Bài thơ “Xuất chinh” (出征) là một khúc biệt ly đầy xúc động, khắc họa nỗi nhớ nhung, da diết của người vợ tiễn chồng ra trận. Màu xanh, đặc biệt là hình ảnh “thanh thanh mạch thượng tang” (青青陌上桑), “Ngàn Dâu Xanh Ngắt Một Màu” gợi lên một không gian rộng lớn, bao la, vừa là khung cảnh tiễn đưa, vừa là biểu tượng cho nỗi buồn ly biệt, kéo dài vô tận.
Vẻ đẹp của bài thơ không chỉ nằm ở ngôn từ trau chuốt, giàu hình ảnh mà còn ở cảm xúc chân thành, sâu lắng. Người đọc dễ dàng cảm nhận được sự quyến luyến, xót xa của người vợ khi phải chia xa người mình yêu.
Câu thơ “Vị kiều đầu thanh thuỷ câu, Thanh thuỷ biên thanh thảo đồ” (渭橋頭清水溝, 清水邊青草途) mở đầu bài thơ, vẽ nên một bức tranh tả cảnh chia ly ở Vị Kiều. “Thanh thủy” (nước trong), “thanh thảo” (cỏ xanh) gợi sự tươi mát, thanh bình nhưng lại tương phản với nỗi lòng nặng trĩu của người vợ.
“Tống quân xứ hề tâm du du, Quân đăng đồ hề thiếp hận bất như câu” (送君處兮心悠悠, 君登途兮妾恨不如駒) – Nỗi lòng người vợ chất chứa sự nhớ nhung, da diết, mong muốn được hóa thành con ngựa để theo chồng trên đường chinh chiến.
“Thanh thanh hữu lưu thuỷ, Bất tẩy thiếp tâm sầu. Thanh thanh hữu phương thảo, Bất vong thiếp tâm ưu” (清清有流水, 不洗妾心愁. 青青有芳草, 不忘妾心憂). Nước trong xanh, cỏ thơm ngát dường như không thể gột rửa hết nỗi sầu lo trong lòng người vợ. Màu xanh “thanh thanh” (青青) càng làm nổi bật sự tương phản giữa cảnh vật và tâm trạng.
Hình ảnh người chồng dũng mãnh, oai phong “Quân xuyên trang phục hồng như hà, Quân kỵ kiêu mã bạch như tuyết” (君穿壯服紅如霞, 君騎驍馬白如雪) được khắc họa rõ nét. Màu đỏ của trang phục, màu trắng của ngựa càng làm tăng thêm khí thế hào hùng của người chinh phu.
Những câu thơ cuối cùng “Tiêu Tương yên trở Hàm Dương thụ, Hàm Dương thụ cách Tiêu Tương giang, Tương cố bất tương kiến, Thanh thanh mạch thượng tang” (瀟湘煙阻咸陽樹, 咸陽樹隔瀟湘江, 相顧不相見, 青青陌上桑) là đỉnh điểm của nỗi nhớ nhung. Dòng sông Tiêu Tương mờ ảo, hàng cây Hàm Dương ngăn cách, người vợ và chồng không thể nhìn thấy nhau. Màu xanh “thanh thanh” (青青) của những hàng dâu trên con đường làng trở thành biểu tượng cho sự chia ly vĩnh viễn, cho nỗi buồn khắc khoải của người ở lại.
“Thanh thanh mạch thượng tang” (青青陌上桑) – Ngàn dâu xanh ngắt một màu, trải dài trên con đường tiễn biệt, vừa là hình ảnh thực, vừa là ẩn dụ cho tình yêu, cho nỗi nhớ thương da diết của người vợ, mãi mãi khắc sâu vào lòng người đọc. Bài thơ “Xuất chinh” là một minh chứng cho sức mạnh của tình yêu, cho sự hy sinh cao cả và nỗi buồn ly biệt trong chiến tranh.