Nghị luận về hiện tượng nói tục chửi thề

“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Câu ca dao xưa nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của lời ăn tiếng nói trong giao tiếp. Thế nhưng, ngày nay, hiện tượng nói tục chửi thề, đặc biệt trong giới trẻ, đang trở thành một vấn đề nhức nhối, gây ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa và đạo đức xã hội.

Nói tục chửi thề là hành vi sử dụng những ngôn từ thô tục, thiếu văn hóa, trái với thuần phong mỹ tục, để giao tiếp hoặc bộc lộ cảm xúc. Hành vi này thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người nghe, làm tổn thương đến giá trị văn hóa và gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của nhân cách.

Alt: Hình ảnh minh họa một người đang cau có, biểu hiện sự khó chịu, thể hiện việc nói tục chửi thề là biểu hiện của sự thiếu văn hóa trong giao tiếp, gây khó chịu cho người nghe, và ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh cá nhân.

Hiện tượng này diễn ra ngày càng phổ biến trong xã hội, đặc biệt là ở lứa tuổi học sinh, sinh viên. Chúng ta dễ dàng bắt gặp những lời nói tục tĩu ở những nơi công cộng, trên mạng xã hội, thậm chí trong môi trường học đường. Nhiều bạn trẻ sử dụng những từ ngữ thô tục như một thói quen, thậm chí coi đó là một cách để thể hiện bản thân, khẳng định cá tính.

Vậy, đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đáng báo động này?

• Yếu tố chủ quan:

  • Nhận thức hạn chế: Nhiều bạn trẻ chưa nhận thức được đầy đủ về tác hại của việc nói tục chửi thề, coi đó là một điều bình thường, thậm chí là “sành điệu”.
  • Ảnh hưởng từ môi trường: Môi trường sống xung quanh, đặc biệt là gia đình và bạn bè, có tác động lớn đến hành vi của mỗi người. Nếu một người thường xuyên tiếp xúc với những người nói tục chửi thề, họ sẽ dễ dàng bị ảnh hưởng và bắt chước theo.
  • Thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc: Khi gặp phải những tình huống khó chịu, bực tức, nhiều người không biết cách giải tỏa cảm xúc một cách lành mạnh mà lại tìm đến những lời nói thô tục để xả giận.

• Yếu tố khách quan:

  • Ảnh hưởng từ văn hóa phẩm: Phim ảnh, âm nhạc, trò chơi điện tử… có nội dung bạo lực, sử dụng ngôn ngữ thô tục ngày càng tràn lan, tác động tiêu cực đến nhận thức của giới trẻ.
  • Sự buông lỏng quản lý của gia đình và nhà trường: Nhiều bậc phụ huynh và giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục con em mình về cách sử dụng ngôn ngữ, dẫn đến việc các em tự do sử dụng những từ ngữ không phù hợp.
  • Mạng xã hội: Môi trường mạng xã hội, với tính chất tự do, thoải mái, đã tạo điều kiện cho việc lan truyền những ngôn ngữ thô tục, thiếu văn hóa.

Alt: Ảnh chụp lén cảnh học sinh trung học đang cười đùa trong lớp, nhưng một số em có biểu hiện không nghiêm túc, ám chỉ đến việc nói tục chửi thề có thể xảy ra trong môi trường học đường, làm ảnh hưởng đến không khí học tập.

Tác hại của việc nói tục chửi thề là vô cùng lớn:

• Đối với cá nhân:

  • Làm suy giảm giá trị bản thân: Người nói tục chửi thề sẽ bị đánh giá là thiếu văn hóa, thiếu lịch sự, không được tôn trọng.
  • Gây khó khăn trong giao tiếp: Những lời nói thô tục có thể khiến người nghe cảm thấy khó chịu, thậm chí bị xúc phạm, làm ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa người với người.
  • Hình thành thói quen xấu: Nói tục chửi thề lâu ngày sẽ trở thành thói quen khó bỏ, ảnh hưởng đến nhân cách và phẩm chất của con người.

• Đối với xã hội:

  • Làm xói mòn các giá trị văn hóa: Ngôn ngữ là một phần quan trọng của văn hóa. Việc sử dụng ngôn ngữ thô tục sẽ làm mất đi vẻ đẹp của tiếng Việt, làm suy giảm các giá trị văn hóa truyền thống.
  • Gây ảnh hưởng xấu đến môi trường xã hội: Một xã hội mà mọi người thường xuyên sử dụng những lời nói thô tục sẽ trở nên ô nhiễm, thiếu văn minh.
  • Gia tăng bạo lực: Những lời nói thô tục có thể là nguyên nhân dẫn đến những xung đột, ẩu đả, thậm chí là bạo lực.

Để ngăn chặn và đẩy lùi hiện tượng nói tục chửi thề, cần có sự chung tay của cả cộng đồng:

• Gia đình:

  • Làm gương cho con em: Cha mẹ cần chú ý đến lời ăn tiếng nói của mình, tránh sử dụng những từ ngữ thô tục trước mặt con cái.
  • Giáo dục con em: Dạy cho con em về tầm quan trọng của việc sử dụng ngôn ngữ đúng đắn, lịch sự, đồng thời giúp con em nhận thức được tác hại của việc nói tục chửi thề.
  • Quan tâm, sát sao đến con em: Tìm hiểu về môi trường sống, bạn bè của con em, kịp thời uốn nắn những hành vi lệch lạc.

• Nhà trường:

  • Tăng cường giáo dục đạo đức, văn hóa: Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, các buổi nói chuyện chuyên đề về văn hóa ứng xử, giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị của ngôn ngữ.
  • Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh: Tạo ra một môi trường học đường thân thiện, tôn trọng lẫn nhau, nơi mà học sinh cảm thấy thoải mái, tự tin thể hiện bản thân một cách tích cực.
  • Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm: Có những hình thức kỷ luật phù hợp đối với những học sinh có hành vi nói tục chửi thề.

• Xã hội:

  • Tăng cường kiểm duyệt văn hóa phẩm: Hạn chế những sản phẩm văn hóa có nội dung bạo lực, sử dụng ngôn ngữ thô tục.
  • Xây dựng môi trường mạng lành mạnh: Tăng cường kiểm soát các trang mạng xã hội, loại bỏ những nội dung xấu độc, lan truyền ngôn ngữ thô tục.
  • Tuyên truyền, vận động: Nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của việc nói tục chửi thề, khuyến khích mọi người sử dụng ngôn ngữ văn minh, lịch sự.

Alt: Hình ảnh nhóm bạn trẻ đang vui vẻ tham gia các hoạt động tình nguyện, thể hiện việc người trẻ nên hướng đến những hành động tích cực và nói không với các hành vi thiếu văn hóa, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.

Mỗi chúng ta cần ý thức được rằng, lời nói là tấm gương phản chiếu tâm hồn. Hãy sử dụng ngôn ngữ một cách cẩn trọng, lịch sự, để góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tốt đẹp hơn. Hãy “uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, lựa chọn những lời nói có giá trị, mang tính xây dựng để giao tiếp với mọi người xung quanh. Chỉ khi đó, chúng ta mới thực sự trân trọng và phát huy được vẻ đẹp của tiếng Việt, đồng thời xây dựng được những mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống.