Hiến pháp là nền tảng pháp lý quan trọng của một quốc gia, định hình cấu trúc chính trị và xã hội. Lịch sử lập hiến ở Nga trải qua nhiều giai đoạn phát triển, từ những dự thảo sơ khai vào thế kỷ 19 đến Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô năm 1918. Tuy nhiên, chính Năm 1924 Hiến Pháp đầu Tiên Của Liên Xô đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc xây dựng nhà nước Xô Viết.
Hiến pháp năm 1924 của Liên Xô: Nền tảng pháp lý cho nhà nước Xô Viết.
Các dự thảo Hiến pháp đầu tiên tại Nga có thể kể đến “Chương trình cải tổ nhà nước” của M.M. Speransky (năm 1809) và “Điều lệ Hiến pháp Đế chế Nga” của N.N. Novosiltsev (năm 1818), đều mang ý tưởng về chế độ quân chủ lập hiến, bị giới hạn bởi nghị viện. Tuy nhiên, những ý tưởng này không thành hiện thực do điều kiện kinh tế-xã hội và chính trị không cho phép.
Hiến pháp đầu tiên của Nga ra đời năm 1918 sau Cách mạng Tháng Mười Nga. Tiếp đó, năm 1924 hiến pháp đầu tiên của liên xô đã được thông qua, đánh dấu một bước tiến lớn trong quá trình xây dựng hệ thống pháp luật của nhà nước Xô Viết. Hiến pháp này chính thức hóa sự thành lập của Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).
Hiến pháp năm 1924 có những đặc điểm đáng chú ý. Khác với các hiến pháp hiện đại tập trung vào quyền và nghĩa vụ công dân, hiến pháp này tập trung vào việc xây dựng bộ máy nhà nước và các nguyên tắc cơ bản của chế độ Xô Viết. Hiến pháp năm 1924 xác định cấu trúc liên bang của nhà nước Xô Viết, phân chia quyền lực giữa chính quyền trung ương và các nước cộng hòa thành viên.
Các đại biểu thảo luận về Hiến pháp đầu tiên năm 1918, tiền đề cho Hiến pháp năm 1924.
Trong toàn bộ thời kỳ Xô viết, Hiến pháp đã bốn lần thay đổi. Hiến pháp năm 1918 chỉ đem lại quyền chính trị và tự do cho người lao động. Hiến pháp năm 1924 hoàn toàn không đề cập đến quyền và nghĩa vụ công dân, điều mà sau này mới có trong Hiến pháp năm 1937 (như quyền được lao động). Tại Hiến pháp năm 1977 nhân dân đã trở thành chủ thể nắm giữ toàn bộ quyền lực.
Năm 1924 hiến pháp đầu tiên của liên xô đã đặt nền móng cho các hiến pháp tiếp theo của Liên Xô. Mặc dù có những hạn chế nhất định, nó vẫn là một văn kiện lịch sử quan trọng, phản ánh những thay đổi sâu sắc trong xã hội Nga sau Cách mạng. Hiến pháp năm 1924 là minh chứng cho nỗ lực xây dựng một hệ thống pháp luật mới, phù hợp với lý tưởng của chủ nghĩa xã hội.
