1. Mở đầu:
Xuân Diệu, “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong nền văn học Việt Nam bằng phong cách thơ độc đáo, giàu cảm xúc và tràn đầy khát vọng sống. Bài thơ “Vội Vàng”, in trong tập “Thơ Thơ”, là một minh chứng tiêu biểu cho phong cách ấy, thể hiện triết lý sống tích cực, trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc đời.
2. Thân bài:
- Khát vọng sống mãnh liệt và tình yêu thiên nhiên nồng nàn:
Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu đã thể hiện một khát vọng táo bạo, thậm chí có phần “ngông cuồng” khi muốn “tắt nắng đi”, “buộc gió lại”.
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”
Alt: Khát vọng níu giữ hương sắc mùa xuân thể hiện qua ước muốn “tắt nắng”, “buộc gió” trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu.
Đây là những ước muốn phi lý, đi ngược lại quy luật tự nhiên, nhưng lại xuất phát từ tình yêu cuộc sống mãnh liệt, khát khao được tận hưởng và lưu giữ vẻ đẹp của trần gian. Nhà thơ muốn níu giữ hương sắc của mùa xuân, sợ hãi sự phai tàn của thời gian.
- Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và tràn đầy sức sống:
Tiếp theo, Xuân Diệu đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống và quyến rũ.
“Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa”
Điệp ngữ “này đây” được sử dụng liên tiếp, kết hợp với các hình ảnh tươi tắn, giàu sức gợi như “ong bướm tuần tháng mật”, “hoa của đồng nội xanh rì”, “lá của cành tơ phơ phất”, “khúc tình si của yến anh”,… đã tạo nên một không gian tràn ngập âm thanh, màu sắc và hương vị của mùa xuân.
Đặc biệt, câu thơ “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” là một sáng tạo độc đáo, thể hiện sự cảm nhận tinh tế và táo bạo của Xuân Diệu.
- Ý thức về sự trôi chảy của thời gian và nỗi lo âu về sự tàn phai:
Tuy nhiên, niềm vui và sự say đắm không kéo dài được lâu. Xuân Diệu đã sớm nhận ra quy luật khắc nghiệt của thời gian, sự trôi chảy không ngừng của cuộc đời.
“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”
Những câu thơ này thể hiện một quan niệm thời gian tuyến tính, khác với quan niệm thời gian tuần hoàn trong văn học truyền thống. Xuân Diệu nhận thức được rằng thời gian trôi đi không bao giờ trở lại, tuổi trẻ qua đi sẽ không bao giờ thắm lại.
Ý thức được điều này, Xuân Diệu cảm thấy lo âu, tiếc nuối và bâng khuâng. Nỗi lo sợ về sự tàn phai đã xâm chiếm tâm hồn nhà thơ, khiến cho cảnh vật xung quanh cũng trở nên buồn bã, ảm đạm.
- Lời giục giã sống vội vàng và khát vọng tận hưởng cuộc sống:
Để vượt qua nỗi lo âu và tiếc nuối, Xuân Diệu đã đưa ra một lời giục giã, một lời kêu gọi sống vội vàng, sống hết mình.
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng”
Điệp ngữ “ta muốn” được lặp lại nhiều lần, kết hợp với các động từ mạnh như “ôm”, “riết”, “say”, “thâu”,… đã thể hiện một khát vọng mãnh liệt, một ước muốn cháy bỏng được tận hưởng tất cả vẻ đẹp của cuộc đời.
Xuân Diệu muốn sống một cuộc đời trọn vẹn, không hối tiếc, không bỏ lỡ bất kỳ khoảnh khắc tươi đẹp nào.
Kết thúc bài thơ, Xuân Diệu đã thể hiện một khát vọng táo bạo và mãnh liệt nhất:
“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Câu thơ này là sự kết tinh của tình yêu cuộc sống, khát vọng chiếm lĩnh và tận hưởng vẻ đẹp của trần gian.
3. Kết luận:
“Vội Vàng” là một bài thơ xuất sắc, thể hiện triết lý sống tích cực và nhân văn của Xuân Diệu. Bài thơ đã lay động trái tim của nhiều thế hệ độc giả, khơi gợi trong họ khát vọng sống mãnh liệt, trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc đời và yêu thương thiên nhiên, con người.
