Chính sách “mơ hồ chiến lược” của Hoa Kỳ về việc bảo vệ Đài Loan trước một cuộc xâm lược tiềm tàng từ Trung Quốc đại lục đã tồn tại từ lâu. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu chính sách này còn phù hợp trong bối cảnh hiện tại, khi Trung Quốc trỗi dậy mạnh mẽ và Hoa Kỳ dường như đang suy yếu?
Ý Nghĩa của “Mơ Hồ Chiến Lược”
“Mơ hồ chiến lược” có nghĩa là Hoa Kỳ cố tình giữ thái độ không rõ ràng về việc có can thiệp quân sự để bảo vệ Đài Loan hay không, và nếu có thì trong điều kiện nào. Mục đích của sự mơ hồ này là để:
- Ngăn chặn Trung Quốc: Khiến Bắc Kinh khó dự đoán kế hoạch phòng thủ của Hoa Kỳ, làm tăng rủi ro cho bất kỳ hành động quân sự nào chống lại Đài Loan.
- Khuyến khích Đài Loan tự vệ: Thúc đẩy Đài Loan duy trì khả năng phòng thủ mạnh mẽ và không ỷ lại hoàn toàn vào sự bảo vệ của Hoa Kỳ.
- Ngăn chặn Đài Loan tuyên bố độc lập: Tránh những hành động có thể kích động Trung Quốc leo thang căng thẳng.
Trong nhiều thập kỷ, chính sách này có vẻ đã hiệu quả, ngăn chặn một cuộc xâm lược quân sự từ Trung Quốc. Tuy nhiên, tình hình hiện tại đã thay đổi đáng kể.
Trung Quốc Trỗi Dậy, Hoa Kỳ Suy Yếu
Trung Quốc ngày nay là một quốc gia hùng mạnh hơn nhiều so với trước đây, cả về kinh tế lẫn quân sự. Tham vọng của Trung Quốc không chỉ giới hạn ở khu vực, mà còn muốn thay thế ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên toàn cầu.
Ảnh: Tàu chiến Trung Quốc thể hiện sức mạnh hải quân, một minh chứng cho sự trỗi dậy của Bắc Kinh trên biển.
Trung Quốc đang nhanh chóng mở rộng sức mạnh hải quân, kiểm soát các tuyến đường biển quan trọng và phát triển vũ khí chiến lược tiên tiến. Đồng thời, năng lực quân sự của Hoa Kỳ dường như đang suy giảm, thể hiện qua các quyết định chính sách gần đây.
Sự Suy Giảm của Hoa Kỳ
Các quyết định như việc hỗ trợ Ukraine và rút quân khỏi Afghanistan đã làm suy yếu khả năng sẵn sàng chiến đấu của Hoa Kỳ, gây tổn hại đến uy tín và khiến các đồng minh mất niềm tin.
Ảnh: Tổng thống Thái Anh Văn kiểm tra chiến đấu cơ F-16V hiện đại do Hoa Kỳ cung cấp, thể hiện sự hợp tác quốc phòng nhưng cũng đặt ra câu hỏi về khả năng hỗ trợ thực tế của Mỹ.
Chính vì vậy, chính sách “mơ hồ chiến lược” của Hoa Kỳ đối với Đài Loan không còn đáng tin cậy như trước. Sự sẵn sàng và năng lực quân sự của Hoa Kỳ để bảo vệ Đài Loan đang trở nên “mơ hồ” hơn bao giờ hết.
“Mơ Hồ” Trong Mục Đích, Ý Chí và Năng Lực
Quyền lực trong quan hệ quốc tế dựa trên ba yếu tố: mục đích của chính sách, ý chí thực hiện mục đích đó và khả năng quân sự để thực thi chính sách. Đối với Đài Loan, cả ba yếu tố này đều đang trở nên mơ hồ hơn.
Ảnh: Bản đồ minh họa việc Trung Quốc kiểm soát các cửa biển chiến lược, làm gia tăng lo ngại về khả năng tiếp cận và can thiệp của Hoa Kỳ trong trường hợp xung đột.
Khả năng ngăn chặn Trung Quốc của quân đội Hoa Kỳ đang suy giảm. Các hoạt động quân sự của Trung Quốc gần Đài Loan diễn ra ngày càng thường xuyên mà không gặp phải sự phản đối đáng kể nào.
Liệu chính phủ Hoa Kỳ có thực sự sẵn sàng đưa quân sang chiến đấu cùng Đài Loan nếu Trung Quốc xâm lược? Với những quyết định chính sách gần đây, điều đó dường như khó xảy ra.
Lựa Chọn Cho Đài Loan
Trong bối cảnh này, có lẽ lựa chọn ít “mơ hồ” nhất cho Đài Loan là tự trang bị cho mình một lực lượng phòng thủ hạt nhân, theo gương Bắc Triều Tiên. Đây có thể là biện pháp răn đe hiệu quả nhất để ngăn chặn Trung Quốc xâm lược.
