“Làng” của Kim Lân là một tác phẩm xuất sắc khắc họa chân thực và sâu sắc hình ảnh người nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Tác phẩm tập trung vào nhân vật ông Hai, một người nông dân yêu làng tha thiết, và những diễn biến tâm lý phức tạp của ông khi đối diện với tin đồn làng mình theo giặc.
Tình yêu làng sâu sắc của nhân vật ông Hai được thể hiện qua chi tiết ông luôn tự hào, khoe khoang về làng chợ Dầu của mình với tất cả mọi người.
Ông Hai là một người nông dân chất phác, thật thà, luôn tự hào về làng Chợ Dầu của mình. Tình yêu làng của ông được thể hiện một cách giản dị, mộc mạc qua những lời khoe khoang, kể lể về những điều tốt đẹp của làng. Ông khoe về những con đường lát đá xanh sạch sẽ, những ngôi nhà ngói san sát, về phong trào cách mạng sôi nổi của làng. Tình yêu làng của ông Hai là một tình cảm tự nhiên, chân thành, xuất phát từ sự gắn bó máu thịt với mảnh đất nơi ông sinh ra và lớn lên.
Hình ảnh người nông dân Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp được thể hiện rõ nét qua nhân vật ông Hai, với tình yêu làng quê sâu sắc hòa quyện cùng tinh thần yêu nước nồng nàn.
Tuy nhiên, tình yêu làng của ông Hai bị thử thách khi ông nghe tin đồn làng Chợ Dầu theo giặc. Tin đồn này giáng một đòn mạnh vào niềm tự hào và tình yêu của ông đối với làng. Ông đau khổ, tủi hổ, thậm chí cảm thấy nhục nhã khi nghĩ đến việc làng mình phản bội Tổ quốc.
Nỗi đau khổ tột cùng của ông Hai khi nghe tin làng mình theo giặc được khắc họa qua chi tiết “cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân”.
Trong hoàn cảnh đó, ông Hai đã phải đấu tranh nội tâm gay gắt giữa tình yêu làng và lòng yêu nước. Một mặt, ông yêu làng tha thiết, không muốn tin rằng làng mình lại có thể phản bội Tổ quốc. Mặt khác, ông là một người yêu nước, luôn đặt lợi ích của dân tộc lên trên hết. Cuối cùng, lòng yêu nước đã chiến thắng, ông Hai quyết định “làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây thì phải thù”.
Cuộc đối thoại giữa ông Hai và con trai út thể hiện rõ lòng yêu nước, sự kiên trung với cách mạng của người nông dân Việt Nam.
Khi tin đồn được minh oan, làng Chợ Dầu không hề theo giặc, ông Hai vỡ òa trong niềm vui sướng. Niềm vui này còn lớn hơn cả nỗi đau khổ mà ông đã phải chịu đựng trước đó. Ông đi khoe khắp nơi về việc làng mình không theo giặc, thậm chí còn khoe cả việc nhà mình bị Tây đốt phá.
Niềm vui sướng của ông Hai khi biết tin làng mình không theo giặc được thể hiện qua hành động ông đi khoe khắp nơi, không ngần ngại kể cả việc nhà mình bị đốt phá.
Truyện ngắn “Làng” không chỉ là một câu chuyện cảm động về tình yêu làng, lòng yêu nước của người nông dân Việt Nam, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc. Kim Lân đã xây dựng thành công nhân vật ông Hai với những phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho người nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Ông cũng sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống của người nông dân, tạo nên một không khí chân thực, sinh động cho tác phẩm.
