Mã di truyền là bộ quy tắc mà theo đó thông tin di truyền được mã hóa trong DNA và RNA, sau đó được sử dụng để tổng hợp protein. Trong thế giới sinh học, mã di truyền đóng vai trò then chốt trong việc quyết định các đặc điểm và chức năng của mọi sinh vật. Một trong những đặc tính quan trọng nhất của mã di truyền là tính đặc hiệu. Vậy, Mã Di Truyền Có Tính đặc Hiệu nghĩa là gì?
Tính đặc hiệu của mã di truyền, hay còn gọi là tính duy nhất, đề cập đến việc mỗi codon (bộ ba nucleotide) chỉ mã hóa cho một loại axit amin duy nhất. Điều này có nghĩa là không có sự chồng chéo hoặc mơ hồ trong quá trình dịch mã. Mỗi bộ ba trên mRNA sẽ tương ứng với một axit amin cụ thể được đưa vào chuỗi polypeptide đang hình thành.
Tính đặc hiệu của mã di truyền đảm bảo rằng thông tin di truyền được truyền đạt một cách chính xác từ DNA đến protein. Nếu một codon có thể mã hóa cho nhiều axit amin khác nhau, điều này sẽ dẫn đến sự sai sót trong quá trình tổng hợp protein, gây ra các protein bị lỗi và có thể gây hại cho tế bào và cơ thể.
Ví dụ, codon AUG luôn mã hóa cho axit amin methionine (ở sinh vật nhân thực) hoặc formylmethionine (ở sinh vật nhân sơ), đồng thời cũng đóng vai trò là codon khởi đầu cho quá trình dịch mã. Điều này có nghĩa là khi ribosome gặp codon AUG trên mRNA, nó sẽ bắt đầu quá trình tổng hợp protein tại vị trí đó.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mã di truyền cũng có tính thoái hóa. Tính thoái hóa (redundancy) nghĩa là một axit amin có thể được mã hóa bởi nhiều codon khác nhau. Điều này không mâu thuẫn với tính đặc hiệu. Tính đặc hiệu đảm bảo rằng mỗi codon chỉ mã hóa cho một axit amin, trong khi tính thoái hóa cho phép nhiều codon khác nhau mã hóa cùng một axit amin.
Tính thoái hóa có thể giúp bảo vệ sinh vật khỏi các đột biến. Nếu một đột biến xảy ra trong codon và làm thay đổi nucleotide cuối cùng, codon mới có thể vẫn mã hóa cho cùng một axit amin do tính thoái hóa của mã di truyền. Điều này giúp giảm thiểu tác động của đột biến đối với protein được tạo ra.
Tóm lại, tính đặc hiệu của mã di truyền là một yếu tố then chốt đảm bảo tính chính xác và ổn định của quá trình truyền thông tin di truyền từ DNA đến protein. Cùng với tính thoái hóa, tính đặc hiệu giúp duy trì sự sống và đảm bảo sự đa dạng của các loài sinh vật.
