Nhà văn không chỉ là người viết, mà còn là người gánh vác những sứ mệnh cao cả, góp phần kiến tạo và bồi đắp đời sống tinh thần của con người. Lí luận văn học đã chỉ ra những thiên chức quan trọng mà nhà văn cần thực hiện.
Thiên Chức Sứ Giả Văn Hóa
Nhà văn là cầu nối giữa con người với con người, giữa các thời đại và các nền văn hóa khác nhau. Tác phẩm văn học vượt qua không gian và thời gian, truyền tải những giá trị nhân văn sâu sắc, giúp chúng ta hiểu biết và đồng cảm với những người xung quanh, với quá khứ và tương lai.
Johann Wolfgang von Goethe, một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Đức, người đã góp phần kết nối văn hóa Đông – Tây.
Thiên Chức Sáng Tạo
Nam Cao từng khẳng định: “Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối”. Điều này nhấn mạnh vai trò của nhà văn trong việc phản ánh chân thực cuộc sống, đồng thời sáng tạo ra những giá trị mới mẻ. Quá trình sáng tạo của nhà văn bao gồm:
- Khám phá và phát hiện: Nhà văn không ngừng tìm tòi, khám phá những khía cạnh mới của đời sống, những vẻ đẹp tiềm ẩn ở những nơi ít ai ngờ tới.
- Đổi mới hình thức: Nhà văn sáng tạo ra những hình thức nghệ thuật độc đáo, phù hợp với nội dung và mang đậm dấu ấn cá nhân.
- Tạo phong cách riêng: Mỗi nhà văn cần có một phong cách riêng biệt, không lẫn với bất kỳ ai. Nguyễn Tuân từng nói: “Ở đâu có lao động, ở đó có sáng tạo”. Trong văn chương, sự đổi mới và cách tân là vô cùng quan trọng.
Franz Kafka, nhà văn tiên phong trong việc đổi mới hình thức và nội dung tiểu thuyết hiện đại.
Thiên Chức Hướng Đến Chân – Thiện – Mỹ
Nhà văn có trách nhiệm hướng con người đến những giá trị tốt đẹp, cao cả, như chân thật, lương thiện và cái đẹp. Lã Nguyên cho rằng: “Tư duy nghệ thuật dù có đổi mới đến đâu thì cũng không thể vượt ra ngoài các quy luật của chân, thiện, mỹ, quy luật nhân bản”. Ngay cả khi phản ánh cái xấu xa, đê tiện, mục đích cuối cùng vẫn là để hướng con người đến những điều tốt đẹp hơn.
Lev Tolstoy, nhà văn Nga vĩ đại, luôn hướng đến những giá trị chân, thiện, mỹ trong tác phẩm của mình.
Tư Chất Của Nhà Văn
Để thực hiện được những thiên chức cao cả, nhà văn cần có những tư chất đặc biệt:
- Giàu tình cảm: Trái tim của nhà văn phải luôn rung động trước cuộc sống, trước những niềm vui và nỗi buồn của con người.
- Mẫn cảm đặc biệt: Nhà văn phải nhạy cảm với những điều nhỏ nhặt, dễ xúc động trước những cảnh đời éo le.
- Tâm hồn phong phú: Nhà văn cần có một tâm hồn phong phú, luôn biết tự tìm hiểu, khám phá và suy tưởng.
- Nhân cách đẹp: Nhà văn phải là người có nhân cách trong sáng, trung thực với sự thật và có trách nhiệm với xã hội.
Ernest Hemingway, nhà văn Mỹ nổi tiếng với phong cách viết giản dị nhưng đầy cảm xúc, người luôn trăn trở về số phận con người.
Quá Trình Sáng Tác
Quá trình sáng tác của nhà văn là một hành trình đầy gian nan và thử thách, đòi hỏi sự khổ luyện, đam mê và sáng tạo không ngừng. Quá trình này thường bao gồm các giai đoạn:
- Quan sát và trải nghiệm: Nhà văn phải sống hết mình với cuộc đời, lăn lộn trong thực tế để thu thập chất liệu và cảm xúc.
- Cảm hứng sáng tác: Cảm hứng là chất men của sự sáng tạo, là nguồn năng lượng thôi thúc nhà văn cầm bút.
- Hình thành ý đồ và viết thành tác phẩm: Nhà văn tìm đến nội dung, chủ đề, tư tưởng, hình thức nghệ thuật phù hợp để thể hiện ý đồ của mình.
- Sửa chữa và hoàn thiện: Nhà văn rà soát, chỉnh sửa tác phẩm để đạt đến sự hoàn thiện cao nhất.
Virginia Woolf, nhà văn Anh nổi tiếng với những thử nghiệm táo bạo trong kỹ thuật viết và khám phá tâm lý nhân vật.
Tóm lại, thiên chức của nhà văn là vô cùng cao cả và quan trọng. Nhà văn không chỉ là người viết, mà còn là người gánh vác những sứ mệnh văn hóa, sáng tạo và nhân văn, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
