Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn, Trưởng ban Nhà văn trẻ Hội Nhà văn TP.HCM, chia sẻ về sự phát triển của các hình thức đọc sách mới và tầm quan trọng của bản quyền trong kỷ nguyên số. Ông nhấn mạnh sách nói là một nhu cầu xã hội, đặc biệt trong bối cảnh nhịp sống ngày càng bận rộn.
Văn học mạng và khoảng cách đến tác phẩm đích thực
Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn nhận định, mạng xã hội là một công cụ hữu ích cho các tác giả trẻ, giúp họ nhận được phản hồi tức thời từ độc giả. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra sự khác biệt giữa “sản phẩm văn học trên mạng” và “tác phẩm văn học đích thực.” Sản phẩm chỉ cần sự tương tác, trong khi tác phẩm đòi hỏi sự đồng cảm sâu sắc. Để chuyển hóa sản phẩm thành tác phẩm, tác giả cần nỗ lực vượt qua các chiêu thức quảng bá thông thường.
Công nghệ AI và sự sáng tạo của nhà văn
Về sự ảnh hưởng của công nghệ AI đến sáng tác, Lê Thiếu Nhơn bày tỏ lo ngại về những tác giả “giàu trí tưởng bở” có thể lạm dụng AI để thay thế sức tưởng tượng. Ông khẳng định AI có thể tạo ra văn bản phong phú về thông tin, nhưng không thể thay thế sự đa dạng trong tâm hồn con người. Do đó, AI chỉ có thể thay thế những tác giả viết về những vụ việc đơn giản, chứ không thể thay thế những người viết bằng rung động trái tim.
Sự trỗi dậy của văn học ứng dụng và tầm quan trọng của sách in
Lê Thiếu Nhơn dự đoán văn học ứng dụng, bao gồm thơ video art và tiểu thuyết đồ họa, sẽ chiếm lĩnh thị trường giải trí trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh giá trị của sách in và sách điện tử trong việc thưởng thức văn học đích thực, không cần kỹ xảo để tăng tính hấp dẫn.
Sách nói: Nhu cầu xã hội chứ không chỉ là thị hiếu
Theo Lê Thiếu Nhơn, sách nói là một xu thế tất yếu, phù hợp với nhịp sống bận rộn hiện nay. Mọi người có thể vừa lái xe, vừa làm bếp vừa nghe sách nói. Ông nhấn mạnh: “Sách nói là nhu cầu xã hội, chứ không chỉ đáp ứng thị hiếu.” Sách nói đặc biệt hữu ích cho những người lớn tuổi có thị lực kém.
.jpg)
Đọc sách truyền thống và đọc sách hiện đại: Mỗi hình thức đều có giá trị
Lê Thiếu Nhơn cho rằng mọi hình thức đọc đều bổ ích. Sách điện tử thuận tiện cho giới trẻ thích thu thập thông tin nhanh chóng, trong khi phương thức đọc truyền thống phù hợp với giới nghiên cứu và học thuật. Để đọc kỹ và đọc sâu, sách in vẫn là lựa chọn tối ưu.
Bản quyền: Vấn đề sống còn của sách nói và sách điện tử
Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của bản quyền đối với sách nói và sách điện tử. Ông bày tỏ sự ngạc nhiên khi thấy nhiều người hồn nhiên chia sẻ file PDF lậu và kêu gọi ý thức bảo vệ bản quyền từ mỗi độc giả, thính giả.
Tác giả Việt và niềm tin vào sách in
Mặc dù các hình thức đọc qua công nghệ số đang phát triển, nhiều tác giả Việt vẫn ưu tiên sách in vì tính lưu trữ và quy trình biên tập chuyên nghiệp. Lê Thiếu Nhơn cho rằng, sự thẩm định của biên tập viên giúp tác giả “gạn đục khơi trong” tác phẩm, mang lại sự tin cậy hơn so với những độc giả ẩn danh trên mạng.
Giải pháp cho thị trường sách số bền vững
Để các tác giả Việt Nam yên tâm gia nhập thị trường sách số, Lê Thiếu Nhơn đề xuất thái độ chuyên nghiệp từ đơn vị xuất bản, sự minh bạch về lộ trình công bố và phương án tài chính. Đồng thời, cần có hành lang pháp lý và biện pháp chế tài để bảo vệ bản quyền một cách hiệu quả.
