Từ “lữ thứ” mang một vẻ đẹp cổ kính và gợi nhiều suy tư. Nhưng Lữ Thứ Là Gì? Tại sao nó lại xuất hiện trong nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật? Hãy cùng khám phá ý nghĩa sâu xa của từ này.
Trong văn hóa Việt Nam, “lữ thứ” không chỉ đơn thuần là một từ ngữ, mà còn là một khái niệm gắn liền với những trải nghiệm, cảm xúc và triết lý sống. Nó gợi lên hình ảnh của sự lang thang, phiêu bạt, của những con người xa quê hương, mang trong mình nỗi nhớ nhà da diết.
“Lữ thứ” thường được hiểu là “chỗ tạm nghỉ lại của người đi đường xa”, hay “nơi đất khách quê người”. Các từ điển tiếng Việt cũng định nghĩa tương tự, nhấn mạnh đến trạng thái xa lạ, bơ vơ của người lữ khách. Tuy nhiên, ý nghĩa của “lữ thứ” không chỉ dừng lại ở đó. Nó còn bao hàm những cảm xúc sâu sắc hơn, như sự cô đơn, nỗi nhớ nhà, khát vọng tìm kiếm và khám phá.
PGS TS Cao Văn Liên, một người đồng môn của tác giả bài viết gốc, đã giải thích “Lữ thứ” có nghĩa là “lang thang mệt mỏi, gió bụi, phong trần, gian khổ”. Ông cũng chia sẻ thêm về lý do đặt tên cho hai tập thơ của mình là “Lang thang lữ thứ”, vì từ năm 1965 ông đã rời quê hương Thanh Hóa để xây dựng kinh tế mới ở Thái Nguyên, nơi đất khách quê người, cuộc sống vất vả và luôn nhớ về quê hương.
Trong văn học, “lữ thứ” là một đề tài quen thuộc, xuất hiện trong nhiều tác phẩm thơ ca, truyện ngắn, tiểu thuyết. Các nhà văn, nhà thơ thường sử dụng hình ảnh người lữ khách để thể hiện những suy tư về cuộc đời, về nhân sinh, về mối quan hệ giữa con người và quê hương. Hình ảnh “lữ thứ” còn là biểu tượng cho những cuộc hành trình tìm kiếm bản thân, tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.
Tác giả Tâm Tuệ, với tác phẩm “Đi qua mùa lữ thứ”, đã khai thác một khía cạnh mới của đề tài này. Sinh ra và lớn lên ở Huế, sau đó xuất gia và tu học ở nhiều nơi trên thế giới, Tâm Tuệ đã trải qua những năm tháng lữ thứ đầy ý nghĩa. Trong thơ của mình, Tâm Tuệ không chỉ thể hiện nỗi nhớ quê hương, mà còn chia sẻ những chiêm nghiệm về cuộc sống, về đạo Phật, về mối liên hệ giữa cõi thiền và cõi tục.
Nhà báo Nguyễn Phúc Bảo Dân nhận xét về “Đi qua mùa lữ thứ”: “Đến với “Đi qua mùa lữ thứ” là những dòng tâm thức tuy vô tình nhưng hữu lý, nó chi phối toàn bộ cá thể và linh hồn của một thực thể… Trong “Mưa Huế & em” với những tứ thơ thân quen và đầy triết lý…”. Điều này cho thấy, “lữ thứ” không chỉ là một trạng thái địa lý, mà còn là một trạng thái tâm hồn, một hành trình nội tâm.
Như vậy, “lữ thứ” không chỉ đơn thuần là sự di chuyển về mặt không gian, mà còn là một cuộc hành trình tinh thần, một quá trình trưởng thành và khám phá bản thân. Nó là một phần không thể thiếu của cuộc sống, mang đến cho chúng ta những trải nghiệm quý giá và những bài học sâu sắc.
