* Sau khi đọc
“Lời Má Năm Xưa” không chỉ là một câu chuyện đơn thuần, mà còn là lời nhắn nhủ sâu sắc về lòng trắc ẩn và trách nhiệm của con người đối với mọi sinh linh trên Trái Đất. Câu chuyện xoay quanh một kỷ niệm thời thơ ấu, khi nhân vật “tôi” vô tình gây ra tổn thương cho một chú chim thằng chài, và từ đó nhận được bài học quý giá từ người mẹ hiền. Bài học ấy thấm đẫm tình yêu thương, sự sẻ chia và sự thấu hiểu sâu sắc về giá trị của sự sống.
Nội dung chính:
Văn bản tập trung vào sự hối hận và thay đổi trong nhận thức của nhân vật chính sau khi nhận được bài học từ mẹ về lòng yêu thương và tôn trọng sự sống của loài vật.
Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Tìm những từ ngữ, câu văn thể hiện trực tiếp tình cảm, cảm xúc của nhân vật tôi khi kể lại “câu chuyện cũ” và cho biết nội dung bao quát của văn bản.
Trả lời:
Những dòng văn thể hiện rõ nhất cảm xúc của nhân vật “tôi” khi hồi tưởng về quá khứ:
- “Tôi hối hận và bối rối”
- “Tôi tần ngần nhìn bầu trời xanh…”
- “Tôi không thể nào quên câu nói của má”
- “Tận đáy lòng, tôi không thể rứt ra được sự hối hận và bối rối”
Nội dung bao trùm toàn bộ tác phẩm chính là sự thức tỉnh về lòng nhân ái, tình yêu thương đối với thế giới động vật, một bài học sâu sắc mà người mẹ muốn truyền đạt cho con. “Lời má năm xưa” trở thành kim chỉ nam cho hành động và suy nghĩ của nhân vật chính trong suốt cuộc đời.
Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Theo bạn, trong câu chuyện trên, ai là người thực sự đã cứu sống chim thằng chài? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
Trả lời:
Mặc dù nhân vật “tôi” là người trực tiếp vớt chim thằng chài lên, nhưng người thực sự cứu sống nó, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, chính là người mẹ. Điều này được thể hiện qua câu văn: “Tôi bị má đánh đòn khi bắn thằng chài rơi bên sông….Má bảo tôi ra bến vớt nó lên.” Hành động đánh đòn thể hiện sự nghiêm khắc và tình yêu thương của người mẹ, đồng thời dạy cho con bài học về trách nhiệm và sự hối lỗi. Việc bà bảo con vớt chim lên không chỉ là hành động cứu giúp sự sống, mà còn là sự thức tỉnh lương tâm.
Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Việc lặp lại câu hỏi của người má: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” có ý nghĩa gì?
Trả lời:
Câu hỏi lặp đi lặp lại của người mẹ mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc:
- Lời răn dạy: Đó là lời răn dạy về đạo lý làm người, nhắc nhở về sự thiêng liêng của sự sống và hậu quả của việc tước đoạt nó.
- Sự đồng cảm: Bà muốn con đặt mình vào vị trí của chú chim, cảm nhận nỗi đau mất mát, từ đó thấu hiểu và trân trọng sự sống hơn.
- Tính nhân văn: Câu hỏi khơi gợi lòng trắc ẩn, khuyến khích sự yêu thương và bảo vệ muôn loài, tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn.
- Bài học về luật nhân quả: Gieo nhân nào gặt quả ấy. Nếu ta tước đoạt sự sống của người khác, thì đến một ngày, ta cũng sẽ phải gánh chịu hậu quả tương tự.
Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Từ nội dung “câu chuyện cũ” của nhân vật “tôi”, bạn có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, loài vật?
Trả lời:
Câu chuyện “Lời má năm xưa” cho thấy mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, loài vật là mối quan hệ tương hỗ, tác động qua lại lẫn nhau. Hành động của con người có thể gây ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến môi trường sống và sự sinh tồn của các loài vật. Việc nhân vật “tôi” bắn chim thể hiện sự thiếu ý thức và gây ra hậu quả đau lòng. Tuy nhiên, nhờ bài học từ người mẹ, nhân vật đã thay đổi nhận thức và trở thành người biết yêu thương, bảo vệ thiên nhiên.
“Lời má năm xưa” là lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi chúng ta trong việc bảo vệ môi trường và các loài sinh vật. Hãy sống hòa mình vào thiên nhiên, yêu thương và trân trọng mọi sự sống, để thế giới này trở nên tốt đẹp hơn.
