta có được sử dụng bóng đèn điện ngày nay? Donald Trump, trước khi sở hữu khối tài sản khổng lồ, từng là con nợ lớn nhất lịch sử tài chính. Ông từng nói với con gái: “Con có nhìn thấy người đàn ông vô gia cư đằng kia không? Ông ấy đã từng là một tỷ phú giàu có hơn cả cha. Và bây giờ thì ông ấy đang ở đáy bùn của xã hội”.
Tuy nhiên, có những người sợ hãi thất bại và không dám dấn thân. Họ có ước mơ, nhưng không dám thực hiện. Những người này sẽ mãi chìm trong chuỗi ngày chán nản, thất vọng. Vì vậy, khi còn là học sinh, chúng ta cần học tập chăm chỉ, rèn luyện kỹ năng, trau dồi đạo đức để hoàn thiện bản thân.
Câu tục ngữ “Thất bại là mẹ thành công” mang đến một lời khuyên vô cùng quý giá. Hãy ghi nhớ nó như một kim chỉ nam để cố gắng trong cuộc sống.
“Ai chiến thắng mà không hề chiến bại?
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần”
(Tố Hữu)
Câu thơ trên là một triết lý sâu sắc về cuộc sống. Đời người không phải lúc nào cũng bằng phẳng. Ngay cả những người thành đạt nhất cũng từng trải qua thất bại. Chính sự thất bại giúp con người trưởng thành, giàu kinh nghiệm và vững vàng hơn. Vì vậy, ông cha ta đã đúc kết câu tục ngữ “Thất bại là mẹ thành công” để khuyên dạy con cháu.
Thất bại giúp ta nhận ra sai sót, điểm yếu để hoàn thiện bản thân. Thất bại nhiều lần, ta sẽ có nhiều kinh nghiệm để đi đến thành công. Thất bại lớn hay nhỏ, nếu không nản chí, ta sẽ thành công. Trong cuộc sống, không phải lúc nào ta cũng gặp điều tốt đẹp, làm gì cũng thành công. Quan trọng là phải có nghị lực nhìn vào thất bại, rút kinh nghiệm, học hỏi để bổ sung kiến thức.
Ngày xưa, dân gian ta ca ngợi con người “Có công mài sắt, có ngày nên kim”, như ông Đoàn Tử Quang, người có nghị lực phi thường. Sau nhiều lần thi không đỗ, ông vẫn tu dưỡng, dùi mài kinh sử, và đến năm 81 tuổi, ông đỗ Trạng Nguyên. Đó là một tấm gương sáng để khẳng định giá trị của câu tục ngữ.
Trong học tập, nhiều học sinh lớp 12 rất giỏi, nhưng thi đại học không đỗ ngay từ lần đầu. Họ phải mất một hoặc nhiều năm sau mới đỗ. Nhưng họ luôn học tập với tinh thần “Thất bại là mẹ thành công” để quyết chí thành tài.
Trên thế giới, Ê-đi-xơn đã thất bại hàng nghìn lần mới phát minh ra bóng đèn điện. Nếu không có những lần cố gắng của ông, không biết đến bao giờ con người mới có bóng đèn để sử dụng? Bao nhiêu lần thất bại để đổi lấy một lần thành công, nhưng là một thành công tuyệt vời!
Trong học tập, nhiều bạn đã thực hiện được ý nghĩa của câu tục ngữ. Một bạn từng học yếu môn văn, nhưng nhờ đúc rút kinh nghiệm và say mê học hỏi, bạn đã trở thành học sinh giỏi văn của trường, đạt giải cao trong các kỳ thi. Bạn ấy đã viết thiệp mừng gửi về trường nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam: “Chúng con cảm ơn các thầy cô giáo đã giúp chúng con đạt thành công từ những lần thất bại ban đầu, để ngày hôm nay, chúng con yêu văn đến thế…”.
Câu tục ngữ của cha ông ta là một lời nhắc nhở vô cùng ý nghĩa đối với mỗi người.
Ngạn ngữ phương Tây có câu: “Trên bước đường thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng”, chỉ có sự chăm chỉ, lòng kiên trì mới giúp con người vươn tới thành công. Tục ngữ Việt Nam cũng có câu nhắc đến nguồn gốc của thành công nhưng thấm thía và sâu sắc hơn: “Thất bại là mẹ thành công”.
Thành công là mục tiêu chúng ta đạt được sau những nỗ lực. Thất bại là khi chúng ta không đạt được mục đích.
“Thành công và thất bại” đối lập nhau, nhưng kinh nghiệm dân gian chỉ ra rằng: Thất bại là mẹ thành công. Giữa hai yếu tố này có mối quan hệ hữu cơ, mật thiết, thất bại là nhân tố tạo ra thành công.
Để có được thành công, ai cũng từng trải qua thất bại. Để có được điểm mười, bạn đã làm sai dạng đó một vài lần. Để tạo ra những con tiện đẹp mắt, người thợ tiện cũng đã nhiều lần bị trầy xước ở bàn tay và tạo ra những con tiện méo mó.
Những bậc vĩ nhân cũng vậy. A. Nobel từng làm nổ phòng thí nghiệm vài lần trước khi chế tạo ra thuốc nổ. Louis Pasteur cũng đã vài lần thất bại trước khi tìm ra vắc xin phòng bệnh dại. A. Einstein từng bị coi là chậm phát triển do thành tích học tập kém. Quan trọng là sau thất bại, chúng ta nhìn thẳng vào đó để tìm nguyên nhân và rút ra bài học. Những kinh nghiệm ấy vô cùng quý báu, là tri thức cho những lần thực hành sau.
Thất bại là động lực để chúng ta tiếp tục tìm tòi, học hỏi. Những người khao khát học hỏi thường có lòng tự trọng cao. Thất bại khiến niềm kiêu hãnh và lòng tự trọng của họ bị tổn thương, thúc đẩy họ tìm tòi, học hỏi và làm việc nhiều hơn nữa để thực hiện công việc của mình. Bà Tống Khánh Linh sau khi sang Mỹ du học, bị bạn bè mỉa mai: “Trung Quốc là một bãi rác”. Bà đã không ngừng học tập và đỗ với số điểm rất cao. Trong thực tế, có những học sinh học kém vì lòng tự trọng, quyết không thua kém bạn bè đã cần cù học hỏi và trở thành những học sinh giỏi, vượt xa nhiều bạn cùng lớp.
Con đường học tập nhiều chông gai, khó tránh khỏi những thất bại: không giải được bài toán, không viết được bài văn, không được điểm cao, không đạt danh hiệu học sinh giỏi… Khi thấu hiểu tư tưởng câu tục ngữ “Thất bại là mẹ thành công”, chúng em sẽ nỗ lực vượt qua những thất bại tạm thời để hướng tới những thành công lớn ở phía trước.
Trong cuộc sống lao động và học tập, ai cũng gặp phải khó khăn, gian nan, thử thách và sẽ có lần vấp ngã. Có người tự đứng lên được, nhưng có người ngã quỵ. Để khuyên bảo, động viên, nhắc nhở con cháu, ông cha ta đã có câu: “Thất bại là mẹ thành công”.
“Thất bại là mẹ thành công” có nghĩa là: đừng nản lòng trước thất bại mà phải học tập rút kinh nghiệm, “thất bại” sẽ dạy cho ta cách đạt kết quả cao hơn.
Vì sao nói “Thất bại là mẹ thành công”? Sau mỗi lần thất bại, ta sẽ tìm ra nguyên nhân dẫn đến những sai sót của ta, từ đó rút ra được những kinh nghiệm quý báu, giúp ta tránh phạm những sai lầm đó nữa và ngày càng tiến tới bước đường thành công hơn.
Đối với những người sợ thất bại, điều này hoàn toàn không đúng với họ, bởi vì họ không có ý chí để vươn lên, lúc nào cũng muốn mình sống trong một cuộc đời không phạm sai lầm nào cả thì đó là người ảo tưởng hay hèn nhát đối mặt với cuộc sống. Còn những người mà khi ngã gục giữa đường đời thì họ lại dũng cảm đứng dậy, càng quyết tâm làm lại từ đầu. Biết phân tích, mổ xẻ nguyên nhân thất bại để tìm cách tránh sai lầm lần nữa. Và qua đó người ta có được những bài học cũng như kinh nghiệm quý báu để công việc trở nên tiến triển tốt hơn. Như thế câu tục ngữ mới có giá trị, ý nghĩa với họ.
Tại sao ta phải kiên trì bền bỉ trước những khó khăn thất bại? Đó là vì cuộc sống khó tránh khỏi những khó khăn. Khi ta làm một việc lớn thì khó khăn lại càng lớn. Khó khăn có thể do chủ quan hoặc khách quan gây nên. Khi gặp khó khăn, thất bại mà ngã lòng thì sẽ thất bại hoàn toàn, mất hết ý chí, ảnh hưởng đến công việc và cuộc đời. Ngược lại, nếu vững vàng, lấy thất bại làm bài học để rút kinh nghiệm thì ý chí vững vàng, kinh nghiệm dày dặn hơn, tiếp tục vươn lên và đạt được thành công.
Thất bại còn là động lực để chúng ta tiếp tục tìm tòi, học hỏi. Những người thực sự khao khát học hỏi thường có lòng tự trọng rất cao. Trong số họ, ít ai dễ dàng chịu đầu hàng. Thất bại khiến niềm kiêu hãnh và lòng tự trọng của họ bị tổn thương. Chính điều đó thúc đẩy họ tìm tòi, học hỏi và làm việc nhiều hơn nữa để thực hiện bằng được công việc của mình. Ngoài ra thất bại còn rèn luyện cho con người ý chí quyết tâm.
Trong cuộc sống, có rất nhiều tấm gương không sợ thất bại. Ví dụ như Thomas Edison từng thất bại cả trăm lần trước khi sáng tạo ra bóng đèn; trước khi sáng lập ra Disneyland, Walt Disney đã từng bị tòa báo sa thải vì thiếu ý tưởng; Lép Tôn-xtôi tác giả của tiểu thuyết nổi tiếng “Chiến tranh và hòa bình” từng bị đình chỉ học tập vì vừa không có năng lực và thiếu ý chí học tập…
Đừng lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là chúng ta bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình. Lời khuyên đó giúp ta vững vàng trong cuộc sống. Chúng ta cần phải rèn luyện ý chí, sự kiên trì ngay từ khi còn nhỏ, cả những việc bình thường trong cuộc sống.
Trên bước đường đời, để có được những thành công trong sự nghiệp cũng như trong cuộc sống, mỗi người chúng ta đều phải trải qua một quá trình làm việc miệt mài. Trong quá trình ấy, có thể chúng ta sẽ gặp những thất bại hay sai lầm. Tuy nhiên, từ những thất bại ấy, ta sẽ gặt hái được nhiều thành công hơn. Vì thế, người ta thường nói: “Thất bại là mẹ thành công”.
Thất bại chính là những lần vấp ngã, là khi công việc của ta gặp khó khăn, không có kết quả tốt như chúng ta mong đợi. Thành công có nghĩa là đạt được những kết quả mà ta mong muốn và hoàn thành công việc ấy một cách thuận lợi và tốt đẹp. “Mẹ” là người phụ nữ sinh ra chúng ta, nuôi dưỡng và dạy dỗ chúng ta thành người. Từ những ý nghĩa trên, ông bà ta muốn nhắn nhủ với chúng ta rằng: Chính những thất bại trong cuộc sống sẽ giúp ta thành công trên đường đời.
Ban đầu, chắc hẳn chúng ta sẽ thấy câu nói trên có vẻ mâu thuẫn với nhau. Thất bại và thành công là hai chuyện trái ngược nhau hoàn toàn, không hề có liên hệ gì với nhau cả. Nhưng sau một hồi suy ngẫm, ta thấy được rằng câu tục ngữ này chẳng hề vô lý chút nào cả mà trái lại, nó rất liên kết với nhau. Bởi vì sau khi mỗi lần thất bại, ta sẽ tìm ra nguyên nhân dẫn đến những sai sót của ta, từ đó rút ra được những kinh nghiệm quý báu, giúp ta tránh phạm những sai lầm đó nữa và ngày càng tiến tới bước đường thành công hơn
Đối với những người dễ nản chí thì câu nói này có vẻ như sai nhưng đối với những người kiên trì và bền chí thì chắc chắn đúng. Để đạt được thành công thì những vấp ngã thiếu sót hầu như không thể tránh khỏi. Đó là một điều tất yếu. Thất bại còn giúp ta rèn luyện ý chí, giúp ta tự tin và bản lĩnh hơn. Trong cuộc sống thường ngày, mấy ai trong chúng ta mà không gặp những sai phạm vấp ngã. Khi chúng ta còn thơ bé, trong những lần chập chững biết đi, chẳng phải chúng ta đã té ngã bao nhiêu lần ư? Trong lúc tập chạy xe đạp, có phải bạn đã té xe đến độ trầy cả chân sao? Nếu những lúc ấy ta buông xuôi thì có lẽ đến giờ chúng ta vẫn chưa biết đi, chưa biết đi xe đạp đấy. Nhiều người nổi tiếng trên thế giới cũng có lần gặp những thất bại. Nhà bác học Louis Pasteur lúc còn nhỏ là một học sinh trung bình. Về môn Hoá, ông đứng hạng mười lăm trong tổng số hai mươi hai học sinh. Sự thất bại đó không làm ông nản lòng mà còn là động lực để giúp ông vươn cao, trở thành nhà bác học nổi tiếng.
Vì vậy, bạn đừng bao giờ sợ thất bại. Bởi vì một người sợ thất bại sẽ luôn muốn mình sống một đời không mắc phải bất kì một sai lầm nào. Điều ấy chỉ là ảo tưởng hay sự hèn nhát vì không bao giờ dám đối mặt với cuộc sống. Nếu lúc nào bạn cũng lo âu là mình sẽ gặp thất bại thì sẽ không trở thành một người tự lập. Bạn sợ té xe thì không thể nào mà đạp xe được, bạn sợ sặc nước thì mãi mãi bạn sẽ không bao giờ biết bơi. Một người mà không chịu được mất mát thì sẽ chẳng được gì. Bạn nên nhớ rằng con đường đời trong cuộc sống không phải lúc nào cũng phải trải đầy hoa hồng. Nếu ngay cả những việc nhỏ nhặt mà chúng ta không thể làm tốt thì tương lai khó có thể đối mặt với những khó khăn của cuộc đời.
Tuy nhiên, bạn cũng cần phải cẩn trọng. Không phải là bạn liều lĩnh hay mù quáng mà lại cố làm ra những sai lầm. Chẳng ai thích sai lầm cả. Có người sau khi phạm sai lầm thì lại chán nản. Kẻ thì sau khi phạm sai lầm lại phạm những sai lầm khác còn nghiêm trọng hơn. Vì vậy, cách xử trí của ta đối với những sai lầm cũng rất quan trọng. Bạn đừng nên bi quan, buông xuôi tất cả. Bởi vì chính trong những lúc nguy nan, những lúc khó khăn nguy nan nhất, nếu ta vẫn bình tĩnh và có ý chí, ta có thể lật ngược lại vấn đề. Ta cần phải tự tin, lạc quan, có nghị lực để vượt qua những trở ngại, khó khăn thử thách để đạt đến thành công. Một điều quan trọng nữa là ta phải dũng cảm, trung thực nhìn nhận ra thất bại và vượt qua nó, xem thất bại như một động lực lớn giúp ta thành công. Những người khôn ngoan sẽ là người biết rút ra được kinh nghiệm và biết tìm con đường để tiến lên. Cho nên, đừng bao giờ sợ thất bại. Điều đáng trách nhất là khi chúng ta bỏ lỡ những cơ hội quý giá chỉ vì một lý do hết sức đơn giản: Chúng ta chưa cố gắng hết mình.
Là học sinh, đương nhiên chúng ta vẫn gặp rất nhiều thất bại: bị điểm kém, bị thầy cô phê bình, cha mẹ không bằng lòng… Nhưng chúng ta vẫn không nản chí, không buông xuôi mà ngược lại, ta phải cố gắng nỗ lực hơn trong học tập. Và không chỉ trong việc học tập mà còn trong gia đình, cuộc sống, với những người xung quanh.
Câu tục ngữ trên là một lời dạy bảo thiết thực về những kinh nghiệm trong cuộc sống. Khi hiểu được ý nghĩa của câu tục ngữ rồi, ta có thể tự tin hơn trước những thất bại, khó khăn trong cuộc sống.
