Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thảo luận về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh tính cấp bách của việc ban hành Nghị quyết này, coi đây là bước đầu thể chế hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Tổng Bí thư chỉ rõ, việc sửa đổi Luật Khoa học và công nghệ và các luật liên quan cần nhiều thời gian, do đó, Nghị quyết thí điểm là cần thiết để đưa Nghị quyết 57 vào cuộc sống một cách nhanh chóng. Mục tiêu là khẩn trương tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hệ thống pháp luật, đồng thời khuyến khích, thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, phạm vi của vấn đề này rất lớn, vì mọi khía cạnh của hoạt động khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia đều gặp khó khăn do các quy định hiện hành. Đây là bài học cho thấy thể chế là điểm nghẽn, nếu không được tháo gỡ, đường lối, quan điểm của Đảng sẽ khó đi vào thực tiễn.
Phân tích cụ thể, Tổng Bí thư đề cập đến Luật Đấu thầu, nếu áp dụng máy móc, sẽ dẫn đến việc mua công nghệ giá rẻ, lạc hậu, biến Việt Nam thành “bãi rác” công nghệ. Về luật thuế, cần có biện pháp khuyến khích phát triển khoa học công nghệ, ví dụ như miễn giảm thuế hợp lý, có thể mang lại nguồn thu thuế lớn hơn. Kinh nghiệm từ việc miễn giảm thuế năm qua đã kích thích doanh nghiệp phát triển và tăng thu ngân sách.
Tổng Bí thư chia sẻ: “Vừa qua họp Chính phủ, tôi rất xúc động khi nghe Thủ tướng báo cáo việc miễn/giảm thuế, giảm lãi suất cho vay của ngân hàng đã giúp kích thích doanh nghiệp phát triển và ngược lại thu được nhiều thuế hơn.”
Liên quan đến Luật Doanh nghiệp, Tổng Bí thư cho rằng cần có cơ chế khuyến khích hợp tác giữa trường đại học, cơ sở khoa học và doanh nghiệp. Cần tháo gỡ rào cản thể chế một cách có trật tự, đồng bộ, đồng thời có biện pháp khuyến khích đầu tư, chấp nhận rủi ro và cần thời gian. Khoa học công nghệ là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro, cần sự mạo hiểm và không nên chờ đợi điều kiện đầy đủ mới triển khai.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, Nghị quyết thí điểm là bước đầu thể chế hóa Nghị quyết 57, về lâu dài cần tiếp tục sửa đổi các luật để đồng bộ, sát thực tiễn, đáp ứng yêu cầu và có sự tham vấn của các chuyên gia, nhà khoa học. “Chúng ta cần đổi mới tư duy, cách làm, nhìn thẳng vào vấn đề của thực tế để có cách tháo gỡ và không ngại vấn đề gì”, Tổng Bí thư kết luận.
